درمان مفاصل با پی آر پی یکی از موثرترین روشهای درمانی است. این روش با اثرگذاری 85 درصدی در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. اگر روشهای ابتدایی درمان مانند فیزیوتراپی کمکی به کاهش درد و بهبود وضعیت مفصل زانو نکند، در این صورت PRP یکی از بهترین گزینهها برای به تعویق انداختن انجام عمل جراحی خواهد بود برای بررسی بیشتر با سل تک بیوژن همراه باشید.
پی آر پی (PRP) چیست؟
پی آر پی (PRP) مخفف Platelet Rich Plasma یا همان پلاسمای غنی از پلاکت است. خون در درجه اول از گلبول های قرمز خونی، گلبول های سفید و پلاکت ها که توسط مایعی به نام پلاسما حمل می شوند، تشکیل شده است. اولین مسئولیت پلاکت های خون کمک به لخته شدن خون است. پلاسما عمدتاً آب است اما شامل پروتئین ها، مواد مغذی، گلوکز و آنتی بادی ها و سایر اجزاء نیز می شود.
پلاکت ها به تنهایی هیچ خاصیت ترمیم کنندگی یا شفابخشی ندارند. بلکه موادی به نام فاکتورهای رشد و سایر پروتئینهایی ترشح میکنند که تقسیم سلولی را تنظیم کرده و بازسازی بافت را تحریک می کنند و درنتیجه منجر به بهبودی میشوند. پلاکت ها به همراه پلاسماها حاوی پروتئین های مهم بسیاری مانند فاکتورهای رشد هستند و به ترمیم بافت های بدن و سیتوکین ها (که به عملکرد سلول های مختلف پیام رسانی می کنند) کمک می کنند.
تزریق پی آر پی چگونه به درمان آرتروز کمک می کند؟
هنگامی که غضروفی که از انتهای استخوانهای شما محافظت میکند فرسوده شود، استخوانها روی یکدیگر ساییده شده و باعث درد میشود که میتوانید به آرتروز مبتلا شوید. این عارضه استئوآرتریت یا آرتروز نامیده می شود و شایع ترین شکل آرتریت است. درمان PRP اغلب برای درمان آرتروز زانو استفاده می شود، اما می توان آن را در سایر مفاصل با اثربخشی مشابه استفاده کرد.
پی آر پی می تواند علائم آرتریت را با کاهش سرعت زوال غضروف و جلوگیری از التهابی که ممکن است رخ دهد، بهبود بخشد. همچنین، پلاسمای غنی از پلاکت ممکن است تشکیل غضروف جدید را تحریک کرده و مقدار مایع روان کننده طبیعی را در مفصل افزایش دهد. این مایع اضافی می تواند اصطکاک ناشی از مالش استخوان ها را کاهش دهد. پزشکان معتقدند پلاسما ممکن است حاوی پروتئین هایی باشد که می تواند گیرنده های درد شما را تغییر دهد تا درد کمتری احساس کنید. به طور کلی درمان آرتروز با تزریق PRP به منظور کاهش درد و بهبود عملکرد مفاصل انجام می شود و احتمالاً آسیب غضروف را کند، متوقف یا حتی ترمیم می کند.
نحوه تزریق PRP
PRP با گرفتن نمونه خون از بدن بیمار و قرار دادن آن در سانتریفیوژ تولید می شود. در این دستگاه پلاکت های خون از گلبول های دیگر خون جدا می شوند. زمانی که پلاکت ها با پلاسما مخلوط می شود، 5 تا 10 برابر تمرکز بیشتری دارد. این پروسه می تواند در مطب پزشک انجام گیرد و حدوداً 5 تا 10 دقیقه زمان می برد. سپس این ماده یا مخلوط PRP به ناحیه های مشخصی از بدن تزریق می گردد. این ماده منجر به کاهش درد و ترمیم ناحیه می شود.
کاربردهای پی آر پی زانو چیست؟
پی آر پی زانو نسبت به سایر روشهای تزریقی نتایج بسیار موثرتری را به همراه دارد و در بسیاری از موارد نیاز به عمل جراحی و تعویض مفصل زانو را به تاخیر میاندازد. از این تکنیک برای کمک به بیمارانی که دچار التهاب مفصل و آرتروز زانو شدهاند، افرادی که تاندون آنها دچار کشیدگی و آسیب شده است، ناپایداری و کشیدگی زانو استفاده میشود. از پلاسمای غنی از پلاکت علاوه بر مفصل زانو برای درمان سایر مفاصل نیز استفاده میشود که عبارتند از:
- بی ثباتی مفاصل مختلف
- آسیب در مفصل شانه، آرنج و سایر مفاصل
- سندرم تونل کارپال
- پیچ خوردگی و کشیدگی
- درمان آرتروز در مفاصل مختلف
- درد مزمن در مفاصل
- درمان انواع بیماریهای اسکلتی عضلانی
- فشار و پارگی روتاتورکاف
- صدمات رباط صلیبی قدامی
- صدمات و درد در ناحیه گردن و کمر
- تاندونوز (آرنج تنیس)
- تاندونیت و پیچ خوردگی رباط
- درد مزمن زانو
- کشیدگیهای عضلانی
کاندیدای مناسب پی آر پی چه کسانی هستند؟
دانشمندان همچنان در حال تحقیق و بررسی در این زمینه هستند. اما آنچه مشخص است این است که کاندیدای اصلی پی آر پی زانو، افرادی هستند که درمانهای ابتدایی مانند استراحت و فیزیوتراپی برای بهبود وضعیت آنها موثر نبوده و قصد به تاخیر انداختن عمل جراحی را دارند. همچنین این تکنیک مناسب افراد جوانی است که در مراحل نخست بیماری به سر میبرند.
