PRP رحم و تخمدان چیست چه فوایدی دارد؟ این روزها بسیاری از زوج های جوان به دلایل مختلف همچون ابتلا به بیماری، استرس و اضطراب، مصرف غذاهای ناسالم و داروهای شیمیایی و نیز قرار گرفتن در معرض محیط های آلوده و صنعتی، دچار ناباروری و نازایی شده اند. اگرچه بیشتر این زوج ها در صدد درمان با استفاده از روش های درمان ناباروری بر می آیند؛ اما برخی از آن ها نیز دچار شکست مکرر در لانه گزینی جنین می شوند. در چنین حالتی پزشک، روش PRP رحم و تخمدان را پیشنهاد می دهد.
در درمان ناباروری به روش PRP پلاکت غلیظ شده ای را از خون خود فرد تهیه می کنند و آن را یک تا دو روز قبل از انتقال رویان، به داخل رحم تزریق می نمایند. این کار، موجب افزایش شانس لانه گزینی جنین در زوج های نابارور و در نتیجه افزایش احتمال فرزندآوری آن ها می شود.
درواقع، پلاکت‌ها گروهی از سلولهای خونی با ظاهری کروی‌شکل می‌باشند که در زمان آسیب بافت‌های مناطق مختلف بدن و یا پارگی عروق، فعال گشته و سبب انعقاد و لخته‌شدن خون می‌گردند. به بیانی دیگر، پلاکت‌ها موجب ترشح پروتئین‌های خاصی می‌شوند که در ترمیم بافت بسیار تأثیرگذار هستند.
تحقیقات نشان می‌دهد که پلاکت‌ها حاوی فاکتورهای رشد (Growth Factor) می‌باشند و در صورتی که در مجاورت بافت آسیب‌دیده قرار بگیرند، می توانند سبب تسریع بهبود آسیب‌دیدگی و روند رشد بافت شوند.
با توجه به این توصیفات، پیآرپی (Platelet-Rich Plasma :PRP) پلاسمای غنی از پلاکت است که براثر جداسازی پلاکت از سایر قسمت‌های خون تهیه می‌شود. از این روش به عنوان راهکاری مؤثر، برای درمان مشکلات برخی از اعضای بدن نظیر چشم، پوست و همچنین درمان‌های ارتوپدی مورد استفاده قرار میگیرد.
کاربردهای روش PRP
استفاده از روش پیآرپی در حوزه سلامت زنان در موارد زیر انجام می‌شود:
- درمان ناباروری در صورت شکست‌های مکرر در لانه‌گزینی جنین و یا انتقال ناموفق جنین
- افزایش شانس موفقیت IVF (به‌ویژه چرخه‌های ناموفق آی‌وی‌اف) یا بارداری خودبه‌خودی در زنان با سن بالا
- درمان سندرم آشرمن
- درمان سندرم نارسایی زودرس تخمدان و بهبود ذخایر تخمدانی
- درمان اندومتریت مزمن و اندومتریوز رحم
- افزایش شانس بارداری در بیماران مبتلا به اندومتر با ضخامت کم یا هیپوپلازی اندومتر (به ویژه در مواردی که امکان رشد اندومتر با کمک دارو وجود ندارد)
- بهبود عوارض بعد از جراحی و عوارض بعد از سقط جنین
سایر کاربردهای PRP نیز عبارتند از:
- درمان ریزش مو
- ترمیم زخم
- جوان سازی پوست
- درمان آسیب های لیگامان ها
- طب ورزشی
- دندانپزشکی
PRP رحم و تخمدان
این روش می تواند امید مادر شدن را برای زنانی که یائسگی زودرس را تجربه کرده اند افزایش دهد و همچنین راهی برای افزایش شانس باروری در افرادی که نزدیک به سن یائسگی هستند را ایجاد کند. به این دلیل که هنگام تولد همه ی تخمک ها در تخمدان یک زن وجود دارند، با افزایش سن و به مرور زمان، تعداد و کیفیت تخمک ها کاهش می یابد؛ همچنین نارسایی تخمدان یا یایسگی زودرس باعث تخریب تخمدان و کاهش سطح هورمونی جنسی می شود. پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) حاوی چندین فاکتور رشد است که باعث ترمیم بافت می شود و ممکن است باعث ایجاد تخمک شود.
این روش معمولا در زنانی با ذخیره ی تخمدان پایین، زنانی باتجربه چندین سقط، زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (تنبلی تخمدان) بسیار مفید است و همچنین در مواردی که ناباروری با منشا مشکلات هورمونی باشد یا حتی زنان با یائسگی زودرس یا در مرحله ی پیش از یائسگی قرار دارند هم پی آر پی بسیار مفید واقع می شود.
یکی از بزرگترین مزایای این روش آن است که با انجام پی آر پی تخمدان، فرد می تواند با تخمک های خودش باردار شود. در صورتی که بدون انجام این روش باردار شدن فرد منتفی بوده و یا لازم به استفاده ازتخمک اهدایی می باشد.
پروتکل جوانسازی تخمدان شامل دو مرحله است. اولین مرحله تهیه PRP است. این فرایند از خونگیری شروع می شود و سپس با تکنیک های خاص از جمله سانتریفیوژ و آسپیراسیون PRP جدا می شود. مرحله دوم، تزریق PRP به دو تخمدان با استفاده از لاپاراسکوپی می باشد. سلولهای بنیادی در تخمدان انسان وجود دارند که در نتیجه این امکان بوجود می آید که با استفاده از فاکتورهای رشد موجود در گلبولهای سفید خون و پلاکت های تزریق شده ، آنها به تخمک تبدیل شود.
