کاربرد های پی آر پی در ارتوپدی

کاربرد های پی آر پی در ارتوپدی : روش‌های مختلفی برای درمان بیماری‌ها ارتوپدی وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به دارو درمانی، تمرینات فیزیوتراپی، PRP و جراحی اشاره کرد. در رابطه با درمان بیماری‌های ارتوپدی با این روش سؤالات زیادی وجود دارد؛ به‌عنوان‌مثال اینکه PRP چیست و چگونه انجام می‌شود؟ چه مزایا و معایبی برای این روش وجود دارد؟ کدام مشکلات ارتوپدی را می‌توان با PRP درمان کرد؟ این مقاله به بررسی کاربرد های پی آر پی در ارتوپدی اختصاص داده شده است. برای یافتن پاسخ این سؤالات سل تک بیوژن را تا پایان همراهی کنید.

PRP چیست؟

PRP مخفف عبارت Platelet-rich plasma به معنای پلاسمای غنی شده از پلاکت است. پلاسما مایع زرد رنگی است که از جداسازی بخش‌های مختلف خون به دست می‌آید. این مایع مقدار قابل توجهی پلاکت را در خود جای داده است. پلاکت تنها وظیفه انعقاد خون را بر عهده ندارد. بلکه به واسطه محتویات خود برای ترمیم بافت‌های مختلف بدن نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در نتیجه تزریق آن موجب تحرک بافت‌های مختلف بدن برای بازسازی و ترمیم می‌شود. اولین استفاده از PRP به سال 1987 و یک عمل باز قلب بازمی‌گردد. در ادامه این روش در سایر زمینه‌ها از قبیل جراحی پلاستیک، درمان ریزش مو، جوان‌سازی پوست، جراحی فک، گوش، حلق، بینی، دندانپزشکی و … مورد استفاده قرار گرفت. علاوه بر این موارد درمان بیماری‌های ارتوپدی با PRP نیز به تأیید PRP رسیده است.

کاربرد های پی آر پی در ارتوپدی برای چه بیماری‌هایی بیشترین تاثیر را دارد؟

درمان پی آر پی برای در رفتگی‌ها یا کشش‌ های مزمن رباط و تاندون، که به دیگر درمان‌های محافظه کارانه پاسخ نداده‌اند، بیشترین تاثیر را دارد. این بیماری‌های مزمن شامل موارد زیر بوده اما محدود به این موارد نمی‌باشند:

درد ناشی از فتق دیسک کمر

فتق دیسک کمر زمانی ایجاد می‌شود که مایع ژلاتینی درون دیسک در اثر پارگی دیواره‌ی محکم دیسک دچار پارگی شود. این مایع ژلاتینی، اعصاب ستون فقرات را تحریک کرده و باعث تحریک شیمیایی می‌شود. التهاب اعصاب نخاعی و تورم ناشی از فشار فتق دیسک باعث ایجاد درد می‌شوند. به مرور زمان، فتق کوچک شده و درد به طور کامل یا نسبی برطرف می‌شود. در اکثر موارد رفع درد پایین کمر یا پا حدود شش هفته طول می‌کشد. برای توصیف فتق دیسک از اصطلاحات و عبارات مختلفی استفاده می‌شود.

بیرون زدگی دیسک زمانی اتفاق می‌افتد که حلقه‌های دیسک سالم باقی بمانند، اما کیسه‌ای تشکیل دهند که به اعصاب فشار وارد کند. یک فتق دیسک واقعی (که دیسک لغزیده یا پاره شده نیز نامیده می‌شود) زمانی ایجاد می‌شود که حلقه‌های دیسک ترک خورده یا پاره شده و مایع ژلاتینی درون دیسک به بیرون نشت کند. گاهی بیرون زدگی آنقدر شدید است که یک تکه از دیسک کاملا جدا می‌شود، به این معنی که تکه‌ای از دیسک کاملا شکسته، از دیسک جدا شده و در کانال نخاعی قرار می‌گیرد. در اکثر موارد فتق دیسک در ستون فقرات کمری اتفاق می‌افتد. در ستون فقرات کمری، اعصاب نخاعی بین مهره‌های کمری قرار داشته و سپس این اعصاب مجددا به یکدیگر می‌پیوندند تا عصب سیاتیک که تا پایین پا ادامه دارد را تشکیل دهند

