راه های درمان استئومیلیت چیست؟
عفونت استخوان یا استئومیلیت (Osteomyelitis) به وضعیتی اطلاق می شود که استخوان به دلایل مختلف دچار التهاب ناشی از عفونت شده است. Osteitis یک اصطلاح کلی به معنای التهاب استخوان است که ممکن است در اثر عفونت یا آسیب ایجاد شود. التهاب و عفونت می تواند مانع ز خونرسانی به ناحی آسیب دیده شده و بخش هایی از استخوان بمیرد. به طورکلی، عفونت های استخوانی به دو شکل حاد و مزمن در بدن بیمار ایجاد می شود.
عفونت حاد استخوانی معمولا خفیف بوده و به تازگی ایجاد شده است. اما عفونت مزمن یا شدید استخوان در یک دوره طولانی بروز کرده است و درمان آن به مراتب دشوارتر از نوع عفونت حاد است. استئومیلیت در کودکان خردسال و افراد مسن شایع تر است، اما همه گروه‌های سنی در معرض خطر ابتلا به این عفونت هستند. افرادی که دارای شرایط پزشکی جدی مانند دیابت هستند نیز شانس بیشتری برای ابتلا به استئومیلیت دارند.
برای بررسی بیشتر این بیماری و بررسی راه های درمان استئومیلیت تا انتها با سل تک بیوژن همراه باشید.
چه کسانی بیشتر در خطر ابتلا به استئومیلیت یا عفونت استخوان هستند ؟
سیگاری‌ها و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا نارسایی کلیه، بیشتر در معرض خطر ابتلا به استئومیلیت (Osteomyelitis) هستند. افرادی که دیابت دارند در صورت داشتن زخم پای دیابتی، ممکن است به استئومیلیت در استخوان‌های پا مبتلا شوند.
استئومیلیت یک عفونت نادر اما جدی است، زیرا می‌تواند باعث آسیب به استخوان‌ها و تحلیل استخوانی شود. این بیماری می‌تواند در هر سنی ایجاد شود، اما در عفونت استخوان در کودکان زیر ۵ سال و در پسرها شایع‌تر است. شیوع این بیماری در سنین بالا، به علت بیماری‌های زمینه‌ای هم بالا است.
عفونت حاد استخوانی چیست؟
عفونت حاد استخوانی یا استئومیلیت (Osteomyelitis)، به معنای التهاب یا تورم بافت استخوانی است که معمولاً نتیجه یک عامل عفونی است. عفونت حاد استخوانی ممکن است به دلایل مختلف رخ دهد و می‌تواند کودکان و یا بزرگسالان را تحت‌تأثیر قرار دهد.
استئومیلیت باعث تورم دردناک مغز استخوان می‌شود. بدون درمان صحیح، جریان خون استخوان تحت‌تأثیر قرار گرفته و بافت استخوانی به تدریج می‌میرد.
این بیماری ممکن است در نتیجه یک باکتریمی یا سپسیس رخ دهد. باکتریمی و سپسیس، به معنای حضور باکتری‌های بیماری‌زا در خون است. این دو بیماری می‌توانند باعث درگیری استخوان‌ها به شکل استئومیلیت شوند. این نوع بیشتر در نوزادان و کودکان دیده می‌شود و معمولاً استخوان‌های بلند مانند استخوان فمور (استخوان ران) یا هومروس (استخوان بازو) را درگیر می‌کند. عفونت حاد استخوانی در بزرگسالان، اغلب در مهره‌های ستون فقرات دیده می‌شود. منبع عفونت خونی، معمولاً باکتری به نام استافیلوکوک اورئوس است. با این حال، سایر باکتری‌ها و عوامل قارچی هم می‌توانند باعث استئومیلیت شوند.
استئومیلیت همچنین می‌تواند در اثر عفونت بافت‌های مجاور، تزریق مکرر دارو، جراحی یا استفاده از یک وسیله مصنوعی ایجاد شود. افراد مبتلا به زخم پای دیابتی، در ریسک بالایی برای ابتلا به این مشکل قرار دارند. در هرکدام از این موارد، آسیب‌های ایجاد شده، شرایط لازم برای ورود باکتری‌ها به استخوان را فراهم می‌کنند.
افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر احتمال دارد به استئومیلیت مبتلا شوند. افراد مبتلا به کم‌خونی داسی شکل، HIV یا کسانی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، مانند داروهای شیمی‌درمانی یا استروئیدها را دریافت می‌کنند، از این دسته افراد هستند.
بسته به منبع عفونت، استئومیلیت می‌تواند شروع ناگهانی یا آهسته و خفیف داشته باشد، یا ممکن است شکل مزمن پیدا کند.
چگونه ایجاد می شود؟
ورود عامل عفونی همچون باکتری، ویروس و قارچ به استخوان از مهم ترین دلایل عفونت استخوان است که با ورود آنها به استخوان موجب آلودگی بافت استخوانی می شود.
برخی از بیماری های مزمن مانند دیابت ممکن است خطر ابتلا به استئومیلیت را افزایش دهند.
در بیشتر موارد ، باکتری‌ای بنام استافیلوکوکوس اورئوس ، نوعی باکتری استاف ، باعث استئومیلیت می شود.
اما اینکه عوامل عفونی از چه طریقی خود را به استخوان می رساند و چه عواملی در بروز این عفونت دخیل است بسیار مهم می باشد که در این بخش سعی داریم به بررسی آن بپردازیم.
عوامل عفونی می تواند از چنین راه هایی خود را به استخوان برسانند:
جریان خون
انتقال میکروب ها از راه جریان خون به استخوان از رایج ترین راه ها برای انتقال عفونت به استخوان می باشند. میکروب های موجود در سایر قسمت های بدن از جمله ریه ها، عفونت اداری و .. می توانند خود از طریق جریان خون به یکی از استخوان های ضعیف بدن برسانند.
زخم و صدمات ایجاد شده در ناحیه نزدیک استخوان
زخم ها اصلی ترین محل ها برای ورود میکروب به بدن می باشند. در صورتی که چنین زخم هایی آلوده به میکروب شوند؛ این میکروب ها می توانند از طریق بافت های استخوانی نزدیک زخم به استخوان وارد شوند. عفونت استخوان بعد از شکستگی از شایع ترین عوارض بعد از شکستگی است که بیشتر افراد دیابتی و سالمندان را درگیر می کند.
ورود میکروب در حین جراحی
در برخی جراحی های پرتهاجمی و باز استخوان که در آن مفصل شکسته شده با یک مفصل مصنوعی جایگزین می شود؛ احتمال ورود عامل عفونی به درون بدن بسیار زیاد است و همین عامل موجب می شود میکروب در طول عمل جراحی خود به بدن خصوصا استخوان برسانند و فرد در معرض عفونت استخوان قرار دهند.
آیا عفونت استخوان قابل درمان است؟
اکثرعفونت های حاد استخوانی قابل درمان هستند، اما اگر استئومیلیت با موفقیت درمان نشود، ممکن است به استئومیلیت مزمن تبدیل شود. عفونت های مزمن طولانی مدت بوده و درمان آن ها به مراتب دشوارتر از عفونت های حاد استخوانی است. استئومیلیت مزمن معمولا باعث درد استخوان، عفونت‌های مکرر بافت‌های نرم روی استخوان‌ها و تخلیه مداوم یا متناوب چرک از طریق پوست می‌شود. این تخلیه زمانی اتفاق می‌افتد که یک گذرگاه (مجرای سینوسی) از استخوان آلوده به سطح پوست، ایجاد می‌شود. با این حال، گاهی اوقات استئومیلیت مزمن را نمی توان تا پس از مدت ها تشخیص داد، زیرا ماه ها یا سال ها هیچ علامتی ندارد.
دشواری درمان این نوع از عفونت ها این است که عفونت های مزمن که عمدتا در اثر آسیب مستقیم مانند شکستگی استخوان ایجاد شده اند، باعث کاهش خونرسانی به بافت آسیب دیده می شوند. در نتیجه آنتی بیوتیک های تجویزی از طریق خون به محل تجمع باکتری ها نرسیده و عفونت ها گسترش می یابند. عفونت ها می توانند روند جوش خوردن را بسیار کرده و حتی سبب جوش نخوردن استخوان های شکسته یا بد جوش خوردن آن ها شوند. لازم به ذکر است که عدم خونرسانی به استخوان نیز می تواند سبب مرگ استخوان شود.