سپس سطح AMH (هورمون آنتی مولرین)، FSH ، LH و استرادیول در فواصل ماهانه در زنانی که قاعدگی ندارند و همچنین در زنانی که قاعدگی دارند به مدت شش ماه اندازه گیری می شود. اگر سطح AMH افزایش یابد، در حالی که سطح FSH ، LH و استرادیول پایین تر رود، شواهد عینی از جوان سازی تخمدان می باشد.
کیت آلفا PRP با استفاده از روش سانتریفیوژ یک مرحله ای و سپس جداسازی قسمت بافی کوت، در کمترین زمان ممکن بیشترین غلظت پالکت را فراهم می نماید. این کیت با دو ظرفیت ۱۵ سی سی و ۲۰ سی سی به منظور استفاده در درماتولوژی توسعه یافته است.
آیا PRP رحم و تخمدان مؤثر است؟
هنوز کارایی PRP بعنوان روش درمانی به طور قطعی اثبات نشده است و ادارهٔ موادغذایی و دارویی ایالات متحدهٔ آمریکا (FDA) نیز تزریق پی آر پی را به عنوان روشی درمانی تأیید نکرده است ولی موارد زیادی از بهبودی در بیماران مختلف دیده شده است. پی ار پی تخمدان درموارد کاهش ذخیره تخمدان نیز گاهی انجام می شود.
پی آر پی رحم در نازایی
کاربرد پی آر پی در زمینه تخصصی زنان و نازایی در مواردی است که اندومتر جهت انتقال جنین به اندازه کافی رشد نکرده و مناسب نیست و یا در مواردی که زوجها دچار شکست مکرر آی وی اف شده اند یعنی چندین بار در سیکل ای وی اف یا انتقال جنین قرار گرفته و علی رغم کیفیت خوب جنینها ، بارداری صورت نگرفته است. با تزریق پی آر پی توسط کاتتر مخصوص به اندومترو تحریک فاکتورهای رشد ، کیفیت اندومتر و گیرایی آن برای پذیرش جنین افزایش می یابد.تزریق معمولا 48 ساعت قبل از انتقال جنین صورت میگیرد.البته بعضی از متخصصین نازایی ، موافق انجام دو بار تزریق PRP در یک سیکل به فاصله 48 ساعت هستند.
درمان تخمدان ضعیف با پی آر پی
پی آر پی تخمدان یا جوانسازی تخمدان یکی از روشهای نوین کمک باروری است که در برخی افراد ممکن است کمک کننده باشد. تخمدان در هنگام تولد حاوی تعداد بسیار زیادی فولیکولهای بسیار کوچک و نابالغ است که در زمان بلوغ فعال شده و هر ماه معمولا یک تخمک از فولیکول بالغ آزاد می شود . این تخمک در صورت باروری با یک اسپرم فعال و نرمال می تواند منجر به بارداری شود. با افزایش سن و نزدیک شدن به سن یائسگی ، تعداد و کیفیت تخمکها و در نتیجه قدرت باروری فرد کاهش می یابد. در بعضی بانوان ممکن است در سنین پایین تر، روند نارسایی تخمدان و ضعیف شدن عملکرد تخمدان آغاز شود که منجر به افت عملکرد تخمدان ، بی نظمی سیکل قاعدگی و ناباروری می گردد. پی ار پی تخمدان می تواند در بعضی بانوان ، باعث حفظ عملکرد تخمدان شود.
فواید PRP رحم و تخمدان
پی ار پی تخمدان در خانمهایی که ذخیره تخمدان انها پایین امده و تنها راه باروری انها ، استفاده از تخمک اهدایی است ، ممکن است سود مند باشد. البته باید توجه داشت که پی ار پی تخمدان ، یک روش تحقیقاتی است و صرفا می تواند بعنوان اخرین گزینه در بعضی افراد پیشنهاد شود نه اینکه یک روش تضمینی و تایید شده باشد. جوانسازی تخمدان مخصوصا در خانمهای جوانی که در آستانه نارسایی تخمدان قرار داشته و دچار بی نظمی و یا قطع سیکل قاعدگی شده اند می تواند به حفظ عملکرد تخمدان و تداوم سیکل پریود و نیز تحریک تخمک گذاری کمک کند به شرط اینکه یائسگی زودرس هنوز اتفاق نیفتاده باشد.
درچه افرادی نمی توان پی آر پی تخمدان انجام داد؟
- خانمهایی که اندازه تخمدان انها کوچک شده
- یائسگی زودرس تثبیت شده
- آزواسپرمی در همسر
- سن بالای 42 سال
مراحل پی آر پی تخمدان
پروسه جوانسازی تخمدان شامل دو مرحله است. اولین مرحله تهیه نمونه PRP است. این فرایند با تهیه نمونه خون شروع شده ، سپس با تکنیک های خاص ، نمونه غنی شده از پلاکت جدا می شود. درمرحله دوم ، تزریق PRP به دو تخمدان توسط پزشک فوق تخصص ناباروری با استفاده از سوزن های مخصوص پانکچر تخمدان ، تحت بیهوشی مختصر و از طریق واژن انجام می شود . با استفاده از فاکتورهای رشد موجود در مایع حاوی پلاکت ، جوانسازی بافت تخمدان رخ می دهد.