آسیب به روتاتور کاف

روتاتور کاف یا عضلات گرداننده شانه گروهی از عضلات و تاندون‌ها هستند که مفصل شانه را احاطه کرده و سر استخوان بالای بازو را محکم در حفره‌ی کم عمق شانه نگه می‌دارند. آسیب به روتاتور کاف باعث ایجاد دردی خفیف در شانه می‌شود. این درد اغلب زمانی که فرد بخواهد روی شانه‌ی آسیب دیده بخوابد تشدید می‌شود. آسیب به روتاتور کاف معمولا در افرادی اتفاق می‌افتد که در شغل خود یا در هنگام ورزش مکررا حرکاتی در بالای سرشان انجام می‌دهند. نمونه‌هایی از این افراد شامل نقاش‌ها، نجارها و افرادی است که بیس بال یا تنیس بازی می‌کنند. احتمال آسیب دیدن روتاتور کاف با بالا رفتن سن نیز افزایش می‌یابد.

کاربرد های پی آر پی در ارتوپدی درمان بی ثباتی شانه

شانه متحرک‌ترین مفصل در بدن است. مفصل شانه به بالا بردن دست، چرخاندن آن و کشیدن دست تا بالای سر کمک می‌کند. مفصل شانه می‌تواند در بسیاری از جهات حرکت کند. این دامنه حرکتی وسیع باعث بی ثباتی مفصل شانه می‌شود. بی ثباتی شانه زمانی اتفاق می‌افتد که سر استخوان بالای بازو از حفره شانه خارج شود. ممکن است سر استخوان بالای بازو در اثر یک آسیب ناگهانی یا استفاده زیاد از حفره شانه خارج گردد. هنگامی که شانه دچار دررفتگی شود، در برابر آسیب‌های تکراری آسیب‌پذیر خواهد شد. زمانی که شانه مکررا شل شده و از محل خود خارج شود، آن را بی ثباتی مزمن شانه می‌نامند.

آرنج تنیس باز

در آرنج تنیس باز، عضلات و تاندون‌های ساعد که تا مچ دست و انگشتان امتداد دارند دچار آسیب خواهند شد. علائم آرنج تنیس باز به تدریج ظاهر شده و با درد ملایمی همراه است که به مرور زمان تشدید می‌شود. آرنج تنیس باز معمولا در اثر آسیب ایجاد نمی‌شود بلکه علت آن استفاده زیاد از ساعد است. علائم آرنج تنیس باز شامل کاهش قدرت پنجه دست‌ها یا احساس سوزش در قسمت خارجی آرنج می‌باشد. این علائم معمولا هنگام استفاده از ساعد در فعالیت‌هایی همچون گرفتن راکت، چرخاندن آچار یا دست تکان دادن تشدید می‌ شود.

کاربرد های پی آر پی در ارتوپدی درمان کشیدگی مچ پا

نوعی آسیب به رباط‌ هایی است که استخوان‌ های ساق پا را در بر گرفته و آنها را به مچ پا متصل می‌کنند. این آسیب معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که فرد به طور ناگهانی مچ پایش را به طرز عجیبی می‌چرخاند. این چرخش ناگهانی باعث کشش یا پارگی رباط‌ های نگه دارنده‌ ی مفاصل و استخوان‌ ها به یکدیگر می‌ شود. تمام رباط‌ ها یک محدوده حرکتی خاص دارند که باعث ثبات مفاصل می‌ شود. زمانی که رباط‌ های اطراف مچ پا بیش از حد کشیده شوند، مچ دچار کشیدگی می‌شود. در مچ‌‌ هایی که دچار کشیدگی شده‌اند، معمولا رباط‌های قسمت خارجی مچ پا آسیب دیده‌ اند.

کاربرد های پی آر پی در ارتوپدی در درمان چه مسائلی کاربرد دارد و اثر بخش است؟

بسیاری از آسیب های اسکلتی عضلانی به درمان پی آر پی یا پلاکت درمانی پاسخ بسیاری خوبی میدهند.

از جمله آنها:

آرتروز یا استئوآرتریت زانو و لگن 

درست است که هنوز آرتروز درمان قطعی ندارد اما مطالعات نشان داده که  تزریق PRP می تواند علائم این بیماری را درمان و به طور قابل توجهی آنها را تسکین دهد.

