درماتولوژی چیست و درماتولوژیست کیست ؟ بیماری‌های مربوط به پوست، مو و ناخن بسیار شایع هستند و تقریباً همه افراد در مقطعی از زندگی خود یک مورد از آن‌ها را تجربه می‌کنند. درماتولوژی شامل بررسی، تشخیص و مدیریت هرگونه بیماری مربوط به پوست، مو، ناخن و غشاهای مخاطی می‌باشد. درماتولوژیست نیز پزشکی است که به درمان این اختلالات و بیماری‌ها می‌پردازد. در این مقاله از سل تک بیوژن با اصطلاح درماتولوژی و درماتولوژیست بیشتر آشنا خواهید شد.
درماتولوژی چیست؟
ریشه کلمه درماتولوژی درم یا درمیس است. این واژه از کلمه یونانی derma گرفته شده است که به معنای پوست است. پوست بزرگ‌ترین بافت بدن است و عملکردهای مهم زیادی دارد. این عضو از ما در برابر گرما، سرما، میکروب‌ها و مواد خطرناک محافظت می‌کند. از طرفی پوست شامل پایانه‌های عصبی، غدد عرق، فولیکول‌های مو، عروق خونی و بسیاری از ساختارهای دیگر است. به همین دلیل پوست یک شاخص عالی برای سنجش سلامت کلی شما است؛ زیرا تغییر در رنگ و وضعیت پوست شما می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل و بیماری باشد. به همین دلیل مراقبت از پوست و آگاهی از سلامت کلی آن بسیار مهم است. علاوه بر پوست، درماتولوژی به بررسی ناخن‌ها، موها و غشاهای مخاطی (پلک‌ها، بینی و دهان) نیز می‌پردازد.
معرفی زمینه‌های تخصصی این علم
درماتولوژی به عنوان یک رشته تخصصی در علوم پزشکی، زمینه‌های متعددی را در بر می‌گیرد. برخی از اصلی‌ترین زمینه‌های تخصصی درماتولوژی عبارتند از:
1. درماتوپاتولوژی: این زمینه به مطالعه و تشریح بافت‌ها و تغییرات پاتولوژیک در اختلالات پوستی می‌پردازد. درماتوپاتولوژیست‌ها نمونه‌های بافتی را تحت میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌دهند و تغییرات سلولی و بافتی را بررسی می‌کنند تا به تشخیص درست و درمان مناسب اختلالات پوستی برسند.
2. درماتوکازمتیک: این شاخه درماتولوژی به مطالعه و مداخله در زیبایی پوست و اجزای آن مانند مو، ناخن و غشاهای مخاطی می‌پردازد. درماتوکازمتیک شامل روش‌ها و فنون مختلفی مانند لیزرهای زیبایی، فیلرها، بوتاکس و روش‌های غیرجراحی دیگر است که بهبود ظاهر پوست و زیبایی آن را هدف می‌گیرند.
3. درماتوژنتیک: این زمینه به مطالعه علم ژنتیک و ارتباط آن با اختلالات پوستی می‌پردازد. درماتوژنتیک در تحلیل و بررسی عوامل ژنتیکی که در بروز اختلالات پوستی نقش دارند، می‌پردازد و تاثیر ارثی در بروز بیماری‌ها و توصیه‌های ژنتیکی را بررسی می‌کند.
4. درماتوپاتولوژی مولکولی: این زمینه به بررسی مکانیسم‌های مولکولی و بیوشیمیایی در اختلالات پوستی می‌پردازد. از طریق تحلیل مولکولی، درماتوپاتولوژیست‌ها به درک عمیق‌تر از علت و مکانیسم اختلالات پوستی و راهکارهای درمانی مبتنی بر آن دست می‌یابند.
5. درماتوسرجری (Dermatosurgery): این زمینه به روش‌ها و فنون جراحی درماتولوژی می‌پردازد. درماتوسرجریست‌ها تخصص و مهارت در جراحی‌های پوستی را دارا می‌باشند. از جمله جراحی لیزری، جراحی موهای پیوندی، جراحی ترمیمی و جراحی پوستی به منظور برطرف کردن اختلالات جمعیتی و تغییرات ظاهری پوست و… نمونه‌هایی از آن‌ها هستند.
