آرتروز چیست؟ علائم آرتروز چیست؟ احتمالا از خود میپرسید که آرتروز چیست؟ آرتریت به چه بیماری گفته میشود؟ مفاصل من درد میکند، آیا به آرتروز مبتلا هستم؟ آرتروز تنها باعث درد مفاصل میشود؟ آرتروز یکی از انواع بیماری روماتیسمی است و شایعترین نوع آرتروز، استئوآرتروز است. دیگر انواع شایع بیماری روماتیسم که به التهاب مفصل مربوط میشوند عبارتند از نقرس، فیبرومیالژیا و آرتروز روماتوئید (RA). برخی از انواع آرتروز، مانند آرتروز روماتوئید و لوپوس (SLE) میتوانند چندین ارگان را درگیر کنند و باعث بروز علائم گسترده شوند. برای بررسی بیشتر تا پایان با سل تک بیوژن همراه باشید.
انواع آرتروز کدامند؟
۱- آرتروز اولیه
با افزایش سن به وجود میآید و در افراد زیر ۴۰ سال دیده نمیشود. معمولاً در ایجاد آن فاکتورهای ژنتیک نقش دارند. آرتروز اولیه در مچ دست، آرنج و شانه وجود ندارد. همچنین در اندام تحتانی مثلاً در زانو، لگن و شست پا، آرتروز اولیه دیده میشود ولی در سایر مفاصل اندام تحتانی آرتروز اولیه قابل مشاهده نیست.
۲- آرتروز ثانویه
۳- آرتروز دژنراتیو
- توازن بخشیدن به فعالیت ها با استراحت
- استفاده از روش های درمانی گرم و سرد
- فعالیت فیزیکی منظم
- تثبیت وزن سالم
- تقویت قوای عضلات اطراف مفصل
- استفاده از دستگاه های کمکی
- استفاده از مسکن های بدون نیاز به نسخه یا داروهای ضد التهاب
- پرهیز از حرکات سنگین تکراری
اگر علائم مفصل شدید شود موجب محدودیت انعطاف و پایین آمدن کیفیت زندگی خواهد شد. برخی از راهکارهایی که بالا گفته شد در این شرایط به کار می آیند اما جایگزین کردن مفصل ضرورت پیدا خواهد کرد. با فعال ماندن، تثبیت وزنی سالم و پرهیز از آسیب دیدگی و حرکات تکراری می وانید جلوی آرتروز استئوآرتریت را بگیرید.
۴- آرتروز التهابی
یک سیستم ایمنی سالم محافظت کننده است. بنابراین با فعال کردن التهاب درونی با عفونت و ابتلا به بیماری مقابله می کند اما سیستم ایمنی ممکن است منحرف شود و به اشتباه با التهابی کنترل نشدنی به مفاصل حمله کند و موجب فرسایش مفاصل و شاید اعضای داخلی بدن مانند چشم ها و دیگر قسمت ها شود . آرتریت روماتوئید و آرتریت پسوریاتیک نمونه های آرتروز التهابی هستند. محققان معتقدند که ترکیب ژنتیک و نیروهای محیطی می توانند خود ایمنی را تحریک کنند.
سیگار کشیدن یک مثال از خطرات محیطی است که می تواند آرتریت روماتوئید را در افرادی با ژنتیک خاص فعال کند.با انواع خود ایمنی و التهابی آرتروز، تشخیص زودهنگام و درمان تهاجمی ضرورت پیدا می کند. کاهش سرعت فعالیت بیماری می تواند به خفیف کردن علائم و حتی پیشگیری از آسیب دائمی مفاصل کمک کند. هدف درمان است و می توان با استفاده از چندین دارو که با نام DMARDs شناخته می شوند به آن رسید. هدف درمان کاهش درد، بهبود عملکرد و پیشگیری از آسیب های بعدی به مفاصل است.
۵- آرتروز عفونی
یک باکتری، ویروس یا قارچ می تواند وارد مفصل شده و باعث تحریک التهاب شود. مثال موجودات زنده ای که می توانند مفصل را عفونی کنند سالمونلا و شیگللا، کلامیدیا و سوزاک و هپاتیت C هستند. در بسیاری موارد درمان با داروهای آنتی بیوتیک می تواند مفصل را از عفونت تمیز کند اما گاهی آرتروز مزمن می شود.
۶- آرتروز متابولیک
با تجزیه پورین ها توسط بدن اسید اوریک شکل می گیرد (ماده ای که در سلول های انسان و بسیاری از میوه ها یافت می شود). بعضی از مردم سطح بالایی اسید اوریک دارند چون به صورت طبیعی بیش از آنچه مورد نیاز است تولید می کنند یا بدن نمی تواند با سرعت قابل قبولی خود را از اسیداوریک ها خلاص کند.
