بررسی تاثیر پی آر پی در ناباروری

بررسی تاثیر پی آر پی در ناباروری : این روزها بسیاری از زوج های جوان به دلایل مختلف همچون ابتلا به بیماری، استرس و اضطراب، مصرف غذاهای ناسالم و داروهای شیمیایی و نیز قرار گرفتن در معرض محیط های آلوده و صنعتی، دچار ناباروری و نازایی شده اند. اگرچه بیشتر این زوج ها در صدد درمان با استفاده از روش های درمان ناباروری بر می آیند؛ اما برخی از آن ها نیز دچار شکست مکرر در لانه گزینی جنین می شوند. در چنین حالتی پزشک، روش PRP رحم را پیشنهاد می دهد.

در درمان ناباروری به روش PRP پلاکت غلیظ شده ای را از خون خود فرد تهیه می کنند و آن را یک تا دو روز قبل از انتقال رویان، به داخل رحم تزریق می نمایند. این کار، موجب افزایش شانس لانه گزینی جنین در زوج های نابارور و در نتیجه افزایش احتمال فرزندآوری آن ها می شود.

درواقع، پلاکت‌ها گروهی از سلول‌های خونی با ظاهری کروی‌شکل می‌باشند که در زمان آسیب بافت‌های مناطق مختلف بدن و یا پارگی عروق، فعال گشته و سبب انعقاد و لخته‌شدن خون می‌گردند. به بیانی دیگر، پلاکت‌ها موجب ترشح پروتئین‌های خاصی می‌شوند که در ترمیم بافت بسیار تأثیرگذار هستند.

تحقیقات نشان می‌دهد که پلاکت‌ها حاوی فاکتورهای رشد (Growth Factor) می‌باشند و در صورتی که در مجاورت بافت آسیب‌دیده قرار بگیرند، می توانند سبب تسریع بهبود آسیب‌دیدگی و روند رشد بافت شوند.

با توجه به این توصیفات، پی‌آرپی (Platelet-Rich Plasma :PRP) پلاسمای غنی از پلاکت است که براثر جداسازی پلاکت از سایر قسمت‌های خون تهیه می‌شود. از این روش به عنوان راهکاری مؤثر، برای درمان مشکلات برخی از اعضای بدن نظیر چشم، پوست و همچنین درمان‌های ارتوپدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای بررسی کاربرد های بیشتر این روش به سل تک بیوژن مراجعه کنید.

پلاسمای غنی از پلاکت یا PRP چیست؟

PRP یک فرآورده‌ی خونی غلیظ است که حاوی درصد بسیار بالایی پلاکت است. پلاکت‌ها مولکول‌هایی با خواص احیاکنندگی طبیعی هستند.

پلاکت‌های موجود در PRP حاوی چندین فاکتور رشد هستند که به ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده بدن کمک می‌کنند. استفاده از این فاکتورهای رشد تاثیرات مثبتی در افزایش سرعت ترمیم بافتی و جلوگیری از روند پیری دارند. PRP می‌تواند در بسیاری از شاخه‌های پزشکی مانند زیبایی و سلامت پوست و مو موثر باشد.

PRP چگونه استخراج و تولید می‌شود؟

اغلب از خون خود شخص برای تولید PRP استفاده می‌شود اما درصورت نیاز می‌توان از خون سایر افراد نیز برای تولید PRP استفاده کرد.

پس از گرفتن نمونه خون و سانتریفیوژ کردن آن، پلاسما جدا شده و پس از حذف سایر مولکول‌ها، پلاسمای سرشار از پلاکت بدست می آید.

PRP چگونه برای درمان ناباروری استفاده می‌شود؟

تاثیر پی آر پی در ناباروری: از PRP برای افزایش تعداد تخمک، افزایش پذیرش آندومتر و افزایش ضخامت رحم در طول درمان‌هایی مانند IVF و IUI استفاده می‌شود. این روش بیشتر برای افرادی که چندین بار سابقه ناموفق درمان ناباروری داشته‌اند، انجام می‌شود.

برای افزایش کیفیت تخمک می‌توان از PRP به دو روش استفاده کرد. در یکی از این روش‌ها PRP مستقیما به ‌درون تخمدان‌ها تزریق می‌شود. در این روش یک تا سه میلی‌لیتر PRP از طریق دیواره واژن و تحت هدایت سونوگرافی مستقیما به تخمدان‌ها تزریق می‌شود. تزریق مستیقم PRP به تخمدان اغلب یک، دو و یا سه ماه قبل از شروع تحریک IVF انجام می‌شود. این روش ممکن است در زمان بازیابی تخمک نیز انجام شود اما تنها درصورتی مفید خواهد بود که فرد یک دوره تحریک مجدد IVF را پشت‌سر بگذارد.

