درمان آسیب های ورزشی با پی آر پی : تزریق پی آر پی یا پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) یک روش درمانی است که با استفاده از خون بیمار برای ترمیم سریع‌تر بافت‌ها کار می‌کند. در این روش، خون بیمار از بازو گرفته می‌شود و سپس توسط یک دستگاه سانتریفیوژ، پلاکت‌ها از سایر اجزای خون جدا می‌شوند. پلاکت‌ها سلول‌هایی هستند که نقش مهمی در فرایند لخته‌شدن خون و ترمیم زخم دارند و حاوی پروتئین‌هایی هستند که به ترمیم و بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کنند. پلاکت‌های غلیظ شده که حاصل این فرآیند هستند، مستقیماً به محل آسیب تزریق می‌شوند تا فرایند ترمیم بافت را تسریع کنند.
همانطور که در مقاله کاربردهای تزریق پی آر پی گفته شد این روش درمانی در حال حاضر در سه حوزه اصلی شامل زیبایی، ورزش و ارتوپدی استفاده می‌شود. البته کاربرد پی آر پی در حوزه پزشکی ورزش خود به دو دسته کاربردهای تزریق پی آر پی در ترمیم آسیب های ورزشی و کاربردهای تزریق پی آر پی در استفاده پیشگیرانه در پزشکی ورزشی تقسیم می شود.
در این مقاله قصد داریم به کاربردهای درمان آسیب های ورزشی با پی آر پی بپردازیم با سل تک بیوژن همراه باشید.
پی آر پی چگونه تولید می شود؟
این ماده درمانی، با استفاده از خون خود فرد و قرار گرفتن در دستگاه سانتریفیوژ با چرخش سریع، پلاسما های سرشار از پلاکت را از سایر بخش های خون جدا می کند. در واقع این ماده دارای فاکتور های رشد بوده و تاثیر بسیاری در تحریک سلول ها به منظور بازسازی بافت های آسیب دیده دارد. همچنین PRP در کاهش التهاب و علائم اسیب دیدگی بسیار موثر می باشد.
تزریق پی آر پی چه مزایایی دارد؟
- دارای عوارضی کم و جزئی
- موثر در بهبود محل اسیب دیده
- دارای تاثیر درمانی بسیار موثر و مفید
- یک درمان غیر تهاجمی و بدون جراحی
- پیشگیری از پیشرفت و شدت آسیب وارد شده
- بهبود اندام ها توسط پلاکت های موجود در خون خود فرد
آیا تزریق پلاسمای غنی شده با پلاکت عوارض جانبی دارد؟
بطور کلی، تزریق پلاسمای غنی شده با پلاکت یک روش درمانی ایمن است که ریسک مشاهده واکنش آلرژیک به آن به خاطر استفاده از خون فرد بیمار، پایین است. به هر حال، هر گاه یک سوزن به بدن فرد وارد شود، همواره احتمال مشاهده عوارضی مثل عفونت، خون‌ریزی، و وارد شدن آسیب به اعصاب وجود خواهد داشت. این عوارض اغلب در افراد مشاهده نمی‌شوند، اما با این وجود مشاهده آنها در موارد بسیار نادر امکان پذیر است.
سایر خطرات این روش درمانی بستگی به ناحیه تحت درمان دارد. در صورتی که شما درباره خطرات و عوارض این روش درمانی مطمئن نیستید، لازم است در این رابطه با پزشک معالج خود صحبت کنید. توجه داشته باشید در حالت عادی از تزریق پلاسمای غنی شده با پلاکت به عنوان اولین روش درمانی برای افراد استفاده نمی‌شود و اغلب پس از موفقیت آمیز نبودن سایر روش‌های درمانی، این روش مورد توجه قرار می‌گیرد.
کاربردهای تزریق پی آر پی در ورزش: 9 کاربرد درمان آسیب های ورزشی با پی آر پی
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) به دلیل خواص ترمیم کنندگی و التیام بخش، کاربردهای مختلفی در بهبود آسیب های ورزشی پیدا کرده است. کاربردهای پی آر پی در ورزش عبارتند از:
1- آسیب های تاندون (Lateral Epicondylitis):
– آرنج تنیس بازان (Lateral Epicondylitis): از کاربردهای پی آر پی در ورزش می توان تزریق پی آر پی برای درمان آسیب های تاندون مانند آرنج تنیس بازان، ارتقاء بهبودی و کاهش درد را استفاده کرد.
