مراقبت های بعد از پی آر پی شانه : در طی دهه گذشته استفاده بالینی از پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) در جامعه پزشکی علی الخصوص در بین متخصصین طب فیزیکی و درد و جراحان ارتوپدی بسیار افزایش پیدا کرده است. پی آر پی از فاکتورهای رشد غنی است و به همین دلیل طبق نظر متخصصین اثر مطلوبی بر فرآیند التهابی خواهد داشت و سبب می شود تاندونها، رباطها، عضله ها و استخوانها التیام پیدا کنند. شانه یکی از مفصلهای قوی بدن است و تمامی فعالیتهای بدن را به نوعی تحت تاثیر قرار خواهد داد. لذا برای افرادی که با درد شانه رو به رو هستند تزریق پی آر پی به شانه می تواند یک راه موثر برای بهبود بیولوژیکی با حداقل عوارض جانبی است.
امروزه برای درمان بسیاری از عارضه های عضلانی_اسکلتی از روش درمانی تزریق پی آر پی به شانه بهره گرفته می شود. در این مطلب تمامی آن چه باید در مورد تزریق پی آر پی به شانه و مراقبت های بعد از پی آر پی شانه بدانید در اختیار شما عزیزان قرار خواهد گرفت، با سل تک بیوژن همراه باشید:
پی آر پی شانه چگونه انجام می شود؟
پی آر پی شانه یک روش درمانی است که با تزریق پلاسمای خون بیمار که حاوی فاکتورهای رشد و ترمیم کننده بافت است، به محل آسیب دیده یا التهابی شانه، بهبود و بازسازی بافت های شانه را تسریع می کند.
پی آر پی شانه می تواند برای درمان برخی از مشکلات شانه مانند پارگی روتاتور کاف، آرتروز و کپسولیت چسبنده مفید باشد. این روش کم تهاجمی است و نیاز به بستری شدن یا جراحی ندارد. مراحل انجام پی آر پی شانه در زیر شرح شده است:
- ابتدا پزشک از بیمار خون می گیرد و آن را در یک دستگاه سانتریفیوژ قرار می دهد تا پلاکت ها و سلول های بنیادی را از سایر اجزای خون جدا کند.
- سپس پزشک با استفاده از یک سوزن و یک سرنگ، پلاسمای غنی شده از پلاکت را به محل آسیب دیده یا التهابی شانه تزریق می کند. برای دقت بیشتر، ممکن است پزشک از یک دستگاه سونوگرافی برای راهنمایی سوزن استفاده کند.
- پس از تزریق، پزشک محل تزریق را پانسمان می کند و بیمار را مرخص می کند. ممکن است بیمار به مدت چند روز درد، تورم و کبودی موضعی داشته باشد که با رعایت مراقبت بعد از پی آر پی شانه کاهش می یابد.
مزایای بالقوه درمان پی آر پی شانه چیست؟
مزیت اصلی این است که بیماران می توانند بهبود قابل توجهی در علائم مشاهده کنند. این درمان ممکن است نیاز به درمان های تهاجمی تر مانند دارو یا جراحی طولانی مدت و همچنین بازگشت قابل توجه عملکرد و زمان بهبودی بسیار کوتاه تر را برطرف کند.
مزیت اصلی این درمان این است که از هیچ ماده خارجی استفاده نمی شود و از فاکتورهای رشد خود بیمار و از خون خود او استفاده می شود؛ بنابراین خطر انتقال بیماری وجود ندارد.
خطرات یا عوارض احتمالی پی آر پی شانه چیست؟
مانند تمام جراحی ها خطر برخی از عوارض وجود دارد. این موارد نادر هستند، اما قبل از عمل باید از آنها آگاه باشید. آنها عبارتند از:
- عفونت در محل تزریق
- افزایش التهاب و درد در محل تزریق
- خونریزی و یا کبودی
- بدون تسکین یا بدتر شدن علائم
- تغییر رنگ پوست
- واکنش آلرژیک به داروی بی حس کننده موضعی
- عدم دستیابی به نتیجه موفقیت آمیز
- آسیب به اعصاب یا عروق خونی
- سفتی و یا درد طولانی مدت
از پی آر پی شانه برای بهبود چه عارضه هایی استفاده می شود؟
در روش پی آر پی برخلاف بسیاری از روشهای درمان درد شانه از پلاکتها و فاکتورهای رشد بدن خود بیمار جهت درمان و بهبود ناحیه آسیب دیده استفاده می شود. این روش درمانی، روشی غیر تهاجمی است و در آن هیچ ماده خارجی به بدن تزریق نخواهد شد. از روش تزریق PRP به شانه میتوان برای بهبود و تسریع روند درمان عارضه های زیر بهره برد:
آرتریت یا آرتروز شانه
این بیماری موجب تضعیف غضروف می شود و فرد در ناحیه شانه، درد و التهاب را خواهد داشت که مواردی چون آرتروز، آرتریت روماتوئید و آرتریت ناشی از آسیب دیدگی را شامل می شود. لذا به کمک پی آر پی میتوان درد و التهاب ناشی از این بیماریها را درمان نمود. چرا که با استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت میتوان به کاهش سرعت فرآیند التهابی کمک نمود و از پیشرفت آرتروز جلوگیری کرد. همچنین با تزریق پی آر پی، غضروف جدید تشکیل می شود.
