نقش PRP در دررفتگی شانه : در دهه اخیر استفاده از روش PRP که همان پلاسمای غنی از پلاکت بوده است، در درمان آسیب های به شانه، در علم ارتوپدی رو به افزایش بوده است. هدف از این مقاله این است که به نقش روش PRP در درمان بیماری های شایع مربوط به شانه مانند روتاتور کاف شانه، اشاره کنیم.
در یافته هایی که اخیراً به دست ما رسیده است، در مورد استفاده از روش PRP برای معالجه به روش جراحی یا غیر جراحی پارگی روتاتور کاف تحقیق شده است. در مورد نقش PRP در درمان دیگر بیماری های شانه تحقیقات کمتری انجام گرفته است. تلاش های گسترده ای برای استاندارد سازی و طبقه بندی فرمولاسیون PRP انجام گرفته است تا در ترکیب و آماده سازی این روش، تغییراتی اعمال شود. ولی در مورد اثربخشی این روش درمانی بیولوژیکی باز هم نیاز به تحقیقات بیشتری است.
در دهه اخیر از روش PRP برای بهبود درد شانه و بهبود عملکرد آن انجام گرفته است. عوارض کمی از این روش درمانی گزارش شده است و به نظر می رسد که خطر کمی برای بیماران داشته است. این روش درمانی نسبت به هزینه های بالای جراحی، مقرون به صرفه است و مزایای بالینی زیادی دارد.
جامعه پزشکی به ویژه در تخصص ارتوپدی، شاهد استفاده هرچه بیشتر از روش پلاسمای غنی از پلاکت یا همان PRP بوده است. PRP سرشار از فاکتورهای رشدی است که برای کاهش التهاب و کمک به ترغیب بدن به بهبود تاندون، رباط، ماهیچه و استخوان مفید است.
روش PRP پتانسیل لازم برای افزایش قدرت بهبود بدن را دارد و از آنجائیکه عوارض کمی دارد، گزینه جذابی برای درمان بسیاری از آسیب های مربوط به سیستم اسکلتی-عضلانی است. با این که نتیجه ای که تا کنون از این روش درمانی گرفته ایم مبنی بر این است که این روش کارامد است ولی تناقض های نامشخصی وجود دارد که نیاز به انجام آزمایشات بیشتری را در آینده ایجاب می کند.
ولی ما در این مقاله قصد داریم که به مرور نشانه ها و نتایج این روش درمانی که در دسته درمان غیر جراحی قرار می گیرد، بپردازیم با سل تک بیوژن همراه باشید.
پی آر پی چیست؟
تزریق PRP درمانی است که در آن پلاسمای غنی از پلاکت از بدن خود بیمار گرفته‌شده و برای کمک به فرایند التیام‌بخشی بدن به کار برده می‌شود. پزشک از بیمار خون می‌گیرد، سپس خون را در سانتریفیوژ می‌چرخاند تا پی آر پی از بقیۀ نمونۀ خون جدا شود. در مرحلۀ بعد محلول پی آر پی مستقیماً در موضع درمان، برای مثال در شانه تزریق می‌شود.
خون انسان از مایعی به نام پلاسما و درصد اندکی از گلبول‌های قرمز و سفید و پلاکت تشکیل می‌شود. پلاکت حاوی پروتئین‌هایی موسوم به فاکتورهای رشد است که نقش بسیار مهمی در فرایند بهبودی پس از آسیب‌دیدگی دارند. مقداری از پلاکت‌های قدرتمند و مؤثر موجود در بدن را به مرور زمان از دست می‌دهیم، در نتیجه آسیب‌دیدگی‌ها سخت‌تر بهبود می‌یابد. منبع تغلیظ‌شده‌ای از فاکتورهای رشد و پلاکت‌های تهیه‌شده از خون خود بیمار در درمان با پی آر پی در محل درد تزریق می‌شود تا فرایند ترمیم و بازسازی بافت‌ها تسهیل شود.