– التهاب تاندون آشیل: از دیگر کاربردهای تزریق پی آر پی در ورزش می توان از PRP برای تحریک ترمیم و کاهش علائم روی تاندون آشیل استفاده کرد.
2- آسیب های رباط (Ligament Injuries):
– آسیب هایACL : از دیگر کاربردهای تزریق پی آر پی در ورزش می توان از PRP برای درمان کمکی برای حمایت از روند بهبودی پس از آسیب های رباط صلیبی قدامی (anterior cruciate ligament (ACL)) استفاده کرد.
– آسیب های LCL و MCL: از دیگر کاربردهای تزریق پی آر پی در ورزش، تزریق PRP ممکن است به بهبود آسیب های رباط جانبی داخلی (medial collateral ligament (MCL)) و رباط جانبی خارجی (lateral collateral ligament (LCL)) کمک کند.
3- تزریق پی آر پی برای آسیب های عضلانی (Muscle Injuries):
کشیدگی ها و پارگی ها: از دیگر کاربردهای تزریق پی آر پی در ورزش این است که تزریق پی آر پی را می توان برای آسیب های عضلانی، مانند کشیدگی یا پارگی، برای تسریع روند بهبود و کاهش زمان استراحت برای ورزشکاران اعمال کرد.
4- آسیب های مفصلی و آرتروز (Joint Injuries and Osteoarthritis):
استئوآرتریت زانو: از دیگر کاربردهای تزریق پی آر پی در ورزش این است که تزریق پی آر پی PRP به مفصل زانو می تواند به کاهش علائم کمک کند و به طور بالقوه پیشرفت آرتروز را کند کند.
آرتریت لگن و شانه: از دیگر کاربردهای تزریق پی آر پی در ورزش این است که تزریق PRP می تواند برای مدیریت آرتریت در سایر مفاصل مانند لگن و شانه در نظر گرفته شود.
5- آسیب غضروف (Cartilage Damage):
آسیب های غضروف مفصلی: از دیگر کاربردهای تزریق پی آر پی در ورزش این است که تزریق پی آر پی به عنوان یک گزینه درمانی برای آسیب های غضروف مفصلی مورد بررسی قرار می گیرد، زیرا می تواند از ترمیم و بازسازی غضروف حمایت کند.
6- تزریق پی آر پی برای درمان شکستگی (Fractures):
ترمیم استخوان: از دیگر کاربردهای تزریق پی آر پی در ورزش این است که تزریق پی آر پی می تواند برای ارتقای ترمیم استخوان در موارد شکستگی، به ویژه شکستگی‌های غیرقابل التیام یا شکستگی‌های با تاخیر در بهبودی مورد استفاده قرار گیرد.
7- بهبودی پس از جراحی با پی آر پی (Post-Surgery Recovery):
جراحی های ارتوپدی: از دیگر کاربردهای تزریق پی آر پی در ورزش این است که گاهی اوقات از تزریق پی آر پی در جراحی های ارتوپدی برای بهبود بهبودی پس از عمل، کاهش التهاب و حمایت از بهبود بافت استفاده می شود.
8- فاشیای کف پا (Plantar Fasciitis):
از دیگر کاربردهای تزریق پی آر پی در ورزش این است که از تزریق تزریق پی آر پی برای درمان فاشیای کف پا، یکی از علل شایع درد پاشنه در بین ورزشکاران، مورد استفاده قرار گرفته است.
9- تاندونوپاتی های مزمن (Chronic Tendinopathies):
تاندونوپاتی کشکک: از دیگر کاربردهای تزریق پی آر پی در ورزش این است که تزریق پی آر پی به عنوان یک درمان برای تاندونوپاتی های مزمن، مانند تاندیوپاتی کشکک، که معمولا به عنوان زانوی جامپر شناخته می شود، مورد بررسی قرار می گیرد.
