تزریق PRP یا پلاکت درمانی چقدر موثر است؟ پلاسمای غنی از پلاکت (platelet-rich plasma) یا همان پی آر پی (PRP) ماده ایست که با تزریق شدن به خون توانایی درمانی و بهبود دارد. پلاسما جزئی از خون شماست که در بر دارنده فاکتورهای خاص و پروتئین است. این موارد به انعقاد (لخته شدن) خون کمک می‌کنند. همچنین انواع خاصی از پروتئین‌ها در پلاسما وجود دارند که برای رشد سلولی مورد نیازند. ترکیب فعلی پی آر پی طی تحقیقات گسترده، با ایزوله کردن و انتخاب هدفمندانه از اجزا پلاسمای جدا شده از خون بدست آمده است.
باور کلی این است که تزریق پی آر پی به بافتهای آسیب دیده، موجب تحریک بدن شما برای تولید سلول‌های جدید و سالم می‌شود. طی این فرآیند سلول‌های جدید تولید شده جایگزین قسمتهای آسیب دیده بافت مورد نظر می‌شود. همچنین با حضور فاکتور رشد در بافت مورد نظر طی تزریق پی آر پی این ترمیم بافتی با سرعت بیشتری انجام می‌شود. فعلا کاربردهای این روش و تاثیرات آن به طور کامل به اثبات نرسیده، با این حال ورزشکاران بزرگ و افراد زیادی برای ترمیم آسیب دیدگی‌هایشان در حال انجام آن هستند. برای بررسی این روش درمانی تا انتها با سل تک بیوژن همراه باشید.
پی ار پی(PRP) چیست؟
پی آر پی یا پلاسمای غنی از پلاکت، یک درمان پزشکی است که از خون خود بیمار برای ترویج بهبودی و بازسازی بافت استفاده می‌کند. این فرآیند شامل گرفتن مقدار کمی از خون بیمار و سپس استفاده از یک سانتریفیوژ برای جدا کردن پلاکت‌ها از سایر اجزای خون است. پلاکت‌ها قطعات کوچک سلولی هستند که نقش مهمی در لخته شدن خون ایفا می‌کنند. پلاسمای غنی از پلاکت به ناحیه مورد نظر مانند مفاصل، ماهیچه‌ها یا پوست سر تزریق می‌شود.
در زمینه‌های مختلف پزشکی، پی ار پی برای تسریع بهبودی، به ویژه در ارتوپدی برای بیماری‌هایی مانند تاندونیت و استئوآرتریت، و همچنین برای ترمیم مو استفاده شده است. فاکتورهای رشد آزاد شده توسط پلاکت‌ها ترمیم و بازسازی بافت را تشویق کرده و به کاهش التهاب کمک می‌کنند. در حالی که پی آر پی مو نتایج امیدوارکننده‌ای را در کاربردهای خاص نشان داده است، تحقیقات برای درک بیشتر اثربخشی آن و بهینه‌سازی استفاده از آن در سناریوهای مختلف پزشکی ادامه دارد.
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) چیست و تزریق پی آر پی چیست؟
در درمان پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) از تزریق غلظت پلاکت های خود بیمار برای تسریع بهبودی تاندون ها، رباط ها، عضلات و مفاصل آسیب دیده استفاده می شود. به این ترتیب، تزریق PRP از سیستم درمانی هر بیمار برای بهبود مشکلات اسکلتی عضلانی استفاده می کند.
تزریق PRP با برداشتن یک تا چند لوله از خون خود و عبور دادن آن از طریق یک سانتریفیوژ برای متمرکز کردن پلاکت ها تهیه می شود. سپس این پلاکت های فعال شده مستقیماً به بافت آسیب دیده تزریق می شود. این تزریق فاکتورهای رشد را آزاد می کند که باعث تحریک و افزایش تعداد سلول های ترمیمی تولید شده توسط بدن شما می شود.
برخی از مزایای کلیدی تزریق پی آر پی این است که می تواند نیاز به داروهای ضد التهابی یا داروهای قوی تر مانند مواد افیونی را کاهش دهد. علاوه بر این، عوارض جانبی تزریق PRP بسیار محدود است، زیرا از آنجایی که تزریق‌ها از خون خود شما ایجاد می‌شوند، بدن شما آنها را رد نمی‌کند یا به آن واکنش منفی نشان نمی‌دهد.