این‌ها فقط چند مثال از زمینه‌های تخصصی درماتولوژی هستند. این علم همچنین شامل درماتولوژی در حوزه‌های دیگری مانند درماتوفیزیولوژی، درماتوپاتولوژی پزشکی و درماتوالرژی نیز فعالیت می‌شود. هر کدام از این زمینه‌ها در تحقیقات و درمان اختلالات پوستی نقش مهمی ایفا می‌کنند.
درماتولوژیست کیست؟
درماتولوژیست به معنای متخصص پوست است. متخصصان پوست پزشکانی هستند که در تشخیص و درمان بیماری‌های پوست، مو، ناخن و غشاهای مخاطی تخصص دارند. یک متخصص پوست باید شرایط داخلی بدن را که ممکن است باعث بروز عوارض پوستی شود، بداند.
کار یک متخصص درماتولوژی (درماتولوژیست) معمولاً به سه بخش تقسیم می‌شود:
- تشخیص و درمان: متخصص پوست می‌تواند شرایطی مانند پسوریازیس و آکنه را که روی پوست شما تأثیر می‌گذارد، تشخیص داده و درمان کند. متخصص پوست همچنین می‌تواند علائمی را روی پوست شما شناسایی کند که می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های دیگر باشد. به عنوان مثال، خارش و خشکی پوست گاهی اوقات می‌تواند نشان دهنده مشکلات کلیه باشد.
- عمل جراحی: بسیاری از متخصصان پوست جراحی‌های جزئی مانند برداشتن خال یا زگیل یا بیوپسی پوست انجام می‌دهند. برخی متخصصان پوست در جراحی‌های گسترده‌تر تخصص دارند. این روش‌ها می‌تواند شامل برداشتن کیست‌های خوش خیم یا سرطان پوست باشد.
- اقدامات مربوط به زیبایی: متخصص پوست می‌تواند مشکلات پوستی را که ظاهر شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد، درمان کند. این مشکلات ممکن است شامل ریزش مو، لکه‌های تیره یا چین و چروک باشد. بسیاری از متخصصان پوست برای انجام کارهای زیبایی مانند لایه برداری و لیزر موهای زائد نیز آموزش دیده‌اند.
چطور می‌توان تبدیل به یک درماتولوژیست شد؟
برای تبدیل شدن به یک درماتولوژیست، باید مراحل زیر را طی کرد:
1. تحصیلات پزشکی: درماتولوژیست‌ها ابتدا باید دوره تحصیلات پزشکی را که شامل کسب درجه پزشکی (MD یا MBBS) یا معادل آن می‌شود، به پایان برسانند. در این مرحله، آن‌ها اصول پزشکی عمومی را یاد می‌گیرند و تجربه‌های بالینی در بخش‌های مختلف را کسب می‌کنند.
2. تخصص درماتولوژی: بعد از اتمام تحصیلات پزشکی، پزشکان باید برای کسب تخصص در حوزه درماتولوژی، دوره تخصصی را طی کنند. این دوره شامل آموزش تئوری و عملی در زمینه تشخیص، درمان و مراقبت از اختلالات پوستی است. درمان اختلالات پوستی شامل روش‌ها و فنون مختلفی مانند بیوپسی، جراحی پوستی، لیزر، درمان دارویی و… می‌شود.
3. گواهی تخصص: پس از تکمیل دوره تخصصی، پزشک باید امتحانات مربوطه را با موفقیت گذرانده و گواهی تخصص درماتولوژی را دریافت کند. این گواهی نشانگر تخصص و توانایی پزشک در تشخیص و مداخله در اختلالات پوستی است.
پس از اخذ مدرک، درماتولوژیست‌ها می‌توانند در بیمارستان‌ها، مراکز بهداشتی، مطب‌های خصوصی یا در تیم‌های متخصص پوست در همکاری با سایر تخصص‌های پزشکی فعالیت کنند.
چه زمانی باید به درماتولوژیست مراجعه کرد؟
- افرادی که علائم بیماری بر روی پوست، مو، ناخن یا غشاهای مخاطی خود دارند باید به متخصص پوست مراجعه کنند.