توجه به این نکته مهم است که با وجودی که PRP در بهبود آسیب های ورزشی موثر است، اثربخشی آن در بین افراد متفاوت است. لذا تصمیمات درمانی باید با مشورت متخصصان مربوطه و بر اساس وضعیت و سابقه پزشکی فرد گرفته شود.
آیا بعد از تزریق پی آر پی می‌توان ورزش کرد؟
خیر، بلافاصله پس از تزریق پی آر پی زانو نباید هیچ فعالیت بدنی و ورزشی انجام شود. زیرا تاثیر پلاسمای غنی از پلاکت بلافاصله پس از تزریق مشخص نمی‌شود و به زمان کافی برای بازسازی بافت‌های آسیب دیده نیاز دارد. در نتیجه انجام فعالیت‌های بدنی و ورزش پس از تزریق پی آر پی موجب چسبیدن پلاکت‌ها به بافت‌های بدن می‌شود و سرعت بهبودی را کاهش می‌دهد.
بیماران چه مدت پس از پی آر پی می‌توانند ورزش کنند؟
بیماران حداقل تا دو هفته پس از تزریق پلاسمای غنی از پلاکت باید از انجام هر نوع ورزش خودداری کنند، زیرا ورزش می‌تواند بر روی اثربخشی تزریق تاثیر بگذارد و باعث ایجاد عوارض شود. در نتیجه افراد می‌توانند پس از 14 روز با مشورت پزشک خود به تمرینات سبک و پس از 4 هفته به تدریج به تمرینات شدید خود بازگردند.
آیا بیماران پس از تزریق پی آر پی می‌توانند راه بروند؟
پس از تزریق پی آر پی، پزشک متخصص ناحیه تحت درمان را با استفاده از تجهیزات مختلف بی‌حرکت نگه می‌دارد.در صورتی که پی آر پی برای درمان زانو یا مفصل مچ پا انجام شده باشد، از بیمار خواسته می‌شود تا هنگام حرکت از عصا استفاده کند.
جدول زمان بازیابی پی آر پی
در این بخش به یک طرح کلی از آنچه بیماران می‌توانند پس از درمان پی آر پی انتظار داشته باشند، می‌پردازیم:
مرحله 1: 0 تا 3 روز پس از تزریق پی آر پی
در این مرحله به همه بیماران توصیه می‌شود که روز تزریق استراحت کامل داشته باشند و در دو روز آینده از ناحیه درمانی به صورت محدود استفاده کنند.
مرحله 2: 3 تا 14 روز پس از تزریق پی آر پی
در این مرحله پزشک متخصص به بیماران توصیه می‌کند تا با انجام تمرینات سبکی مانند یوگا و تمرینات تحمل وزن، ناحیه مورد نظر خود را به تدریج آماده تحمل وزن کنند و از انجام تمرینات شدید بپرهیزند.
مرحله 3: 14 روز تا 6 الی 9 هفته پس از تزریق پی آر پی
در این مرحله، انجام تمریناتی مانند کششی، کاردیو و… برای بیماران بدون خطر است و پزشک متخصص توصیه می‌کند تا بیماران با انجام یکسری تمرینات دامنه حرکتی و تعادل کامل خود را بدست بیاورند. همچنین بیماران باید از انجام فعالیت‌هایی که باعث درد ناحیه تحت درمان می‌شود، خودداری کنند.
مرحله 4: 6 الی 8 هفته پس از تزریق پی آر پی
در این مرحله به بیماران اجازه داده می‌شود تا پس از 2 ماه به فعالیت‌های معمول خود بازگردند. اگر بیماران حین انجام فعالیت‌ها دچار درد در ناحیه تحت درمان شدند، نگران نباشند زیرا این درد معمولا در عرض 24 ساعت از بین می‌رود. در این مدت انجام ورزش‌ها و تمرین‌های منظم برای بیماران ایمن خواهد بود، اما همچنان آرامش حین انجام تمرینات و پرهیز از فعالیت‌های بیش از حد باید رعایت شود.
