درمان مشکلات ارتوپدی با پی آر پی PRP: روشهای مختلفی برای درمان بیماریها ارتوپدی وجود دارد که از جمله آنها میتوان به دارو درمانی، تمرینات فیزیوتراپی، PRP و جراحی اشاره کرد. در رابطه با درمان بیماریهای ارتوپدی با این روش سؤالات زیادی وجود دارد؛ بهعنوانمثال اینکه PRP چیست و چگونه انجام میشود؟ چه مزایا و معایبی برای این روش وجود دارد؟ کدام مشکلات ارتوپدی را میتوان با PRP درمان کرد؟ این مقاله به بررسی روش درمانی مذکور اختصاص داده شده است. برای یافتن پاسخ این سؤالات سل تک بیوژن را تا پایان همراهی کنید.
PRP چیست؟
PRP مخفف عبارت Platelet-rich plasma به معنای پلاسمای غنی شده از پلاکت است. پلاسما مایع زرد رنگی است که از جداسازی بخشهای مختلف خون به دست میآید. این مایع مقدار قابل توجهی پلاکت را در خود جای داده است. پلاکت تنها وظیفه انعقاد خون را بر عهده ندارد. بلکه به واسطه محتویات خود برای ترمیم بافتهای مختلف بدن نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
در نتیجه تزریق آن موجب تحرک بافتهای مختلف بدن برای بازسازی و ترمیم میشود. اولین استفاده از PRP به سال 1987 و یک عمل باز قلب بازمیگردد. در ادامه این روش در سایر زمینهها از قبیل جراحی پلاستیک، درمان ریزش مو، جوانسازی پوست، جراحی فک، گوش، حلق، بینی، دندانپزشکی و … مورد استفاده قرار گرفت. علاوه بر این موارد درمان مشکلات ارتوپدی با پی آر پی نیز به تأیید PRP رسیده است.
درمان مشکلات ارتوپدی با پی آر پی
امروزه بسیاری از متخصصان ارتوپد از PRP به عنوان یک از روشهای مؤثر در کنار دارو درمانی، فیزیوتراپی و عمل جراحی استفاده میکنند. پلاکت تزریق شده به مفاصل و ماهیچهها موجب تولید نوعی پروتئین به نام فاکتورهای رشد میشود. مهمترین وظیفه این پروتئینها افزایش ساخت کلاژن در محل تحت درمان است. کلاژن در اختیار سلولها، عضلات، رباط، تاندون یا غضروف آسیب دیده قرار گرفته و آنها را بهبود میدهد. رشد سلولهای بنیادی و افزایش جریان خون در محل را نیز میتوان به مزایای تولید فاکتورهای رشد اضافه کرد. نتیجه کار، استحکام و انعطاف پذیری غضروفها است.
- آرتروز زانو
- شکستگی استخوان
- کشیدگی یا پارگی رباط
- آرتروز هیپ (مفصل لگن)
- کشیدگی یا پارگی تاندون (زانو، مچ پا و …)
- صدمات عضلانی (از قبیل چهار سر ران، پشت ران یا همسترینگ، ساق پا و …)
درمان مشکلات مفصلی با تزریق PRP یا انجام عمل جراحی؟
تزریق (PRP) برای درمان آسیبهای مزمن و ابتدایی بسیار کارامد است. اما در بقیه موارد نمیتوان به طور قطع از تاثیر گذاری آن صحبت کرد. با استفاده از فاکتورهای رشد موجود در پی آر پی، بهبودی بیماران دارای آسیبهای مزمن با سرعت بیشتری اتفاق میافتد. در بسیاری از موارد میتوان گفت با پیشگیری از پیشرفت بیماری و انجام پلاسما تراپی در همان مراحل ابتدایی، احتمال احتیاج بیمار به عمل جراحی تقریبا به صفر میرسد.
