کاربرد پی آر پی در دندان پزشکی

مروری پی آر پی در دندان پزشکی

تحقیقات مرتبط با جراحی دهان و دندان اغلب شامل مواد و روش‌هایی است که از نظر بالینی ۱۰۰ درصد موفق بوده‌اند. این مقاله نیز برگرفته از همین تحقیقات است. هدف از این تحقیق، یافتن یک رویکرد درمانی بود که می‌تواند ضمن کاهش میزان خونریزی در جراحی‌های مرتبط با دهان و دندان، سبب  بازسازی موثر استخوان و بهبود سریع بافت نرم گردد، به‌گونه‌ای که از روش‌های آسان، در دسترس و کم هزینه استفاده شود.

پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) یک رویکرد جدید برای بازسازی بافت است. این فراورده متراکم پلاکتی، امروزه به طور گسترده‌ای در زمینه‌های مختلف جراحی از جمله جراحی سر و گردن، گوش و حلق و بینی، جراحی قلب و عروق و جراحی فک و صورت استفاده می‌شود.

لازم به ذکر است که کاربرد PRP در زمینه‌های مذکور،  معمولا به صورت فرمولاسیون ژل است. این ژل با مخلوط کردن PRP (که از سانتریفیوژ خون اتولوگ به دست می‌آید) با ترومبین و کلرید کلسیم تشکیل می‌شود. ژل PRP شامل غلظت بالایی از پلاکت‌ها و فیبرینوژن است.

چرا از پلاسمای غنی از پلاکت استفاده می‌شود؟

برای درک بهتر کاربرد PRP در دندانپزشکی، لازم است ابتدا بدانیم که در طول دوران بهبود زخم، پلاکت‌ها جزو اولین سلول‌هایی هستند که به محل ایجاد زخم می‌روند و شروع به ترمیم بافت می‌کنند.

پلاکت‌ها معمولا به عنوان فاکتورهای ضدانعقادی شناخته می‌شوند. اما علاوه بر اثرات انعقادی، منبع غنی از فاکتورهای رشد مهم، مانند فاکتور رشد مشتق از پلاکت (PDGF)، تبدیل کننده فاکتور رشد b1 و ۲ b و فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF) هستند. تمامی ین فاکتورها در رگ‌زایی و بهبود زخم بافت سخت و نرم دخیل هستند.

PRP که در سال‌های گذشته در زمینه‌های مختلفی مانند پوست وزیبایی کاربرد داشت، امروزه به یک روش ارزشمند برای ارتقای بهبودی در بسیاری از روش‌های جراحی دندان و دهان تبدیل شده است.

• رایج‌ترین کاربردهای PRP در دندانپزشکی عبارتند از:
• روش‌های جراحی ابلیاتیو ^[۱] (کشیدن دندان)
• بازسازی فک پایین و جراحی ترمیم شکاف آلوئول
• درمان نقایص پریودنتال زیربنیایی و جراحی پلاستیک پریودنتال
• روش‌های مربوط به قرار دادن ایمپلنت‌های استخوانی یکپارچه
• مدیریت استئونکروز فک مرتبط با بیسفسفونات (BRONJ) یا نکروز آواسکولار، که توسط عوامل دیگر (مانند استئونکروز رادیویی) ایجاد می‌شود.

 در چنین روش‌هایی، ماهیت چسبنده  PRP، سبب جابه‌جایی آسان‌تر موادِ پیوند (به‌ویژه در ایمپلنت) شده و چسبندگی بهتری را نسبت به حالت عادی ایجاد می‌کند.

PRP در ایمپلنت دندان چه کاربردی دارد ؟

ایمپلنت‌های دندانی راه‌ حلی ایمن و مطمئن برای جایگزینی دندان‌های آسیب دیده یا از دست رفته می‌باشند. بعضا پروسه کاشت ایمپلنت‌های دندانی تا تحویل روکش دائمی چند ماه طول می‌کشد زیرا ایمپلنت باید کاملاً به استخوان جوش بخورد. یکی از پرسش‌های متداول بیماران از متخصصین این است که آیا راهی برای تسریع التیام زخم و تثبیت ایمپلنت وجود دارد؟ برخی سازندگان ایمپلنت‌های دندانی مدعی هستند که سطوح ایمپلنت را به گونه‌ای طراحی کرده‌اند که واکنش التیام را شتاب می‌بخشد. تکنیک دیگر این است که از خون خود بیمار برای تهیه محلول پی آر پی (پلاسمای سرشار از پلاکت) استفاده می‌شود تا با تزریق این محلول موثر بتوان مراحل بعدی را سریع‌تر انجام داد.

مزایای PRP چیست ؟

استفاده از PRP مزایایی دارد که در زیر به آن‌ها اشاره شده است :

• با توجه به اینکه در این روش از خون خود شخص استفاده می‌شود، بنابراین عوارض احتمالی عفونت، انتقال بیماری و پس زدن را به همراه ندارد و هیچ نگرانی‌ای در مورد غیر استاندارد بودن یا ناشناخته‌بودن این پروسه نیز وجود ندارد.
• نیاز به بستری و استراحت ندارد و تقریبا بی درد است و بیمار به راحتی آن را تحمل می‌کند.
• کم یا زیاد بودن مقدار تزریق خطرناک نیست زیرا یک روش غیر تهاجمی است و خطرات کمی دارد.
• اثر و ماندگاری طولانی‌تری دارد.
• دوران نقاهت بعد از جراحی را به طور مشخصی کاهش می‌دهد.
• از نظر ایمونولوژی خنثی است و هیچ گونه حساسیت یا آلرژی‌ای ایجاد نمی‌کند.
• در همه نواحی بدن قابل استفاده بوده و محدودیتی در این زمینه ندارد.
• با توجه به آنتی بادی های موجود در پلاسما به عنوان یک آنتی بیوتیک طبیعی عمل می‌کند.

پی آر پی چگونه تهیه می شود؟

از آنجایی که گلبول ها ( گلبول‌های قرمز و گلبول‌های سفید ) و پلاکت‌ها دارای وزن مخصوص متفاوتی هستند، بنابراین برای جداسازی آنها از یکدیگر می‌توان از سانتریفیوژ استفاده کرد. اگر خون منقعد نشده سانتریفیوژ شود سه لایه شامل گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید، پلاکت ها و پلاسما به دست می‌آید.

استفاده از PRP در موارد زیر توصیه نمی شود؟

• در بیماران مبتلا به دیابت
• در بیماران خونی حاد یا مزمن مثل اختلالات انعقاد خون یا سرطان خون.
• ترومبوسیتوپنی (کاهش پلاکت ها).
• بیمارانی که نیاز به مصرف آسپیرین و یا سایر داروهای ضد انعقاد خون مثل (وارفارین یا هپارین) دارند.
• همچنین داروهای NSAIDS ( بروفن، ایندومتاسین،دیکلوفناک ،پیروکسیکام و …) در صورت مصرف بایستی از سه روز قبل قطع شوند. در مورد آسپیرین لازم است از ۱۰ روز قبل مصرف آن قطع شود.
  افراد سیگاری، الکلی و دارای سوء تغذیه