در روش دیگر می‌توان از کاتترهای هیستوسونوگرافی به همراه بالون برای تزریق مقادیر بالایی PRP به رحم استفاده کرد. پس از تزریق PRP از طریق لوله‌های فالوپ اطراف تخمدان‌ها را پر می‌کند.

کاربردهای روش PRP

استفاده از روش پی‌آر‌پی در حوزه سلامت زنان در موارد زیر انجام می‌شود:

• درمان ناباروری در صورت شکست‌های مکرر در لانه‌گزینی جنین و یا انتقال ناموفق جنین
• افزایش شانس موفقیت IVF (به‌ویژه چرخه‌های ناموفق آی‌وی‌اف) یا بارداری خودبه‌خودی در زنان با سن بالا
• درمان سندرم آشرمن
• درمان سندرم نارسایی زودرس تخمدان و بهبود ذخایر تخمدانی
• درمان اندومتریت مزمن و اندومتریوز رحم
• افزایش شانس بارداری در بیماران مبتلا به اندومتر با ضخامت کم یا هیپوپلازی اندومتر (به ویژه در مواردی که امکان رشد اندومتر با کمک دارو وجود ندارد)
• بهبود عوارض بعد از جراحی و عوارض بعد از سقط جنین

سایر کاربردهای PRP نیز عبارتند از:

• درمان ریزش مو
• ترمیم زخم
• جوان سازی پوست
• درمان آسیب های لیگامان ها
• طب ورزشی
• دندانپزشکی

تاثیر پی آر پی در ناباروری

هرچند پی‌آرپی در زمینه‌های گوناگونی کاربرد دارد؛ اما در این مقاله، تنها به نحوه تاثیر پی آر پی در ناباروری پرداخته می‌شود. این روش در افرادی که دچار شکست مکرر سیکل آی‌وی‌اف شده‌اند و یا در مواردی که اندومتر جهت انتقال جنین به اندازه کافی رشد نکرده است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. باید گفت که روش پی‌آرپی جهت درمان ناباروری، به جوا‌ن‌سازی تخمدان و بهبود کیفیت و تعداد تخمک‌ها و همچنین به بستر رحم کمک می‌کند و بدین ترتیب بر روی درمان ناباروی اثر می‌گذارد. پی‌آرپی به دو روش، قادر به رفع مشکلات ناباروری است که این روش‌ها به شرح زیر می‌باشد: prp تخمدان ها و رحم

پی آر پی تخمدان؛ راهی برای درمان یائسگی زودرس

از آنجایی که تعداد و کیفیت تخمک‌های یک خانم _به دلیل کاهش هورمون جنسی و نارسایی تخمدان_ با افزایش سن، کاهش می‌یابد؛ لذا استفاده از PRP تخمدان به عنوان یکی از روش‌های درمان ناباروری، موجب ترمیم بافت تخمدان و ایجاد تخمک با کیفیت می‌شود.

پی‌ آر پی تخمدان در دو مرحله انجام می‌شود که مرحله اول آن شامل تهیه پلاسمای غنی از پلاکت از نمونه خون، به کمک آسپیراسیون و سانتریفیوژ می‌باشد. در مرحله دوم نیز ماده به دست آمده، توسط لاپاراسکوپی به تخمدان‌ها تزریق می‌گردد. بدین ترتیب می‌توان شانس تبدیل سلول‌های بنیادی موجود در تخمدان را به تخمک‌های تازه، افزایش داد.

باید ذکر کرد که در ادامه، پزشک به اندازه‌گیری سطح هورمون‌های LH، FSH، AMH (آنتی‌مولرین) و استرادیول تا مدت ۶ ماه و در زمان‌های غیر از روزهای قاعدگی می‌پردازد. افزایش سطح AMH با کاهش میزان LH، FSH و استرادیول نشان‌دهنده عملکرد مؤثر PRP و جوان‌سازی تخمدان خواهد بود.

کاربردهای روش PRP تخمدان

از تزریق PRP به تخمدان، به منظور جوانسازی تخمدان و بهبود عملکرد آن استفاده می شود. البته باید اشاره کرد که با توجه به حساسیت این فرایند، پی آر پی تخمدان تنها برای افراد زیر مناسب می باشد:

• زنان در مرحله پیش از یائسگی
• بازگرداندن قدرت باروری در زنان با یائسگی زودرس یا زنان نزدیک به سن یائسگی
• بانوان دارای ذخیره تخمدان کم
• بانوان مبتلا به سقط مکرر جنین
• زنان مبتلا به تنبلی تخمدان یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
• زنان مبتلا به ناباروری ناشی از مشکلات هورمونی

لازم به ذکر است که فرایند کاهش تعداد و کیفیت تخمک‌های درون تخمدان، به صورت طبیعی با افزایش سن به وقوع می‌پیوندد و بنابراین استفاده از PRP به دلیل داشتن چندین فاکتور رشد، موجب ترمیم بافت‌ها و گاهی تولید مجدد تخمک‌ها می‌گردد.

