نکات مهم درمان آرتروز به روش پی آر پی : PRP مگه برای مو نبود؟ اشتباه دائمی مراجعین ما که با پی آر پی زانو مواجه می‌شوند. PRP در واقع پلاسمای غنی‌شده از پلاکت خون فرد است که در موارد درمانی مختلفی میتوان از آن استفاده کرد. یکی از این کاربردهای درمانی، تزریق PRP زانو است که از جمله روش‌های درمانی آرتروز لگن و زانو می‌باشد. برای بررسی بیشتر درمان آرتروز به روش پی آر پی تا پایان مقاله با سل تک بیوژن همراه باشید.
منظور از پی آر پی (PRP) چیست؟
پی آر پی (PRP) مخفف Platelet Rich Plasma یا همان پلاسمای غنی از پلاکت است. خون در درجه اول از گلبول های قرمز خونی، گلبول های سفید و پلاکت ها که توسط مایعی به نام پلاسما حمل می شوند، تشکیل شده است. اولین مسئولیت پلاکت های خون کمک به لخته شدن خون است. پلاسما عمدتاً آب است اما شامل پروتئین ها، مواد مغذی، گلوکز و آنتی بادی ها و سایر اجزاء نیز می شود.
پلاکت ها به تنهایی هیچ خاصیت ترمیم کنندگی یا شفابخشی ندارند. بلکه موادی به نام فاکتورهای رشد و سایر پروتئین‌هایی ترشح می‌کنند که تقسیم سلولی را تنظیم کرده و بازسازی بافت را تحریک می کنند و درنتیجه منجر به بهبودی می‌شوند. پلاکت ها به همراه پلاسماها حاوی پروتئین های مهم بسیاری مانند فاکتورهای رشد هستند و به ترمیم بافت های بدن و سیتوکین ها (که به عملکرد سلول های مختلف پیام رسانی می کنند) کمک می کنند.
کاربردهای پی آر پی زانو چیست؟
پی آر پی زانو نسبت به سایر روش‌های تزریقی نتایج بسیار موثرتری را به همراه دارد و در بسیاری از موارد نیاز به عمل جراحی و تعویض مفصل زانو را به تاخیر می‌اندازد. از این تکنیک برای کمک به بیمارانی که دچار التهاب مفصل و آرتروز زانو شده‌اند، افرادی که تاندون آنها دچار کشیدگی و آسیب شده است، ناپایداری و کشیدگی زانو استفاده می‌شود. از پلاسمای غنی از پلاکت علاوه بر مفصل زانو برای درمان سایر مفاصل نیز استفاده می‌شود که عبارتند از:
- بی ثباتی مفاصل مختلف
- آسیب در مفصل شانه، آرنج و سایر مفاصل
- سندرم تونل کارپال
- پیچ خوردگی و کشیدگی
- درمان آرتروز در مفاصل مختلف
- درد مزمن در مفاصل
- درمان انواع بیماری‌های اسکلتی عضلانی
- فشار و پارگی روتاتورکاف
- صدمات رباط صلیبی قدامی
- صدمات و درد در ناحیه گردن و کمر
- تاندونوز (آرنج تنیس)
- تاندونیت و پیچ خوردگی رباط
- درد مزمن زانو
- کشیدگی‌های عضلانی
نحوه درمان آرتروز به روش پی آر پی
PRP با گرفتن نمونه خون از بدن بیمار و قرار دادن آن در سانتریفیوژ تولید می شود. در این دستگاه پلاکت های خون از گلبول های دیگر خون جدا می شوند. زمانی که پلاکت ها با پلاسما مخلوط می شود، 5 تا 10 برابر تمرکز بیشتری دارد. این پروسه می تواند در مطب پزشک انجام گیرد و حدوداً 5 تا 10 دقیقه زمان می برد. سپس این ماده یا مخلوط PRP به ناحیه های مشخصی از بدن تزریق می گردد. این ماده منجر به کاهش درد و ترمیم ناحیه می شود.
PRP به درمان چه بیماری هایی کمک می کند؟
برخلاف درمان‌های سنتی آرتریت، PRP توانایی بدن شما را برای بهبود بافت‌های آسیب‌دیده و ترمیم خود افزایش می‌دهد. درمان PRP می تواند به درمان اشکال مختلف آرتریت کمک کند، از جمله:
- آرتروز
- روماتیسم مفصلی
- سندرم تونل کارپال
- آرتریت پسوریاتیک
- فیبرومیالژیا
با وجود اثربخشی این درمان، محققان در حال تحقیق و بررسی این هستند که PRP منجر به درمان چه بیماری هایی می شود. برخی تحقیقات نشان از این دارد که این روش تاثیر بالایی در کاهش درد ناشی از آرتروز دارد. پی آر پی در برخی موارد برای درمان آسیب به تاندون ها (تاندون آشیل، اپی کوندیلیت و …) انجام می گیرد. در برخی تحقیقات هم نتایجی مبنی بر تاثیر مثبت روش PRP در بهبود درد ناشی از آرتروز زانو دیده شده است. اکثر بیماران پس از طی کردن روند درمان آتروز با تزریق PRP، بهبود انعطاف پذیری در مفاصل خود را گزارش دادند.