پی ار پی یا prp در شانه به چه دلیل انجام می شود؟
یکی از مفاصل بسیار مهم در بدن شانه ها هستند که باید در کنار یکدیگر قرار بگیرند و صورت کافی داشته باشند بنابراین زمانی که با التهاب و درد و هر دلیل روبرو می شوید از روش هایی که برای درمان آن استفاده می‌شود.
می‌تواند از مهم ترین روش های درمانی باشد که دارو های مسکن ضد التهاب و داروهای استروئیدی و حتی انجام دادن یک سری فعالیت های فیزیوتراپی باشد.
زمانی که بیمار احساس درد می کند روش‌هایی با توجه به وضعیت که دارد پیشنهاد می شود پزشک فوق تخصص در مواردی که فرد احساس درد شدیدی می کند به تزریق پلاسمای غنی از پلاکت خون می پردازد.
این پلاسما به واسطه خون خود فرد گرفته می شود و با انجام روش هایی که برای آن صورت می گیرد بدون ایجاد جای زخم و اینکه اساسی برای فرد به وجود آورد می تواند آن را درمان کند.
در اصل پی ار پی تراپی زمانی توصیه می شود که پزشک از سایر روش ها برای درمان التهاب شانه بیمار به صورت کامل ناامید شده باشد و این روش غیر جراحی اولین روشی است که پیشنهاد می‌دهد.
پی ار پی به آسیب دیدگی عضلات رباط ها تاندون‌ها و قسمت های دیگر بدن کمک می کند.
کاربردهای پی آر پی برای شانه
کاربردهای پی آر پی برای شانه شامل درمان آرتروز و ساییدگی مفصل شانه می‌شود. همچنین پی ار پی شانه مشکلاتی دیگری نظیر پارگی تاندون‌های شانه (روتاتور کاف) و کپسولیت چسبنده (شانه یخ‌زده) را درمان می‌کند. پی ار پی شانه این درمان را از طریق فاکتورهای رشد و تاثیر آن‌ها روی التهاب و درد انجام می‌دهد. البته در بیماران هموفیلی تزریق پی ار پی شانه نباید انجام شود و این دست افراد باید به پزشک معالج خود گزارش بیماری‌شان را بدهند.
روش PRP در مقایسه با روش های جراحی
این نکته را باید به خاطر داشته باشید که نقش PRP در درمان بیماری ها و بهبود فرد از تجربیات جراحان ارتوپدی باید حاصل شود. بسیاری از جراحان ارتوپدی با استفاده از روش PRP به بهبود دردهای شانه، دررفتگی شانه و برخی دیگر از بیماری ها کمک کرده اند و نتایج چشمگیری از این روش در پی داشته اند. همچنین عوارض این روش درمانی به نسبت سایر روش های درمانی مانند جراحی، که عوارض شدید و گسترده ای دارند و زندگی فرد را تحت الشعاع قرار می دهد، به مراتب کمتر است.از سوی دیگر بسیاری از بیماران تمایل به انتخاب روش های غیر درمانی مانند PRP دارند و بیشتر جذب این روش درمانی می شوند. در مواردی که نیاز قطعی به انجام جراحی باشد و با روش PRP نتوان اقدامی برای بیمار انجام داد، بهتر است که با توافقات لازم روش درمانی صحیح را انتخاب نمود.
مراحل تزریق PRP در دررفتگی شانه
تزریق پی آر پی معمولاً طی مراحل زیر انجام می‌شود:
- اگر پزشک مطمئن شود که متقاضی مناسبی برای تزریق پی آر پی هستید، مقدار کمی خون از شما می‌گیرد. نمونۀ خون، مشابه آزمایش خون معمولی، معمولاً از بازو گرفته می‌شود.
- نمونۀ خون گرفته‌شده در سانتریفیوژ چرخانده می‌شود تا پلاکت‌ها از دیگر اجزای تشکیل‌دهندۀ خون جدا شود. سانتریفیوژ دستگاهی است که خون را با سرعت بالا می‌چرخاند تا بخش‌های مختلفش از هم جدا شود.
