روماتیسم در کودکان نسبت به بزرگسالان بسیار شیوع کمی دارد. این بیماری معمولاً نیازمند زمان برای بروز است؛ ازاین‌روی در کودکان کمتر دیده می‌شود. اما به‌هرحال برخی موارد روماتیسم در کودکان زیر ۱۶ سال نیز دیده می‌شود. در این مطلب به بررسی انواع بیماری‌های مفصلی خودایمنی و روماتیسم در کودکان می‌پردازیم و روش‌های تشخیص و درمان آن می‌پردازیم با سل تک بیوژن همراه باشید.
روماتیسم در کودکان
روماتیسم در کودکان یک بیماری خود ایمنی است که معمولاً در کودکان زیر ۱۶ سال اتفاق می‌افتد. در این بیماری غشای سینوویوم دچار التهاب می‌شود. سینوویوم بافتی است که داخل مفاصل را می پوشاند.
وظیفة سیستم ایمنی، محافظت از بدن در مقابل عوامل خارجی و بیماری‌زا است. در بیماری‌های خود ایمنی مانند روماتیسم، سیستم ایمنی مختل می‌شود و به سلول‌ها و بافت‌های سالم بدن حمله می‌کند.
چه مشکلاتی سبب روماتیسم در کودکان می شود؟
مشکلات و آسیب های بینایی معمولا در دخترها بیش تر از پسرها رخ می دهد و می تواند سبب ضعیف شدن بدن شده و همین امر باعث می شود تا کودکان بیش تر مستعد ابتلا به بیماری هایی همچون سرطان و یا روماتیسم شوند. امروزه روش های درمانی که برای این بیماری به کار می رود بسیار متفاوت تر از روش های درمانی است که در گذشته برای این بیماری به کار میرفت. امروزه اصول درمانی روماتیسم بر حسب روش های سرکوب کننده سیستم ایمنی است، چرا که لازم است این بیماری را متوقف نماید.
با توجه به نیاز غلظت بسیار بالای پلاکت در PRP مورد نیاز برای درمان مشکلات ارتوپدیک و همچنین کاهش میزان بهای تمام شده کیت Alpha-Ertho-PRP به منظور به حداکثر رساندن اثربخشی درمان توسعه یافت.
انواع روماتیسم کودکان
روماتیسم در کودکان می‌تواند به چندین نوع مختلف تقسیم شود که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را داشته و نیاز به درمان ویژه‌ای دارند. در ادامه، به تفصیل درباره انواع مختلف روماتیسم توضیح داده می‌شود:
آرتریت ایدیوپاتیک جوانان اولی (Oligoarticular JIA)
این نوع با التهاب در کمتر از 4 مفصل مشخص می‌شود و اغلب مفاصل زانو و مچ دست را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این فرم ممکن است با بروز عوارض چشمی مانند یرنگی همراه باشد.
- آرتریت ایدیوپاتیک جوانان چند مفصلی (Polyarticular JIA)
در این نوع، التهاب در 5 مفصل یا بیشتر دیده می‌شود. این فرم می‌تواند به دو صورت خود را نشان دهد: نوع RF مثبت که در آن تست‌های روماتوئید فاکتور مثبت هستند و نوع RF منفی که فاقد این فاکتور است. - آرتریت ایدیوپاتیک جوانان سیستمیک (Systemic JIA)
این فرم با علائم سیستمیک از جمله تب در کودکان ، راش‌های پوستی و التهاب در مفاصل همراه است. در این نوع، علائم عمومی مانند تب‌های مکرر و راش‌های پوستی که به صورت قرمز و گرمی مشخص شده، مشاهده می‌شوند. - اسکلرودرما
این بیماری به ضخیم شدن و سخت شدن پوست و بافت‌های همبند منجر می‌شود و می‌تواند به مفاصل نیز آسیب برساند. - بیماری استیل (Still’s Disease)
این نوع از آرتریت ایدیوپاتیک جوانان به تب‌های بالا، راش‌های پوستی قرمز و التهاب مفاصل شناخته می‌شود. بیماری استیل می‌تواند با علائم عمومی شدیدی همچون تب‌های مداوم و خستگی همراه باشد. - آرتریت ناشی از بیماری‌های سیستمیک (Systemic Diseases)
این بیماری‌ها شامل شرایطی مانند بیماری کاوازاکی و بیماری هترودایز هستند که ممکن است به التهاب مفاصل منجر شوند.
