کاربرد پی آر پی در زایمان : تزریق پی آر پی ( PRP ) که در ایران به نام پلاکت درمانی شناخته میشود، روش درمانی جدیدی است که به رشد سلولها کمک میکند و از آن برای بهبود و درمان برخی از بیماریها استفاده میشود. پلاسمای غنی از پلاکت ( PRP ) ماده ای است که تزریق آن موجب درمان برخی از صدمات و بیماریها میشود. پژوهشگران با جدا کردن پلاسمای خون و غلیظ کردن آن پی آر پی را تولید کرده اند.
پلاسما یکی از اجزاء تشکیل دهندهٔ خون است و در آن «فاکتورها» یا پروتئینهای خاصی وجود دارد که در لخته شدن خون مؤثر هستند. در پلاسما ، پروتئینهای دیگری نیز وجود دارد که به رشد سلولها کمک میکنند. وجود همین فاکتورها و پروتئینهاست که موجب شده از پی آر پی برای درمان آسیب ها و بیماری های گوناگون استفاده شود. در ادامه با کاربرد پی آر پی در زایمان بیشتر آشنا می شوید با سل تک بیوژن همراه باشید.
نحوه انجام پی ار پی (PRP):
در روش پلاکت درمانی برای کاهش احتمال انتقال عفونت و مشکلات دیگر، نمونه خون اغلب از خود فرد گرفته می شود. نحوه تهیه PRP یا پلاسمای غنی از پلاکت به شرح زیر است:
مرحله 1: نمونه گیری از خون فرد انجام می شود؛
مرحله 2: خون به مدت حدودا 15 دقیقه سانتریفیوژ شده و طی آن، پلاکت ها از سلول های خونی و دیگر اجزای خون جدا می گردد؛
مرحله 3: پلاسمای به دست آمده اکنون غنی از پلاکت و فاقد دیگر اجزای سلولی است. در این مرحله، پلاسما برای تزریق آماده می شود.
موارد کاربرد پی آر پی در زایمان و زنان
در حوزه سلامت زنان از روش پی ار پی برای موارد زیر استفاده می شود:
• درمان سندرم نارسایی زودرس تخمدان و بهبود ذخایر تخمدانی؛
• افزایش شانس موفقیت IVF یا بارداری خودبخودی در زنان با سن بالا؛
• افزایش شانس بارداری در بیماران مبتلا به ضخامت کم اندومتر یا هیپوپلازی آندومتر (به ویژه در مواردی که امکان رشد آندومتر با کمک دارو وجود ندارد)؛
• درمان آندومتریت مزمن و آندومتریوز رحم؛
• درمان سندرم آشرمن؛
• افزایش موفقیت در چرخه های ای وی اف (IVF) ناموفق؛
• بهبود عوارض بعد از جراحی؛
• بهبود عوارض بعد از سقط جنین؛
• بهبود نتیجه روش های درمان ناباروری در صورت شکست های مکرر در لانه گزینی جنین و یا انتقال جنین ناموفق.
کاربرد پی آر پی در زایمان و تخمدان
این روش می تواند امید مادر شدن را برای زنانی که یائسگی زودرس را تجربه کرده اند افزایش دهد و همچنین راهی برای افزایش شانس باروری در افرادی که نزدیک به سن یائسگی هستند را ایجاد کند. به این دلیل که هنگام تولد همه ی تخمک ها در تخمدان یک زن وجود دارند، با افزایش سن و به مرور زمان، تعداد و کیفیت تخمک ها کاهش می یابد؛ همچنین نارسایی تخمدان یا یایسگی زودرس باعث تخریب تخمدان و کاهش سطح هورمونی جنسی می شود. پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) حاوی چندین فاکتور رشد است که باعث ترمیم بافت می شود و ممکن است باعث ایجاد تخمک شود.
این روش معمولا در زنانی با ذخیره ی تخمدان پایین، زنانی باتجربه چندین سقط، زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (تنبلی تخمدان) بسیار مفید است و همچنین در مواردی که ناباروری با منشا مشکلات هورمونی باشد یا حتی زنان با یائسگی زودرس یا در مرحله ی پیش از یائسگی قرار دارند هم پی آر پی بسیار مفید واقع می شود.
یکی از بزرگترین مزایای این روش آن است که با انجام پی آر پی تخمدان، فرد می تواند با تخمک های خودش باردار شود. در صورتی که بدون انجام این روش باردار شدن فرد منتفی بوده و یا لازم به استفاده ازتخمک اهدایی می باشد.
پروتکل جوانسازی تخمدان شامل دو مرحله است. اولین مرحله تهیه PRP است. این فرایند از خونگیری شروع می شود و سپس با تکنیک های خاص از جمله سانتریفیوژ و آسپیراسیون PRP جدا می شود. مرحله دوم، تزریق PRP به دو تخمدان با استفاده از لاپاراسکوپی می باشد. سلولهای بنیادی در تخمدان انسان وجود دارند که در نتیجه این امکان بوجود می آید که با استفاده از فاکتورهای رشد موجود در گلبولهای سفید خون و پلاکت های تزریق شده ، آنها به تخمک تبدیل شود.