- بی‌حسی موضعی با توجه به عمل خاص و محل تزریق اعمال می‌شود. به‌این‌ترتیب بیماران حداقل درد یا ناراحتی را حین تزریق تحمل خواهند کرد.
- پزشک محلول پی آر پی را با سرنگ استریل مستقیماً در موضع آسیب‌دیده تزریق می‌کند. محل دقیق تزریق به ماهیت عارضه بستگی دارد. برای مثال اگر تزریق پی آر پی برای درمان آسیب‌دیدگی شانه انجام شود، مفصل شانه یا بافت‌های اطراف محل تزریق خواهد بود.
- پزشک دستورات لازم را دربارۀ مراقبت بعد از پی آر پی شانه می‌دهد. مراقبت‌های بعد از پی آر پی شامل محدود کردن فعالیت‌های خاص، گذاشتن کیسۀ یخ یا پد گرمایی روی محل تزریق و رعایت پروتکل‌های توان‌بخشی خاص می‌شود.
مراقبت‌های بعد از تزریق PRP در دررفتگی شانه
احتمال دارد درد یا ناراحتی خفیف تا متوسطی را پس از درمان در محل تزریق احساس کنید. این عوارض عادی است و نشان می‌دهد که بدن در حال سازگار شدن با مواد تزریق‌شده و در حال بهبود است. بهترین کار این است که آب مورد نیاز بدن را تأمین کنید و با نوشیدن آب فراوان به فرایند التیام‌بخشی بدن کمک کنید.
توصیه‌های زیر را پس از تزریق پی آر پی رعایت کنید:
- کیسۀ یخ یا پد حرارتی را تا 72 ساعت پس از درمان روی محل تزریق نگذارید.
- حمام آب داغ یا رفتن به سونا تا چند روز پس از تزریق پی آر پی ممنوع است.
- نوشیدن مشروبات الکلی تا دو روز پس از درمان مجاز نیست.
- به مدت یک یا دو روز از مصرف کافئین پرهیز کنید.
- تا 24 ساعت پس از تزریق پی آر پی حمام نکنید.
- سیگار نکشید.
- داروهای زیر را مصرف نکنید:
- داروهای ضدالتهابی به مدت حداقل چهار هفته پس از درمان
- ویتامین‌ها، مکمل‌ها و داروهای گیاهی رقیق‌کنندۀ خون تا 21 روز پس از تزریق
- استروئیدهای سیستمی تا 6 هفته پس از درمان
ممکن است پزشک معالج‌تان توصیه کند که پس از تزریق پی آر پی شانه برای بازیابی دامنۀ کامل حرکتی شانه به متخصص فیزیوتراپی مراجعه کنید.
عوارض تزریق PRP در دررفتگی شانه
تزریق پی آر پی عموماً درمانی ایمن است. با این حال تزریق پی آر پی نیز مانند هر درمان دیگری با احتمال بروز عوارض شایع و نادر همراه است.
از عوارض شایع تزریق PRP در مفصل شانه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس درد یا ناراحتی در محل تزریق
- ورم: ورم گاهی اوقات با سرخی و داغی همراه است.
- کبودی یا خونریزی خفیف
- واکنش آلرژیک: برخی بیماران به تزریق حساسیت نشان می‌دهند. حساسیت بروز علائمی مانند کهیر، خارش یا مشکلات تنفسی را به دنبال دارد.
عوارض جانبی زیر نادراند، با این حال باید قبل از درمان از آن‌ها اطلاع داشته باشید:
- عفونت محل تزریق
- تسکین نیافتن علائم یا تشدید علائم
- تغییر رنگ پوست
- حساسیت به داروی بی‌حسی موضعی
- نگرفتن نتیجۀ رضایت‌بخش از درمان
- آسیب دیدن عصب‌ها یا رگ‌های خونی
- خشکی و یا درد بلندمدت
البته بایستی به خاطر داشته باشید که احتمال بروز این عوارض بسیار کم است، اما در عین حال اگر دچار هر یک از موارد فوق شدید هر چه سریع‌تر با پزشک خود تماس بگیرید.