چه کسانی شرایط درمان با این روش را ندارند؟
به طور کلی نمیتوان گفت انجام پی آر پی زانو برای چه کسانی مضر است. اما میتوان گفت این روش درمانی برای چه کسانی بهترین نتیجه را دارد. به همین دلیل قبل از شروع درمان به این روش به موارد زیر توجه میشود:
- سن: افراد در سنین مختلف واجد شرایط درمان مفاصل با پی آر پی هستند
- وضعیت خون: افراد با گروه خونی مختلف محدودیتی برای درمان مفاصل با پی آر پی با این روش ندارند، اما اگر پلاکت خون بیمار پایینتر از حد نرمال باشد باید معاینات لازم انجام شود.
- سلامتی: افرادی که از سلامت کافی برخوردار هستند، پاسخ بهتری به درمان خواهند داد. برای مثال افرادی که سیگار مصرف میکنند، و یا بیماریهایی مانند دیابت، تیروئید، سرطان و یا به سایر بیماریهای مزمن دچار هستند، کاندیدای مناسبی برای PRP زانو نخواهند بود.
هزینه درمان مفاصل با پی آر پی
مراقبتهای بعد از PRP زانو
برای رسیدن به بهترین نتیجه از پی آر پی زانو لازم است پس از تزریق نکات زیر را رعایت کنید:
- 72 ساعت پس از تزریق از گذاشتن یخ و یا کیسه آب گرم بر روی محل تزریق خودداری کنید
- در روزهای اول پس از تزریق استحمام نکنید
- در هفتههای اول بعد از عمل، از نوشیدن مواد الکلی و مصرف کافئین پرهیز کنید
- در روزهای پس از عمل از استعمال سیگار خودداری کنید
استراحت بعد از تزریق prp
طبق توصیه پزشکان متخصص پس از انجام PRP زانو، لازم است بیمار یک روز را کاملا استراحت کرده و طی دو روز آینده استفاده از مفصل زانو را محدود کند، اما توجه داشته باشید که به طور کلی حرکت به بهبود سریع مفصل بسیار کمک خواهد کرد. نکته مهم این است که مصرف هرگونه دارو ممکن است در روند بهبودی تاثیرگذار باشد مگر اینکه مصرف آنها تنها تحت نظر پزشک معالج انجام شود.
آیا درمان مفاصل با پی آر پی خطرناک است؟
همانطور که پیش از این نیز اشاره شد از آنجایی که در عمل پی آر پی زانو از خون بیمار استفاده میشود ریسکهای بیماری و آلرژی به صفر میرسد. به طور کلی این روش به عنوان یک درمان ایمن و سالم شناخته شده و خطرات ناشی از تزریق بسیار محدود و کمتر از 1% است.
عوارض درمان مفاصل با پی آر پی چیست؟
عوارض احتمالی PRP زانو شامل آسیب به اعصاب اطراف محل تزریق، عفونت، آسیب به بافت و درد شدید در ناحیه تزریق، میشود. خوشبختانه در صورتی که پی آر پی زانو، توسط متخصص خبره و با مهارت کافی انجام شود عوارض احتمالی آن بسیار محدود است. بهتر است با مراجعه به بهترین جراح زانو در تهران ریسک عمل و عوارض ناشی از آن را کاهش دهید.
کلام آخر
پلاسمای غنی از پلاکت یا همان PRP یکی از روش های غیر تهاجمی (غیر جراحی) است که از نمونه خون خود بیمار گرفته می شود. متخصصان دقیقاً مطمئن نیستند که چگونه PRP ممکن است علائم را برای برخی از شرایط ارتوپدی کاهش دهد. پزشکانی که از درمان PRP برای درمان آرتروز استفاده می کنند، این نظریه را مطرح می کنند که پلاسمای غنی از پلاکت ممکن است به مهار التهاب و کند کردن پیشرفت آرتروز، تحریک تشکیل غضروف جدید، افزایش تولید مایع روان کننده طبیعی در مفصل و در نتیجه کاهش اصطکاک دردناک مفصل و کاهش درد کمک کند.
با این حال، نتیجه این روش درمانی هنوز کاملاً مشخص نشده است. سوالات و ابهامات بسیاری وجود دارد که امیدواریم در آینده پاسخ به این ابهامات و نحوه اثرگذاری پلاسمای غنی از پلاکت توسط دانشمندان و محققان کشف شود. این روش درمانی همراه با دیگر روش ها مانند کاهش وزن، ورزش کردن و استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی می تواند تاثیر بیشتری داشته باشد. در پایان توصیه می شود برای بهره گیری از تکنیک های نوین درمان انواع بیماری های و جراحی های ارتوپدی به بهترین متخصص ارتوپد مراجعه نمایید.