روش های مختلفی برای کاهش درد ناشی از آرتروز وجود دارد که از جمله این روش ها می توان به تزریق ژل هیالورونیک اسید هم اشاره کرد. طی یک مطالعه روش های مختلف درمانی را با هم مقایسه کردیم و به این نتیجه رسیدیم که روش تزریق PRP تاثیر محدود اما موثری در بهبود درد داشته است.
همچنین بعد از یک سال تزریق، بهبود چشمگیری در درد ناشی از آرتروز دیده شده است. به دنبال تزریق درمانی پی آر پی، سفتی و درد کاهش یافته و بیمار قادر به حرکت بهتر در ناحیه آسیب دیده می شود. البته لازم به ذکر است که شدت و میزان پیشرفت بیماری هایی مانند آرتروز زانو به حدی است که درمان های غیرجراحی موثر نبوده و بیمار مجبور به عمل جراحی از جمله تعویض مفصل زانو یا تعویض مفصل لگن است.
کاندیدای مناسب پی آر پی چه کسانی هستند؟
دانشمندان همچنان در حال تحقیق و بررسی در این زمینه هستند. اما آنچه مشخص است این است که کاندیدای اصلی پی آر پی زانو، افرادی هستند که درمان‌های ابتدایی مانند استراحت و فیزیوتراپی برای بهبود وضعیت آنها موثر نبوده و قصد به تاخیر انداختن عمل جراحی را دارند. همچنین این تکنیک مناسب افراد جوانی است که در مراحل نخست بیماری به سر می‌برند.
چه کسانی شرایط درمان با این روش را ندارند؟
به طور کلی نمی‌توان گفت انجام پی آر پی زانو برای چه کسانی مضر است. اما میتوان گفت این روش درمانی برای چه کسانی بهترین نتیجه را دارد. به همین دلیل قبل از شروع درمان به این روش به موارد زیر توجه می‌شود:
- سن: افراد در سنین مختلف واجد شرایط درمان با PRP هستند
- وضعیت خون: افراد با گروه خونی مختلف محدودیتی برای درمان با این روش ندارند، اما اگر پلاکت خون بیمار پایین‌تر از حد نرمال باشد باید معاینات لازم انجام شود.
- سلامتی: افرادی که از سلامت کافی برخوردار هستند، پاسخ بهتری به درمان خواهند داد. برای مثال افرادی که سیگار مصرف می‌کنند، و یا بیماری‌هایی مانند دیابت، تیروئید، سرطان و یا به سایر بیماری‌های مزمن دچار هستند، کاندیدای مناسبی برای PRP زانو نخواهند بود.
آمادگی لازم قبل از درمان آرتروز به روش پی آر پی
پیش از انجام پی آر پی زانو به طور کامل توسط پزشک معاینات لازم شده و آمادگی‌های لازم به بیمار داده می‌شود. اما با این حال چند نکته وجود دارد که با مشورت پزشک لازم است قبل از تزریق به آنها توجه کنید:
- حداقل سه تا چهار روز قبل از تزریق PRP، داروهای ضد انعقاد و التهاب را قطع کنید
- یک تا دو هفته قبل از درمان، مصرف گیاهان رقیق کننده خون، مکمل‌ها و ویتامین‌ها را متوقف کنید
- یک تا دو هفته قبل از تزریق، مصرف داروهای استروئیدی سیستماتیک را قطع کنید
- در روز تزریق یک وعده غذایی سالم و کامل بخورید
- مقدار زیادی آب بنوشید
عوارض پی آر پی زانو
به‌هرحال عوارض پی آر پی زانو هم مانند سایر روش‌های تزریقی می‌توانند ناشی از عوارض تزریق مثل خطر عفونت، آسیب‌دیدگی بافت و درد در محل تزریق را به همراه دارد. البته به دلیل این‌که این روش مستقیماً از خون خود شخص و پلاکت‌هایش انجام می‌شود، خطر آلرژی و حساسیت را نمی‌توان جز عوارض پی آر پی زانو برشمرد.
و در نهایت…
پلاسمای غنی از پلاکت یا همان PRP یکی از روش های غیر تهاجمی (غیر جراحی) است که از نمونه خون خود بیمار گرفته می شود. متخصصان دقیقاً مطمئن نیستند که چگونه PRP ممکن است علائم را برای برخی از شرایط ارتوپدی کاهش دهد. پزشکانی که از درمان PRP برای درمان آرتروز استفاده می کنند، این نظریه را مطرح می کنند که پلاسمای غنی از پلاکت ممکن است به مهار التهاب و کند کردن پیشرفت آرتروز، تحریک تشکیل غضروف جدید، افزایش تولید مایع روان کننده طبیعی در مفصل و در نتیجه کاهش اصطکاک دردناک مفصل و کاهش درد کمک کند.
با این حال، نتیجه این روش درمانی هنوز کاملاً مشخص نشده است. سوالات و ابهامات بسیاری وجود دارد که امیدواریم در آینده پاسخ به این ابهامات و نحوه اثرگذاری پلاسمای غنی از پلاکت توسط دانشمندان و محققان کشف شود. این روش درمانی همراه با دیگر روش ها مانند کاهش وزن، ورزش کردن و استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی می تواند تاثیر بیشتری داشته باشد. در پایان توصیه می شود برای بهره گیری از تکنیک های نوین درمان انواع بیماری های و جراحی های ارتوپدی به بهترین متخصص ارتوپد مراجعه نمایید.