علت روماتیسم در کودکان چیست؟
روماتیسم در کودکان یک بیماری خود ایمنی است که در آن سلول‌های ایمنی بدن به بافت و سلول‌های سالم خودش حمله می‌کند. هر دو عامل ژنتیک و محیط در بروز روماتیسم کودکان نقش دارند. یعنی ممکن است ژن این بیماری از طریق خانواده به کودک منتقل شود یا اینکه بیماری در اثر قرار گرفتن در معرض برخی محرک‌ها بروز پیدا کند.
ژن HLA DR4 در بروز روماتیسم نقش دارد؛ یعنی ممکن است فرد دارای این ژن به روماتیسم کودکان مبتلا شود. سایر عواملی که در روماتیسم کودکان و دیگر انواع روماتیسم نقش دارند عبارت‌اند از:
- سیستم ایمنی
- ژنتیک و سابقة خانوادگی
- آسیب یا عفونت
- اختلال سیستم عصبی
- اختلال متابولیک
- فشار و استرس بیش‌ازحد بر بدن
- محرک‌های محیطی (سموم)
- اثر برخی هورمون‌ها
علائم روماتیسم در کودکان
روماتیسم در کودکان که به عنوان آرتریت روماتوئید کودکان یا JIA نیز شناخته می‌شود، یک بیماری خودایمنی و التهابی است که می‌تواند به صورت‌های مختلفی بروز کند. علائم روماتیسم در کودکان و نشانه‌های این بیماری ممکن است در هر کودک متفاوت باشد و شامل موارد زیر است:
- درد مفاصل: درد مفاصل یکی از علائم اصلی بوده و ممکن است در یک یا چند مفصل بروز کند. این درد می‌تواند مداوم یا متناوب باشد و اغلب با تورم و حساسیت مفاصل همراه است. برخی کودکان ممکن است از درد شدید یا سوزش در مفاصل شکایت کنند.
- تورم مفاصل: تورم مفاصل به دلیل التهاب در بافت‌های مفصلی ایجاد می‌شود. مفاصل متورم ممکن است گرم به نظر برسند و لمس کردن آنها می‌تواند دردناک باشد. این تورم می‌تواند باعث کاهش دامنه حرکتی و مشکلات در انجام فعالیت‌های روزانه شود.
- سفتی مفاصل: یکی دیگر از علائم شایع، سفتی مفاصل به ویژه در صبح‌ها یا پس از مدت‌های طولانی استراحت است. این سفتی می‌تواند باعث محدودیت در حرکات مفاصل و اختلال در فعالیت‌های روزمره کودک شود.
- افزایش دمای بدن: تب خفیف یا شدید ممکن است با سایر علائم روماتیسم همراه باشد. این تب معمولاً به صورت متناوب و به همراه درد و تورم مفاصل بروز می‌کند و می‌تواند نشانه‌ای از التهاب فعال در بدن باشد.
- کاهش وزن و بی‌اشتهایی: کاهش وزن و بی‌اشتهایی در کودکان به دلیل درد و التهاب ممکن است رخ دهد. این کاهش اشتها می‌تواند به مشکلات تغذیه‌ای و کاهش وزن منجر شود که بر رشد کودک تأثیر می‌گذارد.
- تغییرات پوستی: در برخی موارد، علائم پوستی مانند بثورات قرمز یا لکه‌های بر روی پوست ممکن است مشاهده شوند. این تغییرات پوستی می‌تواند در نواحی مختلف بدن ظاهر شود و ممکن است به صورت قرمزی و التهاب همراه با خارش باشد.