شانه یخ زده
یکی دیگر از مشکلات شایع شانه، شانه یخ زده است. این بیماری سبب افزایش ضخامت و انقباض کپسول بافت هم بند اطراف شانه می شود. منظور از کپسول شانه رباطهایی است که سبب کنار هم قرار گرفتن اجزای شانه میشوند. برای همین فرد دچار سفتی و درد شانه شده و در حرکت، با محدودیت رو به رو خواهد شد.
طبق مطالعات صورت گرفته پی آر پی یکی از اقدامات موثر برای بهبود این بیماری است و در جلوگیری از التهاب و بهبود پروسه التیامبخشی کپسول اثر زیستی مستقیمی به جای میگذارد. اگر چه روش اصلی درمان این عارضه تزریق استروئید به شمار میآید اما مطالعات حاکی از آن است که بهبود بیمارانی که پی آر پی تزریق میکنند خیلی سریعتر از بیمارانی است استروئید دریافت نموده اند.
پارگی روتاتور کاف یا عضلات گرداننده شانه
روتاتور کاف یا عضلات چرخاننده شانه گروهی از عضلات و تاندونها هستند که سبب ثبات مفصل شانه در جای خود شده و امکان حرکت بازو و شانه میشوند. عارضه های مرتبط با روتاتور کاف را میتوان شایعترین مشکلات مفصل شانه دانست.
پی آر پی در ترمیم روتاتور کاف همچنین به عنوان یک روش درمانی کمکی نیز کاربرد دارد. معمولاً بیشتر بیماران بعد از تزریق کاهش درد و سریعتر طی شدن دوره نقاهت را گزارش نموده اند.
تاندونیت یا التهاب شانه
به طور کلی تاندون روتاتور کاف، شامل تاندونهای فوق خاری، زیرخاری، گرد کوچک و زیرکتفی است. روتاتور کاف سبب پایداری مفصل شانه می شود و باعث خواهد شد شانه در دامنه حرکتی کامل خود حرکت کند. اما هنگامی که سر استخوان بازو به طور کامل از کاسه خود بیرون آید لق شدگی یا بی ثباتی شانه رخ میدهد و ناپایداری مفاصل شانه را به وجود میآورد. تزریق پی آر پی به شانه را میتوان یکی از روشهای درمانی موثر در بهبود درد، عملکرد و آسیب شناسی تاندون دانست.
ناپایداری و لق شدگی شانه
چنانچه در رفتگی شانه به یک مشکل عودکننده تبدیل شود گاهی برای جلوگیری از در رفتگی مجدد شانه از بریس استفاده می شود. اما در صورت عدم تاثیر درمان و بستن بریس، فرد باید به منظور ترمیم یا سفت کردن رباطهای پاره یا کشیده شده نگهدارنده مفصل، جراحی شود. این عمل به ویژه برای ورزشکاران جوان بسیار ضروری است. تزریق پی آر پی نیز در این بین کمک میکند تا پارگی یا ساییدگی بافتی، ترمیم پیدا نماید که معمولاً بر اثر عاملهای درونی و بیرونی مستعد آسیب دیدگی و از کار افتادگی است. با تزریق پی آر پی درد کاهش پیدا نموده و دوره نقاهت سریعتر طی می شود.
سندروم گیر افتادگی یا ایمپینجمنت شانه
سندروم گیرافتادگی شانه در واقع ناشی از گیر افتادن تاندونهای عضله روتاتور کاف است. این تاندونها از بین مفصل شانه از درون فضای استخوانی تنگی به نام فضای ساب آکرومیال (زیراخرمی) عبور میکنند. منظور از گیرافتادگی، برخورد یا درگیر کردن استخوان است و به دنبال آن تحریک و فشار مکرر، آسیب دیدگی و درد نیز اتفاق خواهد افتاد.
