ویتیلیگو (یا همان پیسی) به دلیل کمبود رنگدانه ای به نام ملانین در پوست ایجاد میشود. ملانین توسط سلولهای پوست به نام ملانوسیت تولید میشود و به پوست شما رنگ میدهد. در ویتیلیگو ملانوسیت ها ی کافی برای تولید ملانین کافی در پوست شما وجود ندارد و این باعث ایجاد لکه های سفید روی پوست شما می شود. بیماری لک و پیس میتواند از لحاظ زیبایی ظاهری به ویژه در افرادی که پوست تیره دارند مشکل بسیار بزرگی باشد برای بررسی راه های درمان این بیماری با سل تک بیوژن تا انتها همراه باشید.
علائم ویتیلیگو
- از بین رفتن رنگ طبیعی پوست به صورت لک و پیس که معمولاً ابتدا در دست ها، صورت و نواحی اطراف دهانه های بدن و اندام تناسلی ظاهر می شود.
- سفید شدن زودرس رنگ موهای سر، ابروها یا ریش.
- از بین رفتن رنگ طبیعی در بافت هایی که داخل دهان و بینی را پوشانده‌اند (غشاهای مخاطی)
- گاهی اوقات بروز علائم لک و پیس به دنبال تنش های روحی شروع می شود.
- رنگ شبکیه چشم ممکن است در اثر این بیماری تغییر کند، اما در رنگ عنبیه تغییری به وجود نمی‌آید.
چه کسانی به ویتیلیگو مبتلا می شوند؟
از هر صد نفر، یک یا دو نفر به این بیماری مبتلا می شوند. حدود نیمی از افرادی که به این بیماری دچار می شوند، قبل از بیست سالگی علایم آن را در خود خواهند یافت. به عبارت بهتر۹۵% افراد مبتلا به ویتیلیگو، قبل از ۴۰سالگی علائم را نشان داده اند. حدود یک پنجم از مبتلایان نیز یکی از افراد خانواده شان به این بیماری مبتلا بوده اند. بیماری تمام نژادها و هر دو جنس را یکسان تحت تاثیر قرار می دهد. بنظر می رسد ویتیلیگو در افراد مبتلا به بیماریهای اتوایمیون شایعتر است.
بیماریهای اتوایمیون بیماریهایی هستند که در آنها سیستم ایمنی شخص علیه ارگانها یا بافتهای بدن خودش واکنش نشان می دهد. این بیماریهای اتو ایمیون عبارتند از : پرکاری غده تیروئید، نارسایی قشر غده فوق کلیه ، آلوپسی آره آتا و أنمی پرنسیوز .البته در کلبیشتر کسانی که پیسی دارند، از نظر سلامتی عمومی در وضعیت خوبی بسر می برند.
ویتیلیگو می تواند بیماری ارثی باشد یعنی در بین افراد فامیل بروز کند اطفالی که والدینشان مبتلا به این بیماری هستند بیشتر احتمال ابتلا به ویتیلیگو دارند . بااین حال بیشتر اطفالی که یکی از والدینشان مبتلا به ویتیلیگو باشند به بیماری مبتلا نمیشوند و بیشتر افراد مبتلا به ویتیلیگو سابقه ای از این بیماری را در فامیل ندارند. غالباً در پوست پشت دست ها، صورت و زیر بغل ایجاد می گردد. در اواخر دوران کودکی (۱۲-۹سالگی ) تا میانسالی شایع تر است.
علت ابتلا به ویتیلیگو چیست؟
پیدایش پیسی بت برص نتیجه از بین رفتن سلول های رنگدانه ساز پوست بوده که دلیل آن ناشناخته است. ولی چهار تئوری اصلی دراین زمینه وجود دارد که به عبارت زیر میباشند:
۱- سلول های عصبی که بطور غیرطبیعی فعال شده اند ممکن است با تولید مواد سمی به سلول های رنگدانه ساز آسیب برسانند.
۲- سیستم ایمنی بدن ممکن است در موقع دفاع از بدن در مقابل یک ماده خارجی، رنگدانه پوست را نیز از بین ببرد.
۳- سلول های رنگدانه ساز ممکن است عامل از بین رفتن خودشان باشند. یعنی زمانی که رنگدانه در حال ساخته شدن است، مواد زایدی نیز در کنار آن تولید می شوند که سمی بوده و قادر به از بین بردن خود سلول ها است.