- خستگی و ضعف عمومی: احساس خستگی و ضعف عمومی یکی دیگر از علائم بوده که ممکن است به دلیل التهاب مزمن و تأثیرات جسمانی بیماری بر بدن بروز کند. این خستگی می‌تواند بر فعالیت‌های روزمره و کیفیت زندگی کودک تأثیر بگذارد.
- مشکلات حرکتی: به دلیل درد و سفتی مفاصل، ممکن است کودک در انجام حرکات معمولی دچار مشکل شود. این مشکلات می‌توانند شامل ناتوانی در راه رفتن، بالا رفتن از پله‌ها یا انجام فعالیت‌های ورزشی باشند.
تشخیص دقیق و درمان مناسب روماتیسم در کودک نیازمند ارزیابی دقیق توسط پزشک متخصص است. پزشک می‌تواند از آزمایش‌های خون، رادیوگرافی و سایر تست‌های تشخیصی برای تعیین نوع و شدت بیماری استفاده کند. درمان ممکن است شامل داروهای ضد التهاب، درمان‌های فیزیکی و تغییرات در سبک زندگی باشد تا به کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی کودک کمک شایانی کند.
مدت زمان ابتلای به بیماری روماتیسم در کودکان چقدر طول می کشد؟
نشانه های اصلی که در ابتدای این بیماری بروز می کنند به تدریج و در همان چند روز اول کاهش می یابند. اما بعدها ممکن است کودک را دچار حملات بعدی نظیر تب روماتیسمی کند. در این صورت نیاز است تا به صورت طولانی مدت از آنتی بیوتیک ها استفاده شود. هر چند که علائم مشکلات قلبی تا پایان عمر با وی باقی بماند. البته باید این نکته ذکر شود که اگر سبب تخریب کامل دریچه قلب نشده باشد، می تواند کاملا بهبود یابد.
روش های درمانی برای روماتیسم مفصلی در کودکان
- بررسی وضعیت خود ایمنی با آزمایش خون
- تصویربرداری از مفاصل برای مشاهده تغییرات مفاصل
- استفاده از تشک سفت و ضخیم چندلایه هنگام خواب کودک
- جراحی جهت تغییر شکل مفاصل و بهبود و درست کردن مفاصل
- رفتن کودک به مدرسه و استفاده از خدمات اضافی برای برطرف کردن نیازهای او
- معاینه چشمان کودکان حداقل دو بار در سال و تشخیص زود هنگام التهاب آن در صورت وجود
- کمک از مشاور و یا روان درمان برای کمک به والدین کودک جهت حمایت عاطفی کودک در این بیماری بلند مدت
آیا روماتیسم در کودکان درمان می‌شود؟
درمان روماتیسم در کودکان و بزرگسالان کم‌وبیش مشابه است و شامل ترکیبی از ورزش و دارودرمانی است. به‌طورکلی هدف از درمان ، کاهش درد و تورم، بهبود دامنة حرکتی و تقویت مفصل است.
درمان روماتیسم به‌طور کلی شامل ترکیبی از ورزش و دارودرمانی است. هدف از درمان، کاهش درد و تورم، بهبود دامنة حرکتی و تقویت مفصل است.
کنترل درمان روماتیسم در کودک
حتما کودک را در روند درمان شرکت دهید. افزایش اعتماد به نفس کودک باعث می‌شود همکاری بیشتری در روند درمان مانند فعالیت های ورزشی و فعالیت های حرکتی نشان بدهد. برای فرزندتان علت مصرف داروها و مضرات توقف آنها را توضیح دهید. آن ها را تشویق کنید تا سوالات خود را در مورد مسائل مختلف مطرح کند. هر چه فرزند شما بزرگتر می شود محوریت مراقبت از شما به وی منتقل می شود.
پس؛ لازم است در مورد مسائل مراقبتی و دلایل آنها کاملاً اطلاع داشته باشد. بهتر است از شروع سن ۱۱ یا ۱۲ سالگی به صورت تدریجی مسائل مختلف را به عهده فرزندتان بگذارید تا بتواند به تدریج معنی استقلال را بفهمد و بتواند مستقلاً مسائل خود را حل کند.