روش های درمان استئومیلیت
درمان استئومیلیت باتوجه به نوع حاد یا مزمن در افراد مختلف متفاوت است. به طورکلی، روش های درمان عفونت استخوان عبارتند از:
- مصرف آنتی بیوتیک ها
- تخلیه ترشحات چرکی
- PRP در درمان استئومیلیت‌ها
- عمل جراحی جهت برداشتن سکستر (تکه استخوان مرده که از استخوان زنده جدا شده و در داخل نسوج باقی مانده است)
درمان استئومیلیت با مصرف آنتی بیوتیک ها
آنتی‌بیوتیک‌ها مؤثرترین درمان برای کودکان و بزرگسالانی هستند که اخیراً از طریق خون دچار عفونت استخوانی شده‌اند. آنتی‌بیوتیک‌هایی که بر علیه استافیلوکوکوس اورئوس و بسیاری از انواع باکتری‌ها (آنتی‌بیوتیک‌های وسیع الطیف) مؤثر هستند، زمانی تجویز می‌شوند که علت عفونت قابل شناسایی نباشد. بسته به شدت عفونت به مدت ۸ تا ۴ هفته داخل وریدی می‌شود.
سپس آنتی‌بیوتیک‌ها را می‌توان برای مدت طولانی‌تری از راه خوراکی ادامه داد، بسته به میزان پاسخ فرد به درمان، برخی از افراد مبتلا به استئومیلیت مزمن نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک برای ماه ها دارند. در صورت تشخیص یا مشکوک شدن به عفونت قارچی استفاده از داروهای ضد قارچ برای چندین ماه ضروری است.در صورتی که عفونت در مراحل اولیه تشخیص داده شود معمولاً درمان جراحی لازم نیست.
درمان استئومیلیت با تخلیه عفونت و چرک ها
معمولا در عفونت های حاد که سطح پوست عفونت کرده است، چرک ها خارج می شوند. همچنین، در عفونت های شدیدتر پزشک تمام قسمت هایی که احتمال عفونت وجود دارد را باز کرده و چرک کامل را تخلیه می کند. البته خارج کردن عفونت ممکن است در حین جراحی برای برداشتن بافت استخوانی مرده نیز انجام می شود.
PRP در درمان استئومیلیت
درمان استئومیلیت یکی از چالش‌های بزرگ در پزشکی است، و روش‌های نوین مانند استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) به عنوان یک راهکار امیدوارکننده مطرح شده است. این روش با استخراج پلاسمای غنی از پلاکت از خون بیمار و تزریق آن به ناحیه آسیب‌دیده، به تحریک فرایند ترمیم بافت و تسریع بهبودی کمک می‌کند. PRP دارای فاکتورهای رشد و پروتئین‌هایی است که به صورت طبیعی در فرآیند ترمیم و بازسازی نقش دارند و می‌توانند به کاهش التهاب و تسریع در بهبود عفونت‌های استخوانی کمک کنند.
تحقیقات اخیر نشان داده است که استفاده از PRP می‌تواند بهبود قابل توجهی در بیماران مبتلا به استئومیلیت‌های مزمن به ارمغان آورد. این درمان نه تنها به تسکین علائم و دردهای ناشی از عفونت کمک می‌کند، بلکه می‌تواند فرایند بهبود را در مقایسه با روش‌های سنتی تسریع نماید. با توجه به این که PRP یک روش کم تهاجمی و با عوارض جانبی کمتر است، روز به روز محبوبیت بیشتری در میان پزشکان و بیماران پیدا می‌کند. این نوآوری در علم پزشکی نویدبخش دوران جدیدی در درمان بیماری‌های استخوانی و عفونی است.
درمان استئومیلیت با جراحی برداشتن بافت مرده
همانطور که اشاره شد، در برخی عفونت ها خونرسانی به بخشی از استخوان متوقف شده و بافت استخوانی می می میرد. هنگامی که استئومیلیت در اثر عفونت بافت‌های نرم مجاور ایجاد می‌شود، درمان پیچیده‌تر می‌شود. معمولاً تمام بافت های مرده و استخوان با جراحی برداشته می‌شوند و فضای حاصل با پوست سالم یا بافت‌های دیگر پر می‌شود. سپس برای کنترل عفونت، مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها توصیه می گردد. توجه داشته باشید که آنتی‌بیوتیک های طیف وسیع ممکن است برای بیش از ۳ روز تا یک هفته پس از جراحی ضروری باشد.