در برخی افراد اسیداوریک روی هم انباشته می شود و کریستالی سوزنی شکل را در مفصل تشکیل می دهد در نتیجه سبب درد شدید در این ناحیه یا نقرس می شود. نقرس ممکن است به صورت مرحله ای بیاید و برود یا اگر سطح اسید اوریک پایین نیامد می تواند مزمن شود و موجب درد و ناتوانی درمان ناپذیری شود.
علت آرتروز چیست؟ چرا و چگونه ایجاد میشود؟
گاهی اوقات شدت آسیبهای وارده به مفصل بیش از قدرت ترمیم بدن است و یا به عللی قدرت ترمیم بدن کاهش یافته و نمیتواند آسیبهای معمولی را مرتبا ترمیم کند. در این موارد غضروف مفصلی بتدریج خرابتر میشود و این شروع آرتروز است.
در ابتدا سطح غضروف ریش ریش و لایه لایه میشود. با هر آسیبی مقداری از روی غضروف برداشته میشود تا اینکه به تدریج کلفتی غضروف کم میشود. کم شدن کلفتی غضروف که در رادیولوژی بصورت کاهش فاصله مفصلی دیده میشود از علائم اولیه شروع ساییدگی مفصل است.
شایعترین دلایل آرتروز
در این میان عواملی موجب تسریع روند تخریب مفصل میشوند:
- شایعترین عامل چاقی میباشد. البته چاقی فقط برمفاصلی که وزن بدن را تحمل میکنند علی الخصوص زانو اثر سوء دارد.
- ضربات وارده به مفصل و استفاده نادرست از مفاصل (دو زانو و چهار زانو نشستن، استفاده از توالت ایرانی)
- عفونتهای مفصلی و روماتیسم مفصلی
- انحرافات استخوان ران و درشت نی (پای ضربدری و پای پرانتزی)
همه عوامل ذکر شده در فوق در تسریع روند آرتروز موثرند.
علائم آرتروز چیست؟
انواع نشانه های آرتروز و چگونگی بروز آنها، بسته به نوع آرتروز متفاوت است. علائم آرتروز میتواند به تدریج یا ناگهانی ایجاد شود، اگر کسی هر یک از چهار علایم آرتروز هشدار دهندهی اصلی زیر را تجربه کند، باید به پزشک مراجعه کند.
- درد: درد آرتروز میتواند ثابت یا متغیر باشد، مانند زانو درد
- تورم: در برخی از انواع آرتروز، پوست روی مفصل آسیب دیده قرمز و متورم و گرم میشود.
- سفتی و خشکی مفصل: خشکی مفصل یک علامت معمول است که پس از بیدار شدن از خواب در صبح، یا پس از نشستن طولانی مدت پشت میز، رانندگی طولانی مدت و بعد از ورزش رخ میدهد. گاهی نیز خود را به صورت گرفتگی انگشتان دست نشان میدهد.
- اختلال در حرکت مفصل: حرکت دردناک مفصل یا خشکی و درد هنگام بلند شدن از روی صندلی میتواند نشان دهندهی آرتروز باشد.
علایم آرتروز بر اساس محل ایجاد
گفتیم که آرتروز آرتروز نوعی بیماری غیرالتهابی مفاصل است که در استخوانها ایجاد میشود. مفاصلی که در بدن ما وجود دارند ممکن است که درگیر آرتروز شوند. در ادامه به برخی از این بیماریها و علائم آنها پرداختهایم. با ما همراه باشید.
۱. علائم آرتروز گردن
نشانه های آرتروز گردن چیست؟ برای تشخیص و درمان بهتر این بیماری باید علائم آرتروز گردن را بشناسید. برخی از علائم آرتروز گردن شامل موارد زیر هستند؛
- سر درد داشتن.
- گاهی ممکن است که با تکان دادن سر و گردن خود از گردن صدا بشنوید.
- احساس میکنید که ماهیچههای گردن و شانههای شما گرفتهاند.
- به سختی راه میروید.
- احساس ضعف در پاها و دستان خود میکنید.
- احساس میکنید که تعادل شما به هم خوردهاست و نمیتوانید آن را حفظ کنید.
۲. علائم آرتروز انگشتان دست
در صورتیکه انگشتان دست شما دچار آرتروز شوند، ممکن است که علائمی را در انگشتان دست خود نشان دهید. برخی از این علائم شامل موارد زیر هستند؛
- یکی از ابتداییترین علائمی که ممکن است در آتروز انگشتان به آن مواجه شوید، درد در انگشتان دست است.
- گاهی مفاصل انگشتان در اثر آرتروز ورم میکنند.
- با لمس مفاصل خود احساس میکنید که گرم شدهاند. این گرما میتواند در اثر ورم انگشتان هم باشد.
- مفاصل خشک هستند و تکان دادن آنها سخت است.
- مفصل میانی انگشتان خم میشود.
- ممکن است که انگشتان شما بیحس باشند و یا گزگز کنند.
- در انگشتان شما برجستگیهایی دیدهمیشود.