هزینه درمان مشکلات ارتوپدی با تزریق پی آر پی چقدر است؟
معمولا شرکتهای بیمه، هزینه انجام PRP را پرداخت نمیکنند. اما با توجه به هزینه بسیار بالای عملهای جراحی، درمان با تزریق پی آر پی بسیار با صرفه و اقتصادیتر است. هزینه انجام تزریقات پی آر پی با توجه به تجهیزات مورد استفاده، نوع و شدت بیماری و تعداد جلسات مورد نیاز جهت بهبودی در هر کلینیک متفاوت است.
با توجه به نیاز غلظت بسیار بالای پلاکت در PRP مورد نیاز برای درمان مشکلات ارتوپدیک و همچنین کاهش میزان بهای تمام شده کیت Alpha-Ertho-PRP به منظور به حداکثر رساندن اثربخشی درمان توسعه یافت.
مراقبت های قبل و بعد از انجام تزریق پی آر پی مفصلی
داروهایی که ضد فعالیت پلاکت هستند (آسپرین) را باید 1 هفته قبل و 2 هفته بعد از تزریق پی آر پی قطع کنید. انجام تزریق PRP زانوی خود را تا 2 هفته بعد از مصرف کورتن خوراکی و 4 هفته بعد از انجام کورتن داخلی مفصلی به تعویق بیندازید. مصرف مسکنهایی مثل بروفن، دیکلوفناک، ناپروکسن و داروهای مشابه که (NSAID) هستند را از 48 تا 72 ساعت قبل از تزریق متوقف کنید. اما استفاده از استامینوفن و پمادهای ضد درد قبل و بعد از تزریق مشکلی ندارد.
موارد منع استفاده و درمان مشکلات ارتوپدی با پی آر پی
با وجود اینکه این روش درمانی بسیار طبیعی و بدون عوارض است، اما توصیه میشود افرادی که دارای بیماریهای زیر هستند از روش درمان انواع آرتروز و مشکلات ارتوپدی با تزریق PRP استفاده نکنند.
- اختلالات پلاکتی
- اختلالات انعقادی
- وجود عفونت فعال در محل تزریق
- ابتلا به کمخونی شدید
- وجود اختلالات سیستم ایمنی
- ابتلا به سرطان
کاربرد PRP در بیماران با مشکلات ارتوپدی
مطالعات و مقالات جدید نشان می دهند که استفاده از PRP در آسیب های تاندونی و همچنین ساییدگی های ملایم و متوسط استخوانی می تواند موثر تر باشد.
با توجه به موارد زیر میزان اثرگذاری PRP تعیین می شود:
- ناحیه ای که تحت درمان قرار می گیرد
- وضعیت سلامت کلی بیمار
- حاد یا مزمن بودن وضعیت بیمار
- آماده سازی صحیح و تزریق مناسب PRP
- حمایت های بعد از تزریق با کمک فیزیوتراپی و کاهش استرس به بافت در حال ترمیم
شایع ترین مشکلاتی که از PRP برای درمان آن ها استفاده می شود شامل:
آسیب های مزمن تاندونی
شایع ترین اسیب های تاندونی که با پی آر پی مورد درمان قرار میگیرند شامل التهاب تاندون های آرنج در آرنج تنیس بازان، التهاب تاندون آشیل، التهاب فاشیای کف پا (خار پاشنه)، التهاب تاندون کشکک و تاندون های پنجه غازی زیر زانو می باشد.
در این موارد آسیب های تاندون، عضله یا فاشیا به صورت طولانی مدت تحت فشار و استرس مداوم قرار گرفته است و بعد از هر مرحله آسیب، فرصت ترمیم کافی به بافت آسیب دیده داده نشده است.
لذا آسیب از روند ترمیم نرمال خود خارج شده و وارد فاز التهابی مزمن و دردهای مداوم شده است. لذا تزریق PRP در این موارد، با افزایش قدرت ترمیم پذیری ناحیه، منجر به شکسته شدن پروسه مزمن و بازگشت آن به سیر طبیعی بهبود زخم در بدن میگردد.
یعنی با تبدیل زخم کهنه به زخم تازه در بافت، سبب بهبود آن میشود. البته هنوز برتری درمان با پی آر پی نسبت به روش های قدیمی تر مثل فیزیوتراپی و یا تزریق استرویید ثابت نشده است.