در این عارضه در زمان بلند کردن بازو، کیسه های مفصلی و تاندونها، به نوک شانه فشار وارد می شود. لذا روش تزریق پی آر پی به شانه میتواند سبب بهبود دامنه حرکتی درون مفصل شود و سبب جلوگیری از مشکلات ناشی از گیرافتادگی شانه خواهد شد.
بورسیت شانه
این عارضه که به بورسیت زیر کتفی نیز معروف است معمولاً همراه با درد، حساسیت به لمس و ورم بورس خود را نشان خواهد داد. بورس در واقع کیسه ای پر از مایع در زیر پوست و عموماً بر روی مفصل است که بین تاندون و استخوان نقش محافظ را دارد. اگر چه هر فردی در معرض این بیماری است اما افرادی که از شانه خود استفاده بیشتری دارند بیشتر به این بیماری دچار میشوند.
آماس کیسه های مفصلی
در اثر استفاده بیش از حد از شانه، افراد ممکن است درگیر عارضه آماس کیسه های مفصلی شوند. در این عارضه، التهاب و درد در ناحیه شانه رخ خواهد داد و برای کاهش این درد و التهاب، درمان با پلاسمای غنی از پلاکت موثر است.
مراقبت های بعد از تزریق پی آر پی شانه
- محل تزریق را تمیز و خشک نگه دارید: حفظ پاکیزگی و خشکی در محل تزریق، برای جلوگیری از عفونت و کمک به بهبود سریعتر، درمان پس از پی آر پی شانه ضروری است.
2. مدیریت تورم: تورم ناشی از تزریق بخشی از فرآیند التهابی است که به ترمیم بافت کمک می کند. بنابراین، از استفاده از کیسه های یخ یا حرارتی به عنوان بخشی از مراقبت های بعد از درمان پی آر پی شانه خودداری کنید.
3. از فعالیت های سنگین اجتناب کنید: از انجام فعالیت های سنگین خودداری کنید زیرا استراحت کافی به ترمیم بافت های آسیب دیده کمک می کند و باعث بهبودی سریع تر می شود.
4. از مصرف داروهای ضد التهاب و ضد انعقاد خودداری کنید: از مصرف داروهای ضد التهاب و ضد انعقاد پس از درمان پی آر پی شانه خودداری کنید زیرا می توانند در روند طبیعی التهابی و بهبودی اختلال ایجاد کنند.
5. عوارض: در صورت بروز علائمی مانند عفونت، خونریزی، کبودی شدید، تورم یا درد طولانی مدت، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
رعایت مراقبت های بعد از درمان پی آر پی شانه به شما کمک می کند تا از مزایای کامل PRP درمانی بهره مند شوید و بهبودی سریع تری را تجربه کنید.
توانبخشی و فیزیوتراپی برای مراقبت های بعد از پی آر پی شانه
توانبخشی و فیزیوتراپی نقش حیاتی در روند بهبودی پس از درمان پی آر پی شانه ایفا می کند. پزشک شما یک برنامه فیزیوتراپی را بر اساس شرایط خاص و اهداف درمانی شما طراحی می کند. این برنامه ممکن است شامل تمرینات ملایم دامنه حرکتی، تمرینات تقویتی، و در نهایت، تمرینات پیشرفته تر برای بازگرداندن عملکرد شانه باشد. بسیار مهم است که با پشتکار تمرینات تجویز شده را دنبال کنید و در تمام جلسات فیزیوتراپی شرکت کنید تا ریکاوری خود را بهینه کنید.
بیشتر بخوانید:درمان دیسک گردن با پی آر پی
تغذیه و آبرسانی برای مراقبت های بعد از پی آر پی شانه
تغذیه مناسب و هیدراتاسیون برای روند بهبودی بسیار مهم است. اطمینان حاصل کنید که از یک رژیم غذایی متعادل غنی از ویتامین ها، مواد معدنی و پروتئین برای حمایت از ترمیم و بازسازی بافت استفاده می کنید. آب کافی مصرف کنید تا بدنتان آبرسانی شده و عملکرد داخلی بدن بهبود یابد. توصیه های غذایی که می توانند به بهبود شما کمک کنند را جدی بگیرید.
اهمیت ویزیت های بعد از PRP شانه در مراقبت های بعد از پی آر پی شانه
طبق دستور پزشک برای ویزیت های بعدی و ادامه برنامه درمانی و مراقبت های بعد از PRP مراجعه کنید. در طول این قرار ملاقات‌ها، پزشک شما ممکن است معاینات فیزیکی، آزمایش‌های تصویربرداری انجام دهد یا در صورت نیاز درمان‌های اضافی را توصیه کند. برای اطمینان از بهترین نتیجه ممکن، هرگونه نگرانی یا تغییر در علائم را آشکارا در میان بگذارید.