همچنین از آنجایی که نارسایی تخمدان موجب کاهش سطح هورمون جنسی زن و تخریب تخمدان‌ها می‌شود؛ پی‌آرپی می‌تواند تاحدودی به درمان این عارضه کمک کند و شانس بارداری با تخمک‌های خود زن را افزایش می‌دهد.

از دیگر مزایای ‌پی‌آرپی نیز می‌توان به این مورد اشاره کرد که از هیچ ماده سنتتیکی استفاده نمی‌شود و بروز واکنش‌های سیستم ایمنی علیه ماده تزریقی را در پی ندارد. به علاوه، دوره نقاهت کوتاهی داشته و مانند روش آی‌وی‌اف، در این کار از مسیر واژینال استفاده می‌شود که کمترین روند تهاجمی را دارد.

تاثیر پی آر پی در ناباروری: PRP رحم چیست؟

یکی دیگر از روش‌های درمان ناباروی به کمک PRP، پی‌آرپی رحم است. این روش، برای درمان آن دسته از موارد ناباروری یا سقط جنین مؤثر می‌باشد که به علت نازک بودن دیواره‌های رحم و درنتیجه عدم لانه‌گزینی رخ می‌دهد. درواقع، تزریق درون‌رحمی PRP یا پلاسمای غنی از پلاکت با حجم ۱۰-۸ میلی‌لیتر می‌تواند با فاکتورهای رشد خود، تولید بافت جدید را تحریک کند و باعث افزایش ضخامت لایه داخلی رحم (اندومتریال) شود. این روش به‌ویژه برای تکرار درمان‌های شکست‌خورده انتقال جنین ضروری می‌باشد.

آیا پی آر پی رحم باعث موفقیت صد در صدی IVF می شود؟

شکست لانه گزینی به عوامل متعددی نظیر اختلالات کروموزومی، تکنیک انتقال جنین، مشکلات رحمی و … بستگی دارد. پس قاعدتا تنها استفاده از یک روش درمانی نمی تواند سبب برطرف کردن این مشکل و افزایش قابل توجه شانس موفقیت لانه گزینی شود. تحقیقات نشان می دهد روش پی آر پی تنها بر عامل آندومتر رحم تاثیر گذار می باشد.

آیا انجام PRP خطر یا عوارضی دارد؟

PRP یا همان پلاکت تغلیظ شده، از خون فرد تهیه می شود؛ بنابراین احتمال انتقال بیماری های ویروسی یا بروز عکس العمل های ایمونولوژیکی یا حساسیت و آلرژی وجود نخواهد داشت. البته در روش PRP تخمدان گاهی ممکن است عوارضی نظیر تب، درد بعد از تزریق و یا در مواردی نادر خونریزی مشاهده شود که باید با پزشک مشورت شود.

چه افرادی نباید از روش استفاده PRP کنند؟

استفاده از روش تزریق PRP برای افراد با ویژگی‌های زیر ممنوع می‌باشد و مشورت با پزشک متخصص ضرورت دارد:

• داشتن بیماران سرطانی در آشنایان درجه یک و دو
• مادران چاق با شاخص توده بدنی بالای 25 کیلوگرم در هر مترمربع
• بیماران مبتلا به آنمی یا کم‌خونی
• مادران با سابقه زایمان دوقلو یا چندقلو
• خانم‌های مصرف‌کننده داروهای استروئیدی
• مادران دارای سابقه زایمان سزارین

مراحل تزریق پی آر پی رحم شامل مراحل زیر است :

1- نمونه ای از خون شما گرفته میشود. مقدار این نمونهٔ خون به این بستگی دارد که پی آر پی به کدام قسمت بدن تزریق میشود.
2- خون گرفته شده در دستگاه سانتریفوژ قرار داده میشود. سانتریفوژ دستگاهی است که به سرعت میچرخد و اجزاء تشکیل دهندهٔ خون را از یکدیگر جدا میکند. فرایند جداسازی اجزاء خون حدود ۱۵ دقیقه زمان میبرد.
3- تکنسین پلاسمای جداشده را برای تزریق به قسمت آسیب دیدهٔ موردنظر آماده میکند.
4- پزشک متخصص نازایی و آی وی اف ، قبل از کاشت جنین ، پی آرپی را توسط یک کاتتر ظریف به داخل رحم تزریق میکند.