آسیب های حاد عضلانی و رباط ها
یکی از شایع ترین موارد کاربرد پی آر پی استفاده از آن در کشیدگی های عضله ی همسترینگ در ورزشکاران می باشد.
برخی از انواع ساییدگی زانو
متاسفانه استفاده بی رویه و غیر متعارف و غیر علمی از PRP در درمان ساییدگی های زانو به دلایل متعدد بسیار رواج یافته است. هزینه بالای جراحی های تعویض مفصل زانو، پرداختن به درمانهای سنتی و غیر علمی در رسانه ها، بدنام سازی درمانهای طبی مدرن به صورت سازمان یافته و معرفی پزشکان و بخصوص جراحان به عنوان قشر ستمگر و بی درد در جامعه، به قصد تخریب وجهه مثبت تاریخی حکیمان، همه و همه منجر به پرطرفدار شدن درمانهای سنتی و عموما غیر علمی با نتایج گاها تاسف بار غیر قابل جبران در بین مردم شده است.
در این فضا افرادی از این ذهنیت عمومی سوء استفاده میکنند و درمانهای تزریقی و البته پرهزینه (به نسبت تاثیرگذاری آنها) را به عنوان درمانهای جایگزین درمانهای استاندارد برای ساییدگی زانو معرفی میکنند. در پایان هم و بعد از چندین مرحله تزریق بی اثر، درمان جراحی که میبایست در ابتدا انجام میشد، را به بیمار پیشنهاد میکنند. البته توصیه انجام جراحی در مواردی که مورد نیاز نیست توسط بعضی پزشکان هم بی تاثیر در رواج این تفکر در جامعه نمیباشد.
تاثیر PRP در ساییدگی زانو
و اما تاثیر PRP در ساییدگی زانو بسیار محدود میباشد. در این مورد مطالعات نشان می دهند پی آر پی می تواند علائم (تنها علایم) افراد با ساییدگی های خفیف و متوسط زانو را تا 2 سال بهبود بخشد. و PRP هیچ تاثیری در بهبود ساییدگی و ترمیم شدن غضروف (در مرحله شدید درجه ۳و ۴ آسیب) ندارد.
لذا تشخیص موثر بودن پی آر پی در ساییدگی های زانو کاری بسیار دقیق می باشد و تنها در مواردی که ساییدگی در مراحل اولیه میباشد میتواند موثر باشد و به بهبود علایم و ترمیم غضروف کمک کند و تزریق آن در ساییدگی های شدید زانو کاملا بی اثر و یا با تاثیرات موقت است و اصلا توصیه نمیشود.
تزریق PRP و جراحی تعویض مفصل
البته تزریق در افرادی که به دلایلی بخواهند جراحی تعویض مفصل را برای چند ماه به تاخیر بیندازند، و تنها برای کاهش درد در یک دوره زمانی کوتاه توصیه میشود. اما تزریق به قصد ترمیم غضروف و به عنوان راهی برای درمان ساییدگی اصلا توصیه نشده و شانس عفونت مفصل در آینده و در صورت انجام جراحی تعویض مفصل را افزایش میدهد. لازم است قبل از انجام تزریقات داخل مفصل زانو با متخصص زانو مشورت نمایید.
مزایای درمان مشکلات ارتوپدی با پی آر پی
مزایای درمان بیماریهای ارتوپدی با PRP عبارتند از:
- کاهش هزینههای درمان
- کاهش مدت زمان بهبودی
- مشاهده نتایج در مدت زمان کوتاهتر
- تسریع در بازسازی بخشهای آسیب دیده
- بدون نیاز به بستری شدن فرد در بیمارستان
- کوتاهی طول مدت تزریق (کمتر از 1 ساعت)
- کاهش استفاده از روشهای تهاجمی (از قبیل جراحی)
- جلوگیری از پیشرفت آسیب دیدگی مفصلی یا عضلانی
- نبود مشکل به لحاظ انتقال بیماریهای خونی (از قبیل ایدز یا هپاتیت)