۴- وجود یک نقص ارثی موجب حساس شدن سلول های رنگدانه ساز به آسیب و در نتیجه از بین رفتن ها می شود.
پیسی چگونه شروع و پیشرفت می کند؟
بیماری پیسی به طور معمول با چند لکه سفید کوچک شروع و ممکن است به تدریج در بدن فرد پخش شود. در بیشتر مواقع پیسی از دستها، ساعد، پاها و صورت شروع میشود اما میتواند در هر قسمتی از بدن، از جمله غشاهای مخاطی (پوشش مرطوب دهان، بینی، ناحیه تناسلی و رکتوم) چشم‌ها و گوش‌های داخلی نیز ایجاد شود. گاهی اوقات لکه‌های بزرگ شروع به گسترش و پخش شدن می‌کنند اما در بسیاری از موارد سال‌ها در یک قسمت از بدن باقی می‌مانند. بعضی از اوقات لکه‌های کوچک پوستی دوباره رنگدانه‌های خود را بدست می‌آورند.
میزان لکه‌های پوستی ایجاد شده برای هر فرد مبتلا به اختلال ویتیلیگو متفاوت است. برخی از افراد چند ناحیه بدون رنگدانه را تجربه می‌کنند، در حالی که برخی دیگر قسمت گسترده‌ای از رنگدانه‌های پوستی خود را از دست می‌دهند.
بیشتر بخوانید : پی آر پی یا پلاسما درمانی چیست؟
علت بیماری پیسی – علل برص
کمبود رنگدانه در پوست (ملانین) باعث ایجاد پیسی میشود. تا به امروز دلیل این اتفاق ناشناخته است اما تحقیقات نشان میدهد موارد زیر میتواند از جمله عوامل ایجاد پیسی باشد:
- بیماریهای خود ایمنی: سیستم ایمنی سلولهای سالم (ملانوسیت‌ها) را مانند مهاجمان خارجی مثل باکتری‌ها شناسایی میکند، این امر باعث میشود که سیستم ایمنی بیش از حد واکنش نشان دهد و آنتی بادی‌هایی برای از بین بردن ملانوسیت‌های بدن تولید کند.
- تغییرات ژنتیکی: یک جهش ژنتیکی یا تغییر در DNA بدن بر عملکرد ملانوسیت‌ها تأثیر می‌گذارد. بیش از ۳۰ ژن وجود دارد که میتواند خطر ابتلا به ویتیلیگو را افزایش دهد.
- استرس: استرس‌های مکرر و روزانه در زندگی میتواند میزان رنگدانه‌های تولیدی در بدن را تغییر دهد. عوارض استرس و فکر زیاد را جدی بگیرید.
- محرک‌های محیطی: عواملی مانند اشعه ماوراء بنفش و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی می‌توانند بر عملکرد سلولهای ملانوسیت تأثیر بگذارند.
عوارض بیماری پیسی
اگرچه که اختلال پیسی یک بیماری زیبایی به شمار می‌رود، اما در بعضی از موارد ممکن است باعث ایجاد موارد ذکر شده در زیر شود:
- ایجاد پوستی حساس: لکه‌های پوستی ایجاد شده بر اثر پیسی فاقد ملانوسیت هستند، در واقع پوست فرد مبتلا در مقایسه با سایر افراد نسبت به نور خورشید از حساسیت بیشتری برخوردار است. این امر باعث ایجاد سوختگی به جای برنز شدن میشود.
- ناهنجاری‌های چشمی: افراد مبتلا به پیسی ممکن است برخی ناهنجاری‌ها را در شبکیه چشم (لایه داخلی چشم شما که حاوی سلولهای حساس به نور است) و مقداری تغییر رنگ در عنبیه (قسمت رنگی چشم) را داشته باشند. در برخی موارد التهاب در شبکیه یا عنبیه وجود دارد اما بینایی معمولاً تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد.
- مستعد ابتلا به بیماریهای خود ایمنی: درصد ابتلا به بیماریهای خود ایمنی در افراد مبتلا به پیسی نسبت به سایر افراد بیشتر است. بیماریهای خودایمنی رایج عبارتند از کم کاری تیروئید، دیابت و کم‌خونی.
- چالش‌های عاطفی: افراد مبتلا به ویتیلیگو ممکن است از ظاهر پوست خود احساس خجالت کنند. برخی از این افراد از اعتماد به نفس پایینی برخوردار هستند که این امر میتواند باعث ایجاد افسردگی و اضطراب شود.
ویتیلیگو چگونه درمان می شود؟
هیچ درمانی برای ویتیلیگو وجود ندارد و علت دقیق این بیماری ناشناخته است. اما ممکن است علت بوجود آمدن آن به دلیل یک اختلال خود ایمنی یا یک ویروس باشد. ویتیلیگو مسری نبوده و هدف از درمان پزشکی ایجاد یک رنگ پوست یکنواخت با بازگرداندن رنگ (رنگدانه مجدد) یا از بین بردن رنگ باقی مانده (دپیگمانتاسیون)است.
ترمیم و بازسازی رنگدانه های پوستی روشی است که اغلب برای درمان پیسی پوست صورت و بالاتنه مناسب است، و برای قسمتهای دیگر بدن از قبیل دست ها، پاها و قسمت‌هایی از پوست که موهای آن سفید شده است کارایی چندانی ندارد و معمولاً لکه هایی که به تازگی به وجود آمده باشد در مقایسه با لکه های قدیمی که مدت طولانی بر روی پوست وجود داشتند پاسخ بهتری نسبت به درمان نشان می دهند.
درمانهای موضعی
درمانهای موضعی که در حال حاضر برای بیماری لک و پیس (ویتیلیگو) موثر هستند عبارتند از:
- کرم‌های کورتیکواستروئید: این کرم ها را می توان به مدت سه ماه برای رفع علائم لک و پیس بر روی پوست، بالا تنه و اندام های تحتانی استفاده کرد. دقت کنید که از استروئیدهای قوی هرگز نباید بر روی قسمت‌هایی از صورت به خصوص پلکها، گردن، زیر بغل و کشاله ران که پوست نازک دارد استفاده کرد.
- بازدارنده های کلسینئورین (کرم پیمکرولیموس و تاکرولیموس): این محصولات را می توان برای درمان علائم لک و پیس در محل پلک ها، صورت، گردن، زیر بغل و کشاله ران استفاده کرد.
روش نور درمانی
نوردرمانی به معنی استفاده از تابش های ماوراءبنفش (UV) برای درمان عوارض پوستی می باشد.
این روش درمانی معمولاً به صورت دو بار در هفته در یک دوره ۳ تا ۴ ماه انجام میشود. اگر بعد از این مدت آثار ترمیم و بازگشت رنگدانه ها در پوست مشاهده شود، درمان به مدت یک تا دو سال دیگر ادامه پیدا میکند تا وقتی که رنگدانه های پوست به طور کامل ترمیم و بازیابی شوند.
PRP یکی از روش های درمان ویتیلیگو
ویتیلیگو یک بیماری پوستی خودایمنی است که باعث تولید بیش از حد ملانین (پیگمنت پوستی) در برخی از مناطق پوست میشود. این بیماری معمولاً در نوجوانی یا در دهه سوم و چهارم عمر شخص ظاهر میشود و معمولاً مناطقی از پوست که به نور خورشید بیش از حد تحت تاثیر قرار گرفته‌اند، مانند صورت، دستها، پاها و ناحیه تناسلی را تحت تاثیر قرار میدهد. علاوه بر این، ویتیلیگو میتواند اثرات روحی و اجتماعی جدی بر روی فرد داشته باشد، زیرا پوست نامنظم و متمایل به ظاهر تیره تاثیرات منفی بر روی اعتماد به نفس و روابط اجتماعی فرد می‌گذارد.
PRP یا پلاسمای غنی از پلاکت، یکی از روش‌های درمانی برای ویتیلیگو است که از خون خود بیمار برای درمان استفاده میشود. این روش شامل جداسازی پلاسمای خون بیمار، که شامل پلاکت‌ها، فاکتورهای رشد و سایر عوامل ضروری برای بهبود پوست می‌باشد، و تزریق آن به نواحی متأثر از ویتیلیگو میشود. این فرآیند باعث تحریک فعالیت سلولهای پوستی، تولید کلاژن و اصلاح رنگ پوست میشود. PRP یک روش ایمن و غیر جراحی برای درمان ویتیلیگو است و معمولاً به عنوان یک روش تکمیلی به همراه درمانهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش همچنین میتواند بهبود قابل ملاحظه‌ای در ظاهر پوست بیمار ایجاد کند و به ویتیلیگو کمک کند که کنترل شود و به طور موثرتر مدیریت شود.