- انگشتان ضعف دارند و توانایی انجام کارها را ندارند.
۳. علائم آرتروز زانو
اگر زانوی شما دچار آرتروز شود، علائم زیر را احساس خواهید کرد:
- ممکن است که از زانوی شما صداهایی شنیدهشود. درواقع زانوی شما پر سر و صدا میشود.
- راه رفتن برای شما سخت است.
- درد زانوی شما وابسته به آب و هواست و ممکن است که بدتر و بهتر شود.
- مفصل زانو خشک میشود.
- زانوی شما خالی میکند.
- درد زانو به آهستگی بهبود پیدا میکند و احساس ناخوشی را برای شما باقی میگذارد.
۴. علائم آرتروز قلبی
بیماری آرتروز قلبی با بیماریهایی که در بالا به آنها اشاره کردیم تفاوت دارد. این حالت بیماری التهابی است که آرتریت روماتوئید نامیدهمیشود. در واقع آرتروز قلبی، همان آرتریت است. علائم این بیماری شامل موارد زیر است؛
- درد در بیش از یک مفصل
- خشکی در بیش از یک مفصل
- درد هنگام لمس و التهاب در بیش از یک مفصل
- کاهش وزن
- تب
- خستگی
- ضعف
چند روش برای کاهش درد مفاصل
درد پدیدهای است که ممکن است در بعضی موارد درمان قطعی نداشته باشد، اما همیشه شیوهای برای مدیریت آن وجود دارد. گاهی اوقات ممکن است درد با مصرف داروهای بدون نسخه یا انجام تمرینهای روزانه ساده از بین برود. گاهی اوقات هم ممکن است درد نشانهی مشکلاتی باشد که فقط با مصرف دارو یا جراحی قابل اصلاح هستند. در ادامه با چند روشدرمانی که به تسکین درد مفاصل کمک میکنند، آشنا میشویم:
- درمانهای خانگی ساده: مانند استفاده کوتاهمدت از پد گرم یا یخ، بر روی ناحیه آسیبدیده که ممکن است چند بار در روز توصیه شود.
- ورزش: ورزش میتواند به بازگشت قدرت و عملکرد مفصل کمک کند. پیادهروی، شنا یا سایر ورزشهای هوازی با شدت کم، برای این منظور بسیار مناسب هستند. افرادی که تمرینات شدید یا فعالیتهای ورزشی سنگین دارند، ممکن است لازم باشد شدت این تمرینات را کاهش داده و تمریناتکششی ملایم را جایگزین تمرینهای ورزشی شدید کنند.
پیش از شروع یا ادامه هر برنامه ورزشی، مشورت با پزشک توصیه میشود. - کاهش وزن: کاهش وزن در افرادی که اضافهوزن یا چاقی دارند، میتواند منجربه کاهش فشار بر مفاصل شود.
- مصرف مسکنها: استفاده از استامینوفن، یا داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن، با مشورت پزشک یا داروساز، ممکن است به کاهش درد کمک کند..
- درمانهای موضعی: مانند پمادها یا ژلهایی که بر روی پوست مفصل دردناک استفاده میشوند، ممکن است به کاهش درد کمک کنند. برخی از این محصولات ممکن است بدون نسخه پزشک قابل تهیه باشند و بعضی تنها با تجویز پزشک قابل استفاده هستند.
- مکملهای خوراکی: مانند گلوکزامین، ممکن است به تسکین درد کمک کنند. مشورت با پزشک پیش از شروع مصرف این مکملها لازم است.
اگر داروها یا روشهایی که در بالا به آنها اشاره کردیم، درد را کاهش ندهند، پزشک ممکن است روشهای زیر را تجویز کند:
- روشهای حمایتی مانند کمربند طبی (بریس)، عصا، کفش یا کفی طبی که میتوانند به تسهیل حرکت مفاصل کمک کنند. انتخاب مناسبترین روش در این زمینه به عهدهی پزشک یا فیزیوتراپیست است.
- پی آر پی همراه با یک برنامهی متعادل کاهش وزن ، میتواند بهتدریج به کاهش درد و بهبود انعطاف مفصل کمک کند.
- داروهای ضدافسردگی ممکن است برای کمک به بعضی از افراد تجویز شوند.
- کورتیکواستروئیدها که اغلب در مفصل تزریق میشوند، میتوانند درد و تورم را برای مدت کوتاهی تسکین دهند.
- داروهای مسکن نیز به کاهش درد کمک میکنند.
نکتهای که نباید از یاد برد این است که تاثیر داروها، حتی داروهایی که تهیه آنها نیاز به نسخهپزشک ندارد، بر افراد مختلف، متفاوت است. بهعبارت دیگر، دارویی که به یک فرد کمک میکند، ممکن است برای دیگری مؤثر نباشد. به همین دلیل، لازم است هر دارو حتماً با مشورت پزشک و دقیقا طبق دستور دقیق او مصرف شود.