سندرم تونل کارپال یکی از اختلالات شایع عصبی است که معمولاً بر اثر فشار بر عصب میانه در ناحیه مچ دست ایجاد می‌شود. این اختلال می‌تواند به شدت کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد و در صورت عدم درمان به مشکلات جدی‌تری منجر شود. در این مقاله، به بررسی علل، علائم و راه های درمان سندرم تونل کارپال می‌پردازیم با سل تک بیوژن همراه باشید.
علت سندرم تونل کارپال
تونل کارپال یک گذرگاه باریک در مچ دست، بین استخوان‌های کوچک مچ دست و یک نوار قوی از بافت همبند، به نام رباط کارپال عرضی، است. از آنجایی که مرزهای تونل کارپال (استخوان‌های مچ دست و رباط کارپال عرضی) بسیار سفت و غیرمنعطف هستند، این فضا ظرفیت کمی برای تغییر اندازه دارد.
عصب میانی (مدیان) یکی از اعصاب اصلی دست است که از تونل کارپال در مچ دست، در مسیر رسیدن به دست و انگشتان، عبور می‌کند.
علاوه بر عصب مدیان، 9 تاندون که انگشتان دست را خم می‌کنند، نیز از تونل کارپال عبور می‌کنند.
سندرم تونل کارپال زمانی اتفاق می‌افتد که تونل کارپال باریک شود یا بافت اطراف تاندون‌هایی که از این تونل عبور می‌کنند، متورم شود و در نتیجه به عصب میانی فشار وارد کند و جریان خون آن را کاهش دهد.
این فشار غیرطبیعی روی عصب می‌تواند منجر به بی‌حسی، گزگز، درد و ضعف در دست شود.
بیشتر موارد سندرم تونل کارپال توسط ترکیبی از دلایل ایجاد می‌شود. مطالعات نشان می دهد که زنان و افراد مسن بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
سایر عوامل خطر برای ابتلا به سندرم تونل کارپال عبارتند از:
- وراثت احتمالاً یک عامل مهم است. تونل کارپال ممکن است در برخی افراد کوچکتر باشد یا تفاوت‌های ساختاری داشته باشد. این تفاوت‌ها ممکن است ارثی باشند.
- حرکات تکراری در مچ و دست در مدت زمان طولانی ممکن است باعث تورم تاندون‌های مچ دست و در نتیجه فشار به عصب شود.
- وضعیت دست و مچ: انجام فعالیت‌هایی که شامل خم شدن شدید یا باز شدن دست و مچ برای مدت طولانی باشد، می‌تواند فشار روی عصب را افزایش دهد.
- بارداری: تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند با ایجاد تورم منجر به فشار روی عصب شود.
- بیماری‌ها: دیابت، آرتریت روماتوئید و اختلال عملکرد غده تیروئید، بیماری‌های مرتبط با سندرم تونل کارپال هستند.
علائم سندرم تونل کارپال چیست؟
- لرزش در دست
- کاهش قدرت دست ها
- عدم حرکت دادن طبیعی دست
- عدم وجود ثبات در انگشتان دست
- بروز مشکل در حرکت دادن انگشتان
- احساس وجود ضربان و تورم در انگشتان
- وجود دردی بالا رونده در ساعد و شانه ها
- احساس درد و گز گز، در تمامی انگشتان و یا یک انگشت
- وجود بی حسی در شب از شایع ترین علائم این سندرم در بسیاری از افراد می باشد.
راه های درمان سندرم تونل کارپال
اگر به موقع تشخیص و درمان شود، علائم سندرم تونل کارپال اغلب بدون جراحی قابل تسکین است. اگر تشخیص شما نامشخص است یا اگر علائم شما خفیف باشد، پزشک ابتدا درمان غیر جراحی را توصیه می‌کند. راه های درمان سندرم تونل کارپال که به تسکین درد گرفتگی عصب دست و سندروم تونل کارپال کمک می‌کند، شامل موارد زیر باشد:
از آتل مچ دست استفاده کنید
آتل مچ‌دستی وسیله‌ای است که می‌توانیدبرای صاف نگه داشتن مچ دست خود استفاده کنید. این وسیله به کاهش فشار روی عصب کمک می‌کند. شما باید حداقل به مدت ۴ هفته از آتل استفاده کنید تا بهتر شود. هر چیزی را که باعث می‌شود مکرراً مچ دست خود را خم کنید یا محکم بگیرید، متوقف کنید یا کاهش دهید.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می توانند به تسکین درد و التهاب کمک کنند و می‌توانید ار این داروها با مشورت پزشک متخصص خود استفاده کنید.
تمرینات دست
توصیه می‌شود برای درمان اولیه تمرینات و حرکت دادن دست و کاهش درد سندرم تونل کارپال کمک شایانی می‌کند. اگر شغل یا فعالیت های تفریحی شما علائم شما را تشدید می کند، تغییر یا اصلاح این فعالیت ها می تواند به کند کردن یا توقف پیشرفت بیماری کمک کند. در برخی موارد، این ممکن است شامل ایجاد تغییراتی در محل کار یا ایستگاه کاری شما باشد.
PRP به عنوان درمان سندرم تونل کارپال
درمان PRP (پلاسمای غنی از پلاکت) به عنوان یک گزینه نوین و مؤثر در مدیریت سندرم تونل کارپال، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. این روش درمانی شامل استخراج پلاسمای غنی از پلاکت‌ها از خون بیمار است که به‌طور طبیعی دارای فاکتورهای رشد و پروتئین‌های حیاتی می‌باشد. هدف اصلی این درمان، تحریک فرآیندهای ترمیم و بهبود بافت‌های آسیب‌دیده در ناحیه مچ دست است. شواهد علمی نشان می‌دهند که PRP می‌تواند به‌طور مؤثر در کاهش التهاب و تسکین درد ناشی از فشردگی عصب میانی در سندرم تونل کارپال کمک کند. این ویژگی‌ها، PRP را به یک گزینه جذاب برای بیمارانی تبدیل کرده است که به دنبال درمانی غیرجراحی هستند.
یکی از مزایای بارز درمان PRP، ریسک کمتر و دوره بهبودی کوتاه‌تر نسبت به روش‌های جراحی است. با توجه به این که جراحی معمولاً نیازمند زمان بیشتری برای بهبودی و بازگشت به فعالیت‌های روزمره است، بیماران به‌ویژه آن‌هایی که درگیر فعالیت‌های حرکتی بالا هستند، می‌توانند از PRP بهره‌مند شوند. در واقع، این روش به‌عنوان یک درمان ایمن و کارآمد، می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد و به آن‌ها این امکان را می‌دهد که به سرعت به فعالیت‌های عادی خود بازگردند.
به طور کلی، PRP به عنوان یک روش درمانی معتبر در مدیریت سندرم تونل کارپال، بسیاری از توقعات را برآورده کرده است. تحقیقات نشان می‌دهند که تأثیرات مثبت این درمان بر کاهش درد، التهاب و بهبود عملکرد دست‌ها، آن را به یکی از گزینه‌های مطلوب برای بیماران تبدیل کرده است. با افزایش شناخت و پذیرش این روش، می‌توان انتظار داشت که PRP نقش برجسته‌ای در آینده درمان سندرم تونل کارپال ایفا کند و به بیماران کمک کند تا زندگی بدون درد و ناراحتی را تجربه کنند.
با توجه به نیاز غلظت بسیار بالای پلاکت در PRP مورد نیاز برای درمان مشکلات ارتوپدیک و همچنین کاهش میزان بهای تمام شده کیت Alpha-Ertho-PRP به منظور به حداکثر رساندن اثربخشی درمان توسعه یافت
درمان با جراحی
اگر درمان غیرجراحی علائم شما را تسکین ندهد یا فقط به طور موقت تسکین دهد، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند.
تصمیم در مورد توصیه به جراحی بر اساس موارد زیر است:
- شدت علائم بیماری شما
- یافته‌های معاینه فیزیکی
- نتایج آزمایش
با بی‌حسی و خواب رفتن مداوم دست ممکن است برای جلوگیری از آسیب بیشتر، جراحی توصیه شود. اگر با درمان‌های غیرجراحی تسکین نیافتید و یا تغییرات عصبی قابل توجهی را در آزمایش نشان نداد، باید عمل جراحی انجام دهید.
عوامل پر خطر در بروز سندرم تونل کارپال
- آناتومیک : بروز هر نوع شکستگی و یا در رفتگی در مچ دست می تواند، باعث وارد شدن فشار به عصب های میانی کانال کارپال می شود.
- جنسیت : همانطور که اشاره شد بروز این سندرم در میان بانوان شایع است. تونل کارپال در بانوان عموما باریک تر از آقایان است.
- بیماری و اسیب به عصب : بیماری های عصبی، دیابت و غیره با آسیب به عصب ها می تواند، باعث بروز سندرم کارپال در دست ها شود.
- داروها: استفاده از داروی آناستروزول که برای درمان سرطان سینه بوده بسیار در بروز سندرم تونل کارپال موثر است.
- افزایش وزن : با بالا رفتن وزن افراد، علاوه بر مشکلات تنگی کانال باعث بروز بیماری های دیگری نیز خواهد شد.
- شرایط خاص پزشکی : بیماران ممکن است دچار اختلالات یائسگی، تیروئید، نارسایی قلب و کلیه و غیره شوند. در این افراد احتمال وجود سندرم کارپال بیشتر است.
راه های پیشگیری از سندرم تونل کارپال
در محل کار، کارگران می توانند با توجه به شرایط کاری خود از تمرین های کششی و استراحت دادن در فواصل زمانی مشخص و اسپلینت برای صاف نگه داشتن مچ دست استفاده نمایند، و حتما به وضعیت مناسب قرار گرفتن مچ دست خود توجه نمایند. در این حالت می توان از دستکش های بدون انگشت به منظور گرم و انعطاف پذیر نگه داشتن دست ها استفاده کرد. علاوه بر این می توان محل کار، ابزارهای مورد استفاده، و وظایف شغلی را به نحوی طراحی مجدد کرد که کارگران بتوانند وضعیت عادی مچ دست خود را در طول فعالیت حفظ نمایند.
به منظور پیش گیری از ابتلا به سندرم تونل کارپال، وظایف شغلی می تواند در بین کارگران جابجا شود. علاوه بر این می توان برای کارگران از برنامه های ارگونومی استفاده کرد و شرایط کاری و نیازهای شغلی را با توجه به توانایی کارگران تنظیم نمود. به هر حال، تحقیقات انجام شده در این حوزه بطور یکنواخت نشان نمی دهند این تغییرات بتواند در پیش گیری از ابتلا به سندرم تونل کارپال موثر باشند.