- افرادی که به دنبال درمان سرطان پوست هستند نیز باید به درماتولوژیست مراجعه کنند.
- در مورد هرگونه درمان پوستی (درماتولوژی) با شرکت بیمه خود صحبت کنید. شرکت‌های بیمه اغلب درمان‌های پوستی مربوط به زیبایی را تأمین نمی‌کنند.
- حتما نسخه‌های مربوط به گزارش‌های پزشکی مربوطه، یادداشت‌های مشاوره و نتایج تست تشخیصی را برای تأیید ضرورت پزشکی درمان پوست به بیمه گذار همراه خود داشته باشید.
شایع‌ترین بیماری‌های پوستی
برخی از شایع‌ترین بیماری‌های پوستی عبارتند از:
- آکنه: جوش‌های روی پوست به دلیل التهاب غدد چربی
- درماتیت: پوست قرمز، متورم و دردناک ناشی از تحریک یا آلرژی
- اگزما: پوست خشن و ملتهب که خارش دارد و ممکن است خونریزی کند.
- پسوریازیس: لکه‌های خارش دار، قرمز و پوسته پوسته
- عفونت قارچی: عفونت پوست یا ناخن ناشی از قارچ
- زگیل: رشد زائده کوچک سخت روی پوست که توسط ویروس ایجاد می‌شود.
- تبخال: تاول ملتهب در نزدیکی دهان ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس
- سرطان پوست: رشد کنترل نشده سلول‌های پوستی
کیت آلفا PRP با استفاده از روش سانتریفیوژ یک مرحله ای و سپس جداسازی قسمت بافی کوت، در کمترین زمان ممکن بیشترین غلظت پالکت را فراهم می نماید. این کیت با دو ظرفیت ۱۵ سی سی و ۲۰ سی سی به منظور استفاده در درماتولوژی توسعه یافته است.
هر یک از این بیماری‌های پوستی علائم مشخصی دارند و باید به روشی منحصر به فرد توسط درماتولوژیست مدیریت شوند. علاوه بر این، شدت هر مورد به طور قابل توجهی متفاوت است که بر انتخاب روش درمانی تأثیر می‌گذارد.
روش‌های درمان بیماری‌های پوستی
متخصص درماتولوژی (درماتولوژیست) برای رفع مشکلات پوستی ممکن است از انواع مختلفی از روش‌های درمانی استفاده کند که در ادامه به این روش‌ها اشاره میکنیم:
- داروهای موضعی
- داروهای سیستمیک
- هیستوپاتولوژی
- عمل جراحی
- ایمونوتراپی
- فتودینامیک تراپی
- لیزر درمانی
- پرتودرمانی
تفاوت متخصصین پوست و زیبایی
متخصصین زیبایی با متخصصین پوست متفاوت هستند. متخصص پوست برای درمان‌هایی که روی بهبود ظاهر پوست یا موی شما متمرکز هستند، آموزش دیده‌اند و معمولاً روی گزینه‌های درمانی غیرتهاجمی مانند پرکننده‌های پوستی و تزریقی تمرکز می‌کنند. نقطه قوت اصلی متخصصان پوست در درک گسترده آن‌ها از مراقبت از پوست است. متخصص زیبایی یا پلاستیک معمولاً آموزش‌ها و مهارت‌هایی برای تغییرشکل یا بازسازی قسمت‌های مختلف بدن دیده‌اند. به همین دلیل در جراحی‌های زیبایی مانند لیفت صورت، عمل بینی، عمل سینه، لیپوساکشن و غیره تخصص دارند.
سخن پایانی
حال به خوبی با رشته درماتولوژی آشنا شدید و می‌دانید درماتولوژیست کیست؟ با داشتن اطلاعات و آگاهی از این علم، می‌توانید بهتر از پوست خود مراقبت کنید.
اگر به هر دلیلی نگرانی خاصی درباره پوست خود دارید و نیاز به مشاوره حرفه‌ای دارید، بهترین راه حل این است که به یک درماتولوژیست مراجعه کنید. آن‌ها می‌توانند شما را راهنمایی کنند و نگرانی‌هایتان را برطرف سازند.