افرادی که تحت درمان پی آرپی برای آرتروز قرار می گیرند ، کاهش قابل توجهی در درد و سفتی مفصل دارند. علاوه بر این ، عملکرد مفصل این افراد نیز پس از تزریق بسیار بهبود می یابد.

همراه با فیزیوتراپی و تغییرسبک زندگی ، PRP درمان بسیار موثری در آرتروز است.

مطالعات نشان داده که تزریق پی آرپی نسبت به تزریق ژل ،کورتون یا ازون تاثیرات بهتر و قابل توجهی داشته و میتواند غضروف آسیب دیده را بازسازی کند.

کاربرد های پی آر پی در ارتوپدی : آسیب های منیسک

فشاراضافه بر روی مفصل زانو یا حرکات چرخشی ناگهانی مفصل میتواند منجر به پارگی و بیرون زدگی منیسک های زانو گردد.به ویژه اگراین پارگی ها درمنطقه محیطی منیسک واقع شده باشند، امکان ترمیم شان بیشتر است.

انجام prp به عنوان یک درمان کارآمد با اثر طولانی ،نه تنها فرد را از انجام جراحی بی نیاز می کند، بلکه از عوارض پارگی منیسک که آرتروز زودرس، تخریب استخوانی وغضروفی ناشی از آن نیز پیشگیری میکند.

پارگی رباط ها

تزریق پی آر پی برای درمان آسیب های رباط مانند ACL یا MCL در زانو یا رباط های مفصل مچ پا نیز بسیار مفید است. بیماران و به ویژه ورزشکارانی که تحت درمان با تزریق PRP قرار میگیرند دردشان به میزان قابل توجهی کاهش یافته و سریعتر به کار یا ورزش خود بازمیگردند،این در حالی ست که افرادی که مشکل مشابه داشته اما پی آر پی انجام نمیدهند، احساس ناراحتی مداومی را در مفصل خودگزارش میکنند. انجام پی آر پی به نوبه خود بی ثباتی پویای مفصل را کاهش می دهد.

پارگی تاندونی

پی آر پی با افزایش تعداد سلول های تاندونی و افزایش عروق در ناحیه آسیب دیده ی تاندون و تحریک سنتز کلاژن، باعث ترمیم بافت آسیب دیده ی تاندون شده و زمان بهبودی را کوتاه تر میکند.

از جمله آسیب های  تاندونی که طی آسیب پاسخ خوبی به درمان با PRP  میدهند: التهاب تاندون کشک، التهاب یا پارگی تاندون های شانه ، همسترینگ یا چهارسر ران، التهاب یا پارگی تاندون آشیل ، التهاب محل اتصال تاندون های آرنج

آسیب های عضله

مطالعات متعدد نتایج استفاده از PRP در درمان آسیب های عضلانی مانند کشیدگی یا پارگی را بررسی کرده ونشان داده که پی آر پی باعث بهبود عضله ی آسیب دیده از طریق فاکتورهای رشد آنابولیک آزاد شده از پلاکت های فعال می شود و با این کاربه طور بالقوه درد، تورم و زمان بازگشت به بازی را کاهش می دهد. درمان به موقع، احتمال کشیدگی یا پارگی مجدد در آن ناحیه را کاهش میدهد.

عضلاتی مانند همسترینگ، عضلات چهار سر ران، گاستروکنمیوس وعضلات خم کننده مفصل ران ، که بارهای انقباضی خارج از مرکز را حفظ می کنند ،بیشتر در معرض کشیدگی و پارگی قرار میگیرند.نوع عضله ، نحوه ی آماده سازی پی آر پی، غلظت بهینه ی پلاکت ، وجود لکوسیت ها و حجم مایع PRP و همچنین تعداد و زمان تزریق ها بر روی میزان اثر آن متفاوت است.

کاربرد های پی آر پی در ارتوپدی : خارپاشنه یا فاشئیت پلانتار

التهاب فاشیای کف پا که به آن خار پاشنه هم گفته میشود یکی از علل درد کف پا در بسیاری از افراد است.

در صورت ادامه دار شدن این التهاب، ممکن است این نیام کف پایی دچار ضخیم شدگی یا حتی پارگی های جزئی شود. بسیاری از بیمارانی که به درمان های معمول مانند مصرف مسکن، استفاده از ژل های داخل کفش، ورزش های کششی کف پا  پاسخ نمیدهند را میتوان پی آر پی کرد و تحقیقات علمی نشان داده اند که تزریق PRP در این افراد بسیار موثرتر از تزریق کورتون خواهد بود.