اهداف تزریق PRP چیست؟
محققان در حال آزمایش تزریق PRP در چندین برنامه هستند. نمونه هایی از این موارد عبارتند از:
ریزش مو: پزشکان برای تقویت رشد مو و جلوگیری از ریزش مو ، PRP را به پوست سر تزریق کرده اند. بر اساس منابع معتبر از سال ۲۰۱۴ ، تزریق PRP در درمان آلوپسی آندروژنیک ، که به عنوان طاسی الگوی مردانه نیز شناخته می شود ، موثر است.
آسیب های تاندون: تاندون ها ، نوارهای بافتی ضخیمی هستند که عضله را به استخوان متصل می کنند. آنها معمولاً پس از آسیب دیدگی بهبود می یابند. پزشکان از تزریق PRP برای درمان مشکلات مزمن تاندون مانند آرنج تنیس بازان ، تاندونیت آشیل در مچ پا و زانوی ورزشکارن پرش یا درد در تاندون کشکک زانو استفاده کرده اند.
آسیب های حاد: پزشکان از تزریق PRP برای درمان آسیب های حاد ورزشی مانند کشیدگی عضلات همسترینگ یا پیچ خوردگی زانو استفاده کرده اند.
ترمیم پس از جراحی: گاهی پزشکان از تزریق PRP پس از جراحی برای ترمیم تاندون پاره شده (مانند تاندون روتاتور کاف در شانه) یا رباط ها (مانند رباط صلیبی قدامی یا ACL) استفاده می کنند.
آرتروز زانو: پزشکان به زانو افراد مبتلا به آرتروز PRP تزریق کرده اند. طبق مطالعه منابع معتبر نشان داد که تزریق PRP نسبت به تزریق هیالورونیک اسید (یک روش درمانی سنتی) برای درمان آرتروز زانو موثرتر است. با این حال ، این درمان یک گروه کوچک متشکل از ۱۶۰ نفر بود ، بنابراین برای اینکه نتیجه گیری قطعی شود ، آزمایشات بزرگتری لازم است.
جوانسازی پوست: هم برای پیشگیری از پیری و هم برای بهبود و جوانسازی پوست به کار می رود.
بیشتر بخوانید : مدت زمان تاثیر پی آر پی مو
انواع پی ار پی (PRP)
به طور عمده دو نوع پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) وجود دارد که شامل پی آر پی غنی از لکوسیت (LR-PRP) و PRP فقیر از لکوسیت (LP-PRP) است. در ادامه تفاوت‌های این دو پی ار پی را شرح می‌دهیم.
لکوسیت‌ها که به نام گلبول‌های سفید نیز شناخته می‌شوند، جزء کلیدی سیستم ایمنی هستند. LR-PRP حاوی غلظت بیشتری از این سلول‌ها همراه با پلاکت‌ها است. این نوع PRP اغلب در کاربردهای ارتوپدی مانند درمان آسیب‌های تاندون یا آرتریت استفاده می‌شود. اعتقاد بر این است که وجود لکوسیت‌ها دارای خواص ضد التهابی است که می‌تواند در بهبودی و کاهش درد در شرایط خاص مفید باشد.
از طرف دیگر، LP-PRP دارای غلظت کمتری از لکوسیت‌ها است و در درجه اول بر روی پلاکت‌ها متمرکز است. این نوع پی ار پی معمولا در عمل‌های زیبایی و همچنین در برخی موارد ارتوپدی استفاده می‌شود. تصور می‌شود کاهش تعداد لکوسیت‌ها التهاب بالقوه را به حداقل می‌رساند و LP-PRP را برای کاربردهایی مناسب می‌سازد که در آنها پاسخ درمانی کنترل‌شده‌تری و هدفمندتری مورد نظر است، مانند جوانسازی صورت یا ترمیم مو.
انتخاب بین LR-PRP و LP-PRP بستگی به شرایط پزشکی خاص تحت درمان و اثرات درمانی مورد نظر دارد. هر دو نوع PRP از خواص بازسازی پلاکت‌ها استفاده می‌کنند، اما ممکن است برای کاربردهای مختلف بر اساس غلظت پلاکت‌ها و لکوسیت‌ها در آماده سازی طراحی شوند. محققان و متخصصان پزشکی به کشف فرمول‌های بهینه PRP برای سناریوهای مختلف پزشکی با هدف افزایش اثربخشی و گسترش کاربردهای آن ادامه می‌دهند.
توصیه های قبل، حین و بعد از تزریق PRP
آماده شدن برای تزریق PRP
- دو روز پیش از درمان مقدار زیادی آب و مایعات بنوشید تا بدن و پوست شما کاملاً پرآب و هیدراته شود.
- یک یا دو هفته پیش از دریافت درمان، چربی کمتری بخورید و میزان مصرف کافئین را نیز کاهش دهید.
- اگر دارو یا مکملی مصرف می‌کنید، حتماً راجع به مصرف آنها پیش از PRP با پزشک مشورت کنید. برخی از مکمل‌ها باعث افزایش خطر کبودی می‌شوند و نباید ۲ تا ۳ هفته پیش از درمان مصرف کنید.
حین درمان پی آر پی
درمان PRP از زمان دریافت نمونه‌ی خون تا پایان تزریقات، حدود نیم ساعت تا ۴۵ دقیق طول می‌کشد. برای برخی از بیماران که تزریق آزاردهنده یا دردناک است، بی‌حسی موضعی تزریق می‌شود تا از این جهت نگرانی نداشته باشند. محلول به کمک سرنگ به پوست یا محل مورد نظر تزریق می‌شود. برای درمان‌های مرتبط با کاشت مو، می‌توان در صورت نیاز، محلول را روی ناحیه گیرنده یا دهنده اسپری کرد.
بعد از پی آر پی
- تا چهار ساعت پس از درمان، پوست خود را لمس نکنید. صبر کنید تا محل‌های تزریق بهبود یابند.
- مراقب انتقال آلودگی‌ها از طریق باد، گرد و خاک و دستان نشسته باشد.
- تا ۲۴ ساعت بعد از تزریق، از محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده نکنید.
- از قرار دادن کمپرس سرد یا گرم روی محل درمان خودداری کنید.
- موضع تزریق شده تا ۴۸ ساعت شسته نشود
- استفاده از عینک آفتابی
- برای خوابیدن، چند بالش زیر سر خود قرار دهید یا به صورت نیمه خوابیده قرار بگیرید. سعی کنید محل درمان بالا قرار بگیرد و تماسی با بالشت نداشته باشد.
- تا یک ماه پس از درمان، از ضد آفتاب استفاده کنید.
- ممکن است پوست شما تا یک هفته بعد از درمان کمی حساس باشد.
- در صورت کبودی یا قرمزی برای دریافت درمان لازم با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض و خطرات تزریق PRP
در حالی که درمان پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) به طور کلی ایمن در نظر گرفته می‌شود، مانند هر روش پزشکی، عوارض و خطرات بالقوه‌ای دارد. آگاهی از این احتمالات قبل از انجام درمان PRP ضروری است.
- عفونت: خطر عفونت در این روش بسیار کمتر است ولی ممکن است اتفاق بیفتد. ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی اقدامات احتیاطی را برای حفظ یک محیط استریل در طول روش‌های PRP انجام می‌دهند، اما نظارت بر علائم عفونت، مانند افزایش درد، قرمزی، تورم یا تب بسیار مهم است.
- درد و ناراحتی: برخی از افراد ممکن است درد یا ناراحتی موقتی را در محل تزریق تجربه کنند. این یک عارضه جانبی شایع و مورد انتظار است و معمولاً خود به خود برطرف می‌شود. در برخی موارد، استفاده از یخ و پیروی از دستورالعمل‌های مراقبت پس از درمان می‌تواند به مدیریت درد و تورم کمک کند.
- کبودی و تشکیل هماتوم: سوزن مورد استفاده برای تزریق پی ار پی ممکن است باعث کبودی یا تشکیل هماتوم (جمع آوری موضعی خون در خارج از رگ‌های خونی) شود. در حالی که این مسائل معمولا جزئی هستند و در طول زمان برطرف می‌شوند.
- واکنش‌های آلرژیک: از آنجایی که پی آر پی از اجزای خون خود بیمار استفاده می‌کند، خطر واکنش‌های آلرژیک بسیار کم است. با این حال، ضروری است که از قبل به ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی در مورد هرگونه آلرژی یا حساسیت اطلاع دهید.
- آسیب عصبی یا عروق خونی: خطر آسیب جزئی به اعصاب یا عروق خونی مجاور در طول فرآیند تزریق پی ار پی وجود دارد. این خطر با مهارت و تجربه ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی که این روش را انجام می‌دهد به حداقل می‌رسد.
برای افرادی که درمان PRP را در نظر می‌گیرند بسیار مهم است که با پزشک خود در مورد سابقه پزشکی، خطرات بالقوه و مزایای مورد انتظار صحبت کنند. علاوه بر این، انتخاب یک متخصص واجد شرایط و با تجربه برای انجام این روش می‌تواند به میزان قابل توجهی احتمال عوارض را کاهش دهد.