سپس سطح AMH (هورمون آنتی مولرین)، FSH ، LH و استرادیول در فواصل ماهانه در زنانی که قاعدگی ندارند و همچنین در زنانی که قاعدگی دارند به مدت شش ماه اندازه گیری می شود. اگر سطح AMH افزایش یابد، در حالی که سطح FSH ، LH و استرادیول پایین تر رود، شواهد عینی از جوان سازی تخمدان می باشد.
با اینحال این روش هنوز در مرحله تحقیقاتی است و به صورت روش علمی ثابت شده و قابل اجرای همگانی درنیامده است.
کیت آلفا PRP با استفاده از روش سانتریفیوژ یک مرحله ای و سپس جداسازی قسمت بافی کوت، در کمترین زمان ممکن بیشترین غلظت پالکت را فراهم می نماید. این کیت با دو ظرفیت ۱۵ سی سی و ۲۰ سی سی به منظور استفاده در درماتولوژی توسعه یافته است.
آیا PRP دردرمان شکست آی وی اف مؤثراست؟
خود انجام پی آر پی و مؤثر بودن ان هنوز در مرحله تحقیقات بوده و با قطعیت به اثبات نرسیده است.اما پزشکان فوق تخصص نازایی درموارد شکست آی وی اف علاوه بر راهکارهای دیگر ، این روش را هم با توجه به مکانیسم اثر و اینکه بی خطر بودن آن نیز اثبات شده ، به زوجهای نابارور توصیه میکنند و قبل از کاشت جنین 1-2 بار به داخل رحم PRP را تزریق میکنند.به تجربه دیده شده که انجام PRP در برخی زوجهای نابارور باعث افزایش موفقیت آی وی اف و باروری و درمان نایاروری شده است.
مراحل تزریق پی آر پی رحم شامل مراحل زیر است :
1- نمونه ای از خون شما گرفته میشود. مقدار این نمونهٔ خون به این بستگی دارد که پی آر پی به کدام قسمت بدن تزریق میشود.
2- خون گرفته شده در دستگاه سانتریفوژ قرار داده میشود. سانتریفوژ دستگاهی است که به سرعت میچرخد و اجزاء تشکیل دهندهٔ خون را از یکدیگر جدا میکند. فرایند جداسازی اجزاء خون حدود ۱۵ دقیقه زمان میبرد.
3- تکنسین پلاسمای جداشده را برای تزریق به قسمت آسیب دیدهٔ موردنظر آماده میکند.
4- پزشک متخصص نازایی و آی وی اف ، قبل از کاشت جنین ، پی آرپی را توسط یک کاتتر ظریف به داخل رحم تزریق میکند.
چه کسانی نباید PRP( پی آرپی) دریافت کنند؟
بسیاری از متخصصان و پزشکان بر این باورند که افراد زیر نباید از درمان پی آر پی استفاده کنند.
- افرادی که داروهای رقیق کننده ی خون از جمله: ( آپیکسابان (اِلیکوییس)؛ دابیگاتران (پراداکسا)؛ ادوکسابان (ساوایسا)؛ فونداپارینوکس (آریکسترا)؛ هپارین (فراگمین، اینوهپ و لُوِنوکس)؛ ریواروکسابان (زارلتو)؛ وارفارین (کومادین، جانتُوِن) مصرف می کنند.
- کسانی که به صورت مداوم و سنگین دخانیات مصرف می کنند.
- کسانی که سابقه‌ی اعتیاد به مواد مخدر یا الکل دارند.
- افرادی که سرطان دارند.
- افرادی که دچار بیماری‌های مزمن کبدی می باشند.
- بیمارانی که پلاکت های خونی کمی دارند.
- افرادی که دچار بیماری‌های تیروئیدی اعم از پر کار و کم کار می باشند.
عوارض روش پی ار پی:
همانطور که گفته شد، این روش درمانی با پلاسمای غنی از پلاکت خود فرد انجام می شود، بنابراین احتمال انتقال بیماری های ویروسی، بروز عکس العمل های ایمونولوژیکی یا حساسیت و آلرژی وجود نخواهد داشت.
قبل و بعد از PRP رحم انجام چه مراقبت هایی ضروری است؟
توصیه می کنیم پیش از انجام این روش به این موارد دقت کنید تا احتمال شکست درمان به حداقل برسد:
1) اجتناب از مصرف قرص امگا۳ و امگا۶ از سه روز قبل از عمل PRP؛
2) پرهیز از استحمام در بازه زمانی یک روز قبل از انجام PRP تا ۳ روز پس از آن؛
3) عدم مصرف آنتی بیوتیک از ۳ روز قبل از انجام PRP؛
4) عدم مصرف مسکن های ضد التهابی از 3-7 روز قبل از انجام PRP تا ۳ روز پس از آن؛
5) اجتناب از مصرف سیر و پیاز قبل از انجام PRP؛
6) ناشتا بودن در روز عمل؛
7) داشتن رژیم غذایی کم شیرینی از 3 روز قبل از عمل.