نحوه درمان بیماری‌های ارتوپدی با PRP

برای شروع پلاکت درمانی، ابتدا 30 الی 60 میلی لیتر خون از فرد مبتلا به مشکل ارتوپدی گرفته می‌شود. سپس نمونه خون داخل کیت مخصوص و دستگاه سانتریفیوژ قرار می‌گیرد. پلاسمای حاوی پلاکت با چرخش دستگاه سانتریفیوژ از سایر بخش‌ها جدا می‌شود. تعداد پلاکت‌های مجود در مایع PRP 4 الی 6 برابر خون است. این مایع بدون افزودن هیچ گونه ماده خارجی برای تزریق داخل سرنگ قرار می‌گیرد. در ادامه محل تزریق بی حس و به ژل سونوگرافی آغشته می‌شود. متخصص ارتوپد از دستگاه سونوگرافی برای افزایش دقت در تزریق استفاده می‌کند. افزایش درد و التهاب در لحظه تزریق طبیعی و نشانه تحریک بافت آسیب دیده برای ترمیم است. با گذر زمان درد کاهش یافته و قدرت مفاصل و عضلات افزایش می‌یابد.

با توجه به نیاز غلظت بسیار بالای پلاکت در PRP مورد نیاز برای درمان مشکلات ارتوپدیک و همچنین کاهش میزان بهای تمام شده کیت  Alpha-Ertho-PRP به منظور به حداکثر رساندن اثربخشی درمان توسعه یافت.

قبل از تزریق پی آر پی نیاز به آمادگی خاصی است؟

یک هفته قبل از تزریق باید از مصرف آسپرین و هرگونه مسکن به جز استامینوفن خودداری کرد. بیماران با مشکلات قلبی عروقی که از داروهای آسپرین و پلاویکس استفاده میکنند، باید تاییدیه  پزشک متخصص قلب و عروق برای قطع حدود ۲۰ روزه  این داروها را داشته باشند.

فرد باید قبل از انجام تزریق مایعات و غذا به میزان مورد نیاز خود مصرف کند.

پروسه ی تزریق آن چگونه است؟

پس از آماده شدن محلول، محل های مورد نظر برای انجام PRP توسط پزشکان متخصص ما درکلینیک تعیین می شود.

قبل از تزریق ، پوست این نواحی باید کاملا با مواد استریل تمیز شود. گاهی و به ندرت برای کاهش درد ناشی از تزریق در برخی افراد از داروهای بی حسی استفاده خواهد شد.گاهی نیز برای تعیین محل دقیق از دستگاه سونوگرافی استفاده میگردد.

پس از اتمام این مراحل، پی آر پی آماده شده در نواحی مورد نظر توسط پزشک تزریق خواهد شد.

مزایای درمان بیماری‌های ارتوپدی با PRP

مزایای درمان بیماری‌های ارتوپدی با PRP عبارتند از:

• کاهش هزینه‌های درمان
• کاهش مدت زمان بهبودی
• مشاهده نتایج در مدت زمان کوتاه‌تر
• تسریع در بازسازی بخش‌های آسیب دیده
• بدون نیاز به بستری شدن فرد در بیمارستان
• کوتاهی طول مدت تزریق (کمتر از 1 ساعت)
• کاهش استفاده از روش‌های تهاجمی (از قبیل جراحی)
• جلوگیری از پیشرفت آسیب دیدگی مفصلی یا عضلانی
• نبود مشکل به لحاظ انتقال بیماری‌های خونی (از قبیل ایدز یا هپاتیت)

پلاکت درمانی با بعضی بیماری‌ها تداخل دارد. افراد مبتلا به سرطان، اختلال در انعقاد خون، تیروئید، مشکلات پوستی، مشکلات کبدی و بسیاری بیماری‌های مزمن دیگر باید قبل از هر اقدامی متخصص ارتوپد را در جریان بیماری خود قرار دهند. مصرف بعضی داروها نیز برای انجام PRP مشکل ایجاد می‌کند. داروهای ضد التهاب استروئیدی و غیراستروئیدی و داروهای ضد انعقاد خون از جمله این موارد به شمار می‌روند. خطر عفونت و درد شدید را نیز می‌توان به عوارض این کار اضافه کرد.