خار پاشنه، یک عارضه شایع است که در اثر عوامل مختلفی در ناحیه پاشنه پا ایجاد میشود. این عارضه با درد و التهاب همراه بوده و می‌تواند فعالیت‌های روزمره افراد را تحت تاثیر قرار دهد. در این مطلب، قصد داریم به بررسی جامع خار پاشنه، از جمله علل ایجاد آن، روش‌های تشخیص و راه های درمان خار پاشنه مانند درمان خارپاشنه با تزریق prp بپردازیم تا به درک بهتری از این مشکل و راه‌های مقابله با آن دست یابیم. با سل تک بیوژن همراه باشید.
خار پاشنه چیست؟
خار پاشنه یک رشد استخوانی است که در نتیجه رسوب غیرطبیعی کلسیم ایجاد میشود. گاهی خار پاشنه را می‌توانید در قسمت زیر پا دیده یا احساس کنید. خار پاشنه می‌تواند شکل‌های مختلفی مانند تیز، قلاب مانند یا قفسه‌ای شکل داشته باشد. دلایل مختلفی ممکن است باعث ایجاد این بیماری شوند، اما در اغلب موارد در اثر التهاب فاسیای (لایه پرده مانند که ماهیچه‌ها را نگه می‌دارد) متصل‌کننده پاشنه پا به قاعده انگشتان، یعنی فاسیای پلانتار رخ می‌دهد. التهاب این فاسیا باعث ایجاد علائمی مانند درد پاشنه پا، خار پاشنه و درد کف پا در صبح و پس از بیدار شدن از خواب میشود.
علائم خار پاشنه
بسیاری از افراد به اشتباه فکر می‌کنند که خار پاشنه همیشه باعث درد در پاشنه پا میشود. با این که درد یکی از علائم اصلی خار پاشنه است، اما این علامت در تمام موارد بروز پیدا نمی‌کند. حدود یک نفر از هر 10 نفر به خار پاشنه مبتلا است، اما تنها یک نفر از هر 20 نفر مبتلا، درد پاشنه پا را تجربه می‌کند. از علائم خار پاشنه می‌توان موارد زیر را نام برد:
- درد
- التهاب
- تورم پاشنه پا
همچنین ناحیه درگیر، می‌تواند در لمس، گرم‌تر احساس شود. درد می‌تواند در طول قوس پا انتشار پیدا کند. همچنین ممکن است زائده استخوانی رشد کرده، قابل رویت یا لمس باشد. در مواردی که علت خار پاشنه التهاب فاسیای پلانتار باشد، ممکن است علائم ناشی از این بیماری نیز وجود داشته باشد.
برخی از انواع خار پاشنه، هیچ علامت مشخصی ندارند. همچنین در این دسته، تغییر خاصی نیز در استخوان یا بافت نرم اطراف آن قابل مشاهده نیست. در برخی موارد، خار پاشنه به شکل اتفاقی و در نتیجه رادیوگرافی یا سایر روش‌های تصویربرداری از پا که به دلایل دیگر انجام می‌شوند، کشف می‌شوند.
علت ایجاد خار پاشنه
همان‌طور که گفته شد مهم‌ترین علت ایجاد خار پاشنه، التهاب فاسیای پلانتار است. اما دلایل دیگری نیز می‌توانند باعث ایجاد آن شوند. هنگام مراجعه به دکتر خار پاشنه، پزشک این دلایل احتمالی را نیز مدنظر قرار داده و در صورت نیاز، به درمان آن‌ها نیز می‌پردازد. از دیگر دلایل احتمالی، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- آرتریت‌ها
- تروما و آسیب به پاشنه پا
- وزن زیاد بدن
- کفش نامناسب
روش تشخیص خار پاشنه
برای تشخیص خار پاشنه، باید به یک پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کرد. دکتر فوق تخصص خار پاشنه، با انجام تست‌ها و روش‌های تصویربرداری مختلف، و همچنین بررسی دقیق علائم، خار پاشنه را تشخیص داده و درمان مناسب را بر اساس شرایط شما و علت ایجاد آن انجام می‌دهد. داروها، فیزیوتراپی و در صورت نیاز جراحی از روش‌های درمان خار پاشنه است. پزشکان متخصص خار پاشنه، جراحی را تنها در مواردی پیشنهاد می‌دهند که سایر درمان‌ها باعث بهبود قابل توجه علائم نشوند.
تشخیص قطعی خار پاشنه به دلیل شباهت علائم آن با سایر مشکلات پا، اغلب به سادگی امکان‌پذیر نیست. بسیاری از افراد تصور می‌کنند که هر درد و برامدگی استحوانی در ناحیه پاشنه به دلیل خار پاشنه است، در حالی که ممکن است دلایل دیگری مانند التهاب فاشیای کف پا نیز وجود داشته باشد.
به همین دلیل، مراجعه به پزشک متخصص و ارتوپد برای تشخیص دقیق بسیار مهم است. پزشک با بررسی علائم شما و انجام معاینات بالینی، به ویژه رادیوگرافی (اشعه ایکس)، می‌تواند وجود خار پاشنه را تایید کند و به درمان خارپاشنه با تزریق prp بپردازد. با این حال، حتی با تشخیص وجود خار پاشنه، پزشک باید بررسی کند که آیا این خار عامل اصلی درد شما است یا خیر، زیرا ممکن است مشکلات دیگری نیز به طور همزمان وجود داشته باشند. بنابراین، خوددرمانی و استفاده از روش‌های خانگی بدون مشورت با پزشک متخصص، توصیه نمی‌شود.
روش های درمان خارپاشنه
روش های درمان خارپاشنه عبارتند از:
داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
یکی از روش‌های رایج برای کاهش درد و التهاب ناشی از خار پاشنه، استفاده از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن است. این داروها با مهار آنزیم‌های خاصی، تولید پروستاگلاندین‌ها که مسئول ایجاد التهاب و درد هستند را کاهش می‌دهند. با این حال، استفاده طولانی‌مدت از این داروها (بیش از یک ماه) بدون مشورت با پزشک توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است عوارض جانبی داشته باشند.
طب سوزنی
طب سوزنی، به ویژه طب سوزنی خشک، یکی از روش‌های درمانی مکمل است که برای کاهش درد و التهاب در بسیاری از بیماری‌ها، از جمله خار پاشنه، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، سوزن‌های بسیار نازکی در نقاط خاصی از بدن وارد می‌شوند تا جریان انرژی را در بدن تنظیم کرده و به این ترتیب درد را کاهش دهند. طب سوزنی می‌تواند به عنوان یک روش درمانی تکمیلی در کنار سایر روش‌ها مانند فیزیوتراپی مورد استفاده قرار گیرد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی از روش‌های درمانی موثر برای خار پاشنه است. فیزیوتراپیست با استفاده از تکنیک‌های مختلف مانند کشش عضلات ساق پا و فاشیای کف پا، ماساژ بافت نرم، تمرینات تقویتی و استفاده از دستگاه‌های درمانی، به بهبود انعطاف‌پذیری، قدرت عضلات و کاهش درد کمک می‌کند. برنامه‌ی فیزیوتراپی به صورت اختصاصی برای هر فرد طراحی میشود و هدف آن کاهش درد، بهبود عملکرد و جلوگیری از عود مجدد بیماری است.
حرکات کششی
یکی از موثرترین روش‌های درمان ، انجام حرکات کششی منظم است. سفت شدن عضلات ساق پا و فاشیای کف پا، از عوامل اصلی تشدید درد در خار پاشنه هستند. با انجام تمرینات کششی مناسب، می‌توان این عضلات را کشیده و انعطاف‌پذیری آن‌ها را افزایش داد. این کار به کاهش فشار روی پاشنه و در نتیجه کاهش درد کمک می‌کند.
یخ درمانی
یخ درمانی یکی دیگر از روش‌های موثر برای تسکین درد ناشی از خار پاشنه است. قرار دادن یک بسته یخ یا یک بطری آب یخ روی پاشنه به مدت 20 دقیقه، می‌تواند به کاهش التهاب و تورم در ناحیه آسیب‌دیده کمک کند. این کار همچنین باعث بی‌حس شدن موقت ناحیه شده و درد را کاهش می‌دهد. بهتر است این روش را چندین بار در روز تکرار کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید.
کفش‌های حمایتی و ارتز
استفاده از کفش‌هایی که دارای کفی ضخیم و بالشتک‌های اضافی هستند، می‌تواند به کاهش درد ناشی از ایستادن و راه رفتن در افراد مبتلا به خار پاشنه کمک شایانی کند. این نوع کفش‌ها با جذب شوک و کاهش فشار وارد شده به پاشنه، به تسکین درد کمک می‌کنند. علاوه بر کفش‌های حمایتی، استفاده از ارتزهای سفارشی یا پیش‌ساخته نیز می‌تواند موثر باشد. ارتزها، ابزارهای طبی هستند که داخل کفش قرار می‌گیرند و با حمایت از قوس کف پا و توزیع فشار به طور یکنواخت، به کاهش درد و بهبود عملکرد پا کمک می‌کنند.
روش پی ارپی
درمان خارپاشنه با تزریق prp یکی از روش‌های درمانی نوین است که در سال‌های اخیر برای درمان بسیاری از بیماری‌ها، از جمله خار پاشنه، مورد توجه قرار گرفته است. در این روش درمانی، مقداری خون از بیمار گرفته شده و پس از فرآیند سانتریفیوژ، پلاکت‌های غنی‌شده از سایر اجزای خون جدا می‌شوند. سپس این پلاکت‌ها به صورت متمرکز به ناحیه آسیب‌دیده (در مورد خار پاشنه، به ناحیه پاشنه) تزریق می‌شوند. پلاکت‌ها حاوی فاکتورهای رشد هستند که به ترمیم بافت‌ها و کاهش التهاب کمک می‌کنند. به همین دلیل، تزریق پی آر پی برای درمان خار پاشنه می‌تواند در تسکین درد، کاهش التهاب و بهبود بافت‌های آسیب‌دیده بسیار مؤثر باشد.
چرا پی آر پی برای درمان خار پاشنه توصیه میشود؟
پی آر پی یک درمان انقلابی است که از قدرت طبیعی بدن شما برای ترمیم بافت آسیب‌دیده استفاده می‌کند. با تزریق محلول غنی از پلاکت (که از خون خود شما استخراج میشود) به ناحیه آسیب‌دیده، پی آر پی باعث تحریک بازسازی طبیعی و کاهش التهاب میشود و به این ترتیب علت درد شما را هدف قرار می‌دهد.
با توجه به نیاز غلظت بسیار بالای پلاکت در PRP مورد نیاز برای درمان مشکلات ارتوپدیک و همچنین کاهش میزان بهای تمام شده کیت Alpha-Ertho-PRP به منظور به حداکثر رساندن اثربخشی درمان توسعه یافت.
مزایای پی آر پی برای خار پاشنه
تسکین موثر و ماندگار: برخلاف درمان‌های موقتی، پی آر پی علت اصلی درد شما را درمان کرده و نتایج پایدار ارائه می‌دهد.
کمترین تهاجم: بدون جراحی و دوره نقاهت طولانی.
روشی ایمن: پی آر پی از سلول‌های خود بدن شما استفاده می‌کند، بنابراین خطر واکنش‌های آلرژیک وجود ندارد.
نتایج اثبات‌شده: بسیاری از تحقیقات گزارش کرده اند که در عرض چند هفته پس از درمان، بیماران بهبود قابل توجهی در درد و عملکرد خود تجربه کرده‌اند.
پد پاشنه
پدهای خار پاشنه، ابزارهای ساده و کم‌هزینه‌ای هستند که می‌توانند به کاهش درد ناشی از خار پاشنه کمک کنند. این پدها با بالا بردن پاشنه و ایجاد یک لایه نرم زیر آن، فشار وارد شده به ناحیه دردناک را کاهش می‌دهند. پدهای خار پاشنه در انواع مختلفی مانند ژله‌ای و جورابی موجود هستند و به راحتی می‌توان آن‌ها را از داروخانه‌ها تهیه کرد. اما اگر درد طاقت فرسا باشد باید به دنبال درمان خارپاشنه با تزریق prp بروید.
آتل شبانه
یکی از دلایل اصلی درد پاشنه در صبح، شل شدن فاشیای کف پا در طول خواب است. برای جلوگیری از این اتفاق، استفاده از آتل شبانه توصیه میشود. آتل شبانه با کشیده نگه داشتن کف پا در طول خواب، به کشش فاشیای کف پا کمک کرده و به کاهش درد و التهاب در ناحیه پاشنه کمک می‌کند. این آتل‌ها به راحتی قابل استفاده هستند و اغلب از جنس نرم و قابل شستشو ساخته شده‌اند.
جراحی به عنوان آخرین راه حل
در اکثر موارد، خار پاشنه با روش‌های درمانی غیر جراحی مانند درمان خارپاشنه با تزریق prp، فیزیوتراپی، داروهای ضد التهاب، تزریق کورتیزون و پی آر پی بهبود می‌یابد. جراحی به عنوان آخرین راه حل برای درمان خار پاشنه در نظر گرفته میشود و معمولاً زمانی انجام میشود که سایر روش‌های درمانی مؤثر واقع نشده باشند. در جراحی، خار استخوانی که در ناحیه پاشنه ایجاد شده است، برداشته میشود. البته باید توجه داشت که جراحی نیز مانند هر عمل جراحی دیگری، با خطراتی همراه است و نیاز به تصمیم‌گیری دقیق و مشورت با پزشک متخصص دارد.
لیزر درمانی برای خار پاشنه
علاوه بر درمان خارپاشنه با تزریق prp ، لیزر درمانی نیز یکی دیگر از روش‌های درمانی برای خار پاشنه است. در این روش، با استفاده از لیزرهای مخصوص، برآمدگی استخوانی که در ناحیه پاشنه ایجاد شده است، تخریب میشود. لیزر درمانی می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کرده و روند بهبودی را تسریع کند.
آیا می‌توان از به وجود آمدن خار پاشنه جلوگیری کرد؟
خوشبخانه با رعایت برخی نکات ساده به سادگی می‌توانید از ایجاد خار پاشنه جلوگیری کنید. درست راه رفتن، تغذیه سالم، استفاده از کفش‌های طبی و استاندارد و توجه به وزن مناسب از راه‌هایی است که به پیشگیری از خار پاشنه کمک خواهد